Quang cảnh phòng đàm phán giữa Nga và Ukraine tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 29/3/2022. Ảnh: RT
Đài Sputnik và hãng tin Interfax dẫn phát biểu của Thứ trưởng Quốc phòng Nga Alexander Fomin đưa tin “các cuộc đàm phán chuẩn bị cho một thỏa thuận về tính trung lập và tình trạng phi hạt nhân của Ukraine, cũng như về việc đảm bảo an ninh cho Ukraine, đang diễn ra thực tế… Để tăng cường tin tưởng lẫn nhau, tạo điều kiện cần thiết cho các cuộc đàm phán tiếp theo và đạt được mục tiêu cuối cùng là nhất trí ký thỏa thuận, một quyết định đã được đưa ra nhằm giảm mạnh hoạt động quân sự trên các hướng Kiev và Chernigov".
Thứ trưởng Quốc phòng Nga Alexander Fomin nói rằng quyết định này của Moskva nhằm góp phần gia tăng hy vọng cho cuộc đàm phán hòa bình hiện nay giữa Nga và Ukraine.
Động thái này diễn ra ngay sau khi kết thúc vòng đàm phán mới nhất giữa Nga và Ukraine tại Istanbul. Cuộc đàm phán đã kéo dài khoảng 4 giờ đồng hồ, có các đợt tạm nghỉ. Truyền thông Nga dẫn lời một quan chức giấu tên tham gia vòng đàm phán tại Thổ Nhĩ Kỳ cho hay phái đoàn Nga dự định sẽ rời Istanbul và vòng đàm phán tiếp theo sẽ được tổ chức trực tuyến.
Cố vấn, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Mykhailo Podolyak cho biết nội dung thảo luận trong vòng đàm phán này là đảm bảo an ninh và thu xếp một lệnh ngừng bắn nhằm giải quyết các vấn đề nhân đạo.
Theo kênh RT, quan chức phái đoàn đàm phán Nga đánh giá các đề phía Ukraine đưa ra tại bàn đàm phán lần này là bước đi tích cực hướng tới việc đạt được thỏa hiệp. Theo trưởng đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky cho biết hai bên đã có cuộc thảo luận có ý nghĩa và các đề xuất của Ukraine trong ngày đàm phán đầu tiên sẽ được trình lên Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Quan chức này cũng đề cập đến khả năng có cuộc gặp giữa Tổng thống Vladimir Putin và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky, một khi hai bên thống nhất được hiệp ước hòa bình.
Cụ thể, phái đoàn Ukraine đã đưa ra các đề xuất sau bằng văn bản để hai bên cùng thảo luận:
- Nga sẽ không phản đối Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU)
- Ukraine sẽ từ bỏ mọi ý định lấy lại Crimea và vùng Donbass bằng vũ lực quân sự
- Ukraine sẽ không tìm cách sở hữu các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt, trong đó có vũ khí hạt nhân.
- Ukraine đề xuất một danh sách các nước cung cấp bảo trợ an ninh cho mình, trong đó các thành viên Hội đồng Bảo an LHQ, cũng như Đức, Canada, Ba Lan, Israel và Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu được đảm bảo an ninh, Ukraine sẽ trở thành quốc gia trung lập.
- Đề xuất của Ukraine về đảm bảo an ninh từ cộng đồng quốc tế không bao gồm các vùng lãnh thổ Donbass và Crimea.
- Ukraine sẽ không tham gia các liên minh quân sự hay cho phép đặt các căn cứ quân sự nước ngoài tại nước này.
Các đề xuất cũng sẽ bao gồm thời gian tham vấn giữa hai bên trong 15 năm về tình trạng của bán đảo Crimea, vốn được Nga sáp nhập hồi năm 2014. Các đề xuất này sẽ chỉ có hiệu lực khi Nga và Ukraine đạt được lệnh ngừng bắn hoàn toàn.
Ông Oleksander Chaly, thành viên đoàn đàm phán của Ukraine, nói rõ nếu Ukraine cố gắng thực hiện đầy đủ những điều khoản chủ chốt này, nước này sẽ có thể giải quyết thực trạng hiện nay như một quốc gia phi hạt nhân và không thuộc khối nào trong một định dạng trung lập vĩnh viễn. Tuy nhiên, ông Chaly cho biết thêm các cuộc tập trận quân sự sẽ vẫn được phép diễn ra tại Ukraine với các quốc gia “bảo lãnh”.