Tổng thống Iran Hassan Rouhani được giới thiệu về các thành tựu hạt nhân mới tại sự kiện "Ngày Hạt nhân Quốc gia" tại Tehran tháng 4/2018. Ảnh: AP
Trước đó, ngày 1/7, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif xác nhận lượng dự trữ urani làm giàu của nước này đã vượt 300kg, giới hạn được qui định trong thỏa thuận hạt nhân ký với Nhóm P5+1 năm 2015, còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA). Ông cũng cảnh báo Iran sẽ làm giàu urani ở cấp độ trên 3,67% tinh khiết nếu các nước châu Âu không cứu vãn được thỏa thuận hạt nhân này.
Theo tờ Express (Anh), tuyên bố trên của Ngoại trưởng Zarif được đưa ra chưa đầy một ngày sau khi các quan chức cấp cao của Mỹ cảnh báo rằng Israel có thể tấn công Iran ngay khi giới hạn dự trữ urani bị vượt quá. Mối lo này đã ngày càng gia tăng khi hiện nay Tehran xác nhận đã vượt qua “giới hạn đỏ” dự trữ hạt nhân.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Mỹ và là cố vấn quan trọng của Tổng thống Trump, ông Lindsey Graham trả lời kênh CBS: “Nhiều khả năng chiến tranh sẽ nổ ra giữa Israel và Iran nếu người Iran bắt đầu tái xử lý và làm giàu urani từ ngày 7/7. Israel không chấp nhận Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Thế giới không thể dung thứ cho Iran sở hữu vũ khí hạt nhân”.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham. Ảnh: AFP
Ông Graham kêu gọi Tổng thống Trump hãy gửi “tín hiệu mạnh mẽ nhất có thể” đến Iran một khi chính phủ tại Tehran hiện thực hóa lời đe dọa vượt hạn mức dự trữ urani. Lập luận rằng việc gia tăng làm giàu urani chính là con đường để Tehran sở hữu bom hạt nhân, Thượng nghị sĩ Graham khẳng định: “Điều đó không thể tha thứ”.
Viết trên trang mạng xã hội Twitter, Ngoại trưởng Zarif khẳng định: “Chúng tôi không vi phạm thỏa thuận hạt nhân quốc tế, còn gọi là JCPOA”. Thỏa thuận hạt nhân lịch sử ký năm 2015 quy định Iran chỉ được phép làm giàu urani ở tỷ lệ 3,67%, thấp hơn nhiều so với mức 90% để chế tạo vũ khí hạt nhân và cũng thấp hơn mức 20% mà Iran đã thực hiện trước khi thỏa thuận được ký kết. Bên cạnh đó, Tehran được phép sản xuất urani có tỷ lệ làm giàu thấp với khối lượng tối đa 300kg và lượng urani dư thừa có thể được xuất ra nước ngoài.
Trong tuyên bố ngày 1/7, Thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham cho biết Mỹ sẽ duy trì sức ép tối đa đối với Iran cho tới khi các nhà lãnh đạo của quốc gia này thay đổi tiến trình hành động”. Bà Grisham đồng thời cho biết chính quyền Iran phải chấm dứt “tham vọng” cũng như hành vi của mình.
Theo JCPOA, Iran sẽ phải hạn chế chương trình hạt nhân mà phương Tây lo ngại có thể sẽ dẫn tới việc phát triển bom hạt nhân. Đổi lại, các quốc gia phương Tây đồng ý gỡ bỏ mọi biện pháp trừng phạt nhằm vào Tehran.
Tuy nhiên, năm 2018, Mỹ đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với nước Cộng hòa Hồi giáo. Động thái này được cho là nguyên nhân dẫn đến căng thẳng hiện nay giữa Washington và Tehran.
Đêm hôm 30/6, các máy bay chiến đấu của Israel đã tiến hành không kích các căn cứ quân sự của Iran từ không phận Liban. Theo truyền thông Syria, 4 dân thường đã thiệt mạng và 21 người khác bị thương khi tên lửa Israel bắn xuống hai thành phố Damascus và Homs. Israel từ chối bình luận về các vụ không kích trên, song trước đây từng khẳng định sẽ không để Iran hoạt động quân sự tại Syria.