Một người lính Ukraine gần xe tăng Nga bị phá hủy ở khu vực Kharkiv vào ngày 11/9/2022. Ảnh: AP
Trong lúc quân đội Nga hứng chịu một số bước lùi ở Ukraine, nhiều câu hỏi đã được đặt ra trong công chúng và giới chính trị gia nước này.
Tin tức chiến sự từ Donbass, khu vực bao phủ phần lớn miền Đông Ukraine, tiếp tục đưa về Nga. Ngay cả trên một kênh Telegram ủng hộ Điện Kremlin, tin tức về cuộc tấn công mới của Ukraine nhằm vào thị trấn Lyman do Nga nắm giữ gần đây cũng đã được đăng tải. Trên các phương tiện truyền thông chính thống của Nga, các cuộc giao tranh ở miền Đông Ukraine cũng được đưa rộng rãi.
Những chỉ trích bất ngờ
"Trên mặt trận chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, xung đột vẫn tiếp diễn. Tuần qua có lẽ là một trong những tuần tồi tệ nhất cho đến nay", người dẫn chương trình tin tức nổi tiếng của Nga Dmitry Kiselev bắt đầu chương trình tin tức hàng tuần hôm 11/9.
Cùng lúc, Bộ Quốc phòng Nga gọi cuộc rút lui quy mô lớn của Nga xung quanh Kharkiv là một hoạt động tái tập hợp thành công. Nhưng các chuyên gia tham gia một số chương trình bình luận chính trị lớn nhất của đất nước – được phát sóng vào giờ vàng và được hàng triệu người xem trên khắp nước Nga – dường như không thích thông tin như vậy về các diễn biến ở Ukraine. Một số chỉ trích đáng ngạc nhiên đã được đưa ra trên sóng truyền hình trực tiếp
Karen Shakhnasarov, Tổng giám đốc hãng phim lớn nhất Nga Mosfilm, nói: "Chúng ta cần thừa nhận rằng chúng ta đã phải chịu một thất bại ở khu vực Kharkiv. Chúng ta cần thừa nhận điều đó! Bởi vì một thất bại có ý nghĩa khi bạn thừa nhận nó và rút ra bài học từ nó."
Lan truyền rộng rãi trên Twitter là một đoạn video từ NTV, kênh truyền hình nhà nước của Nga, trong đó một cựu chính trị gia tuyên bố Nga khó thắng trong cuộc xung đột. Cựu nghị sĩ Boris Nadezhdin cho biết: “Giờ đã đến lúc chúng ta phải hiểu rằng khó có thể đánh bại Ukraine bằng cách sử dụng các nguồn lực và phương pháp chiến tranh hiện có”.
Ông nói thêm: "Quân đội Nga đang chiến đấu chống lại một đội quân mạnh được hỗ trợ đầy đủ bởi các quốc gia hùng mạnh nhất về kinh tế và công nghệ."
Bản đồ các khu vực lực lượng Ukraine mới giành lại quyền kiểm soát (màu xanh) so sánh giữa thời điểm 4/9 (ảnh trái) và 12/9 (ảnh phải). Nguồn: Viện Nghiên cứu Chiến tranh/CNN
Các cuộc thảo luận mới
Tại Nga cũng ngày càng xuất hiện thêm nhiều lời kêu gọi tổng động viên người dân nhập ngũ. Ngày 13/9, lãnh đạo Đảng Cộng sản Nga, Gennady Zyuganov, phát biểu trước Hạ viện nói rằng chiến dịch quân sự đặc biệt đã leo thang thành một cuộc chiến toàn diện. Ông nói: “Chiến tranh và các chiến dịch đặc biệt khác nhau hoàn toàn... Chiến tranh chỉ có hai kết cục: thắng hoặc bại”, ông Zyuganov nói.
Đáp lại, Điện Kremlin đã nhanh chóng bác bỏ bất kỳ đề xuất nào về kêu gọi tổng động viên. Phát ngôn viên của Tổng thống Putin, ông Dmitry Peskov, nói rằng điều này hiện không nằm trong chương trình nghị sự.
Chuyên gia về Nga, ông Mark Galeotti - giáo sư danh dự tại Trường Nghiên cứu Slavonic và Đông Âu UCL của Anh, cho biết ngay cả việc huy động lực lượng một phần cũng là một "vấn đề lớn".
"Nó có nghĩa là trước hết, cuộc chiến đang không theo kế hoạch. Và thứ hai, nó sẽ báo động cho rất nhiều người rằng cuộc chiến còn kéo dài”, ông Galeotti bình luận.
Cho đến nay, chiến dịch của Nga tại Ukraine đang được tiến hành bởi các quân nhân chuyên nghiệp. Một cuộc tổng động viên sẽ thu hút nhiều gia đình Nga bình thường hơn.
"Nếu bạn bắt đầu chuyển sang một cuộc tổng động viên, bạn sẽ khiến người Nga ở các thành phố chính bị cuốn vào, và sẽ có rất nhiều vợ, con gái, mẹ và bạn gái của họ lo lắng về những gì sắp xảy ra”.
Một lệnh tổng động viên sẽ cuốn thêm nhiều gia đình Nga vào nỗi lo xung đột ở Ukraine. Ảnh minh họa TASS
Chính phủ Nga quan tâm đến việc xây dựng một hình ảnh bình thường trong cuộc sống hàng ngày bất chấp xung đột ở Ukraine.
Tuy nhiên, quân đội Nga cũng phải căng mình trên nhiều khu vực khác. Do vậy, binh lính không thể được luân chuyển ra khỏi tiền tuyến để nghỉ ngơi. Quân nhân chuyên nghiệp sắp hết hợp đồng cũng từ chối gia hạn.
Để giải quyết các vấn đề nhân lực như vậy, các nhà tuyên truyền cánh hữu ở Nga đã kêu gọi tổng động viên trong nhiều tháng qua. Nhưng cho đến nay, lời kêu gọi của họ không được Điện Kremlin đáp ứng. Và cũng không có khả năng diễn ra một cuộc tổng động viên, hay huy động thêm lực lượng trong mùa Đông.
Chuyên gia Galeoti nhận định rằng việc huy động thêm quân là có thể nhưng hiện tại thì không. Ông nói: “Sẽ mất khoảng ba tháng kể từ thời điểm tuyên bố động viên lính đến khi bạn có được quân, có thể thêm 100.000 người”.
Ba tháng kể từ bây giờ sẽ rơi vào giữa mùa Đông, khi các hoạt động tấn công sẽ là khó khăn nhất, ông Galeotti nói: "Tôi nghĩ rằng nhiều khả năng nếu chúng ta sẽ thấy một cuộc huy động, sau đó họ sẽ có lực lượng cho một cuộc tấn công mùa Xuân; hoặc nhiều khả năng hơn, để chống lại một cuộc tấn công mùa Xuân của Ukraine."