Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova. Ảnh: TASS/TTXVN |
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nêu rõ Nga chưa bao giờ và sẽ không ủng hộ các lệnh trừng phạt đơn phương bởi điều này là bất hợp pháp, đồng thời nhấn mạnh Moskva quyết tâm hướng tới hợp tác nhiều mặt với Iran.
Theo người phát ngôn, chính quyền Mỹ không chỉ vi phạm các nguyên tắc quốc tế khi rút khỏi thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), mà còn đặt ra các điều kiện không thể chấp nhận đối với Iran. Moskva bày tỏ quan ngại rằng chiến dịch chống Iran đang ngày càng lớn mạnh tại Washington, vốn luôn theo đuổi chính sách ra tối hậu thư cùng những đe dọa. Điều này đi ngược với tinh thần của JCPOA, cũng như trái ngược với các mối quan hệ đa phương thông thường. Bên cạnh đó, Nga cũng ủng hộ tuyên bố của Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Liên minh Châu Âu (EU) Federica Mogherini rằng châu Âu quyết tâm bảo toàn JCPOA.
Dự kiến số phận của thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với P5+1 sẽ được thảo luận tại cuộc họp ủy ban chung của JCPOA vào ngày 25/5 tới tại thủ đô Vienna (Áo). Đây là lần đầu tiên cuộc học này được tổ chức mà không có sự tham gia của Mỹ.
Cùng ngày 23/5, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cảnh báo thái độ cứng rắn của Mỹ với Iran đã tạo nên những căng thẳng nghiêm trọng, thậm chí có nguy cơ gây ra một cuộc chiến tranh trong khu vực. Theo ông Le Drian, các biện pháp trừng phạt chống Iran sẽ không giúp thúc đẩy đối thoại, ngược lại sẽ chỉ tăng tầm ảnh hưởng của phe bảo thủ tại Iran trong khi làm suy yếu vị thế của Tổng thống Hassan Rouhani, người luôn ủng hộ các nỗ lực đàm phán. Điều này đe dọa đẩy khu vực vào tình thế nguy hiểm hơn.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif cùng ngày cho rằng các nhóm chủ trương gây sức ép tại Mỹ đang vạch ra chính sách đối ngoại của Washington.
Phát biểu với báo giới, nhà ngoại giao Zarif nhận định những tuyên bố chống Iran của người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo là phi lý. Theo ông, cho đến thời điểm này, Mỹ đã thất bại trong việc gây chia rẽ giữa người dân Iran thông qua việc áp đặt lệnh trừng phạt, đồng thời khẳng định người dân nước Cộng hòa Hồi giáo sẽ kiên quyết chống lại những áp lực trên. Ông nêu rõ Washington cũng đã thất bại trong việc đưa ra những lời dối trá nhằm thiết lập liên minh quốc tế để gây sức ép với Iran. Tuyên bố trên được đưa ra 2 ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cảnh báo Washington sẽ áp đặt "các lệnh trừng phạt mạnh tay nhất trong lịch sử" nếu Tehran không hạn chế ảnh hưởng khu vực cũng như chương trình tên lửa của nước này.
Thỏa thuận hạt nhân JCPOA được ký kết giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Trung Quốc, Nga và Đức) vào năm 2015. Theo thỏa thuận, Iran sẽ kiềm chế chương trình hạt nhân, đổi lại cộng đồng quốc tế xóa bỏ phần lớn lệnh trừng phạt áp đặt với quốc gia này. Tuy nhiên, ngày 8/5 vừa qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi JCPOA và tuyên bố sẽ "trừng phạt kinh tế ở cấp độ cao nhất" đối với Iran. Bộ Tài chính Mỹ ngày 22/5 thông báo đã áp đặt trừng phạt đối với 5 công dân Iran mà Washington cho là liên quan đến Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo (IRGC). Trước đó, hôm 10/5, Bộ Tài chính Mỹ cũng đã áp đặt trừng phạt đối với 9 cá nhân và thực thể Iran bị cáo buộc chuyển hàng triệu USD cho IRGC. Theo Bộ Tài chính Mỹ, đến ngày 7/8 tới, Chính phủ Mỹ sẽ tái áp đặt các biện pháp cấm vận, theo đó cấm Chính phủ Iran mua đồng USD.
Quyết định nêu trên của Tổng thống Trump đã vấp phải sự phản đối của quốc tế. Nhiều nước lo ngại rằng hành động này có thể làm xói mòn các hiệp định đa phương, đồng thời việc đơn phương áp đặt trừng phạt của Mỹ có thể đe dọa lợi ích kinh tế của các nước khác.