Nguyên nhân khiến ô nhiễm tại Nam Á tồi tệ hơn những nơi khác

Tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng trầm trọng là vấn đề thường niên đối với các quốc gia Nam Á khi mùa Đông đến gần. Vào thời điểm này, không khí lạnh thường “giam” ô nhiễm trong lớp sương mù dày đặc.

Hãng thông tấn Reuters (Anh) nhận định Nam Á đã trở thành điểm nóng toàn cầu về ô nhiễm không khí. Nhiều nghiên cứu cho thấy 4 trong số các quốc gia ô nhiễm nhất thế giới và 9 trong số 10 thành phố ô nhiễm nhất đều nằm trong khu vực Nam Á.

Lý do ô nhiễm tại Nam Á tồi tệ hơn những nơi khác

Các quốc gia ở Nam Á đã trải qua quá trình tăng trưởng rõ rệt về công nghiệp hóa, kinh tế và dân số trong hai thập niên qua. Các yếu tố này thúc đẩy nhu cầu đối với năng lượng và nhiên liệu hóa thạch.

Trong khi một số nguồn gây ô nhiễm như công nghiệp và phương tiện giao thông ảnh hưởng đến hầu hết các quốc gia, thì có một số nguồn chỉ có tại Nam Á, trong đó có hoạt động đốt nhiên liệu rắn để nấu ăn và sưởi ấm, hỏa táng và đốt chất thải nông nghiệp.

Ví dụ, khoảng % ô nhiễm ở New Delhi trong năm nay là do đốt gốc rạ ở các bang lân cận là Punjab và Haryana. Đốt gốc rạ là thói quen của nông dân sau khi thu hoạch lúa, để dọn sạch các cánh đồng.

Gia tăng số lượng phương tiện trên đường cũng làm trầm trọng thêm vấn đề ô nhiễm. Ở Ấn Độ và Pakistan, số lượng phương tiện đã tăng gấp 4 lần kể từ đầu những năm 2000.

Theo dữ liệu của chính phủ Ấn Độ, New Delhi có trung bình 472 phương tiện trên 1.000 dân, với gần 8 triệu phương tiện chạy trên đường tính đến năm 2022. IQAir, công ty công nghệ Thụy Sĩ điều hành nền tảng giám sát chất lượng không khí AirVisual, đã xếp hạng New Delhi là thủ đô ô nhiễm nhất thế giới trong bốn năm liên tiếp.

Nỗ lực giảm ô nhiễm không hiệu quả

Mặc dù các quốc Nam Á bắt đầu cố gắng hạn chế ô nhiễm, đưa ra các kế hoạch quản lý chất lượng không khí, lắp đặt thêm thiết bị giám sát ô nhiễm và thúc đẩy chuyển sang sử dụng nhiên liệu sạch nhưng những nỗ lực này vẫn chưa mang lại kết quả đáng kể.

Các chuyên gia cho rằng vấn đề nằm ở việc thiếu phối hợp trong nỗ lực kiểm soát ô nhiễm giữa các nước. Theo các nghiên cứu, hạt bụi có thể di chuyển hàng trăm km, vượt qua biên giới các nước và tác động đến các quốc gia khác ngoài nơi chúng xuất phát. Ví dụ, khoảng 30% ô nhiễm ở các thành phố lớn nhất của Bangladesh lại bắt nguồn từ Ấn Độ, di chuyển theo gió từ Tây Bắc sang Đông Nam. Do đó, các biện pháp trên toàn quốc hoặc toàn thành phố nhằm hạn chế không khí độc hại có hiệu quả hạn chế.

Các giải pháp

Theo Reuters, các quốc gia trên khắp Nam Á sẽ phải phối hợp nếu muốn giải quyết vấn đề ô nhiễm trong khu vực. Họ cần hợp tác để tăng cường giám sát và đưa ra các chính sách.

Cùng thời điểm, nỗ lực trên toàn khu vực cần phải được cân bằng qua giải pháp phù hợp với điều kiện địa phương khi cần thiết.

Ngoài ra, cần phải chống ô nhiễm cả ở các lĩnh vực cho đến nay vẫn còn ít được quan tâm, chẳng hạn như nông nghiệp và quản lý chất thải.

Ví dụ, để hạn chế việc đốt rơm rạ, chính phủ có thể trợ cấp cho các máy thu hoạch tốt hơn. Các quốc gia như Ấn Độ đã bắt đầu đưa ra những ưu đãi như vậy nhưng nhu cầu về loại máy này còn hạn chế bởi chi phí mua cao và thời gian chờ đợi lâu đối với những người muốn thuê chúng.