Tượng đài trước trụ sở Bộ Quốc phòng Nga ở Moskva. Ảnh: AFP/Getty Images
Hôm 15/11, một tòa án trọng tài ở Moskva đã tổ chức phiên xét xử sơ bộ đầu tiên trong vụ kiện chống lại Nhà máy đóng tàu Pella, trong đó bên nguyên là Bộ Quốc phòng Nga đang yêu cầu bồi thường 1,4 tỷ rúp (23,1 triệu USD) với cáo buộc Pella “không thực hiện được các liên hệ cung ứng”.
Không có thêm thông tin nào trong các tài liệu của tòa án và một phát ngôn viên của tòa từ chối cung cấp thông tin chi tiết, với lý do vụ việc đang chờ xử lý. Các quan chức của Pella cũng từ chối bình luận về vụ việc.
Vụ kiện diễn ra ba tuần sau khi Pella trở thành một bên trong một vướng mắc pháp lý khác. Trong vụ này, theo quyết định của tòa, công ty cuối cùng đã nhận được kinh phí bổ sung từ Bộ Quốc phòng Nga sau khi các quan chức quốc phòng không cung cấp thêm tiền cho hoạt động bổ sung năng lực cho tàu Ladoga. Con tàu này phục vụ các hoạt động tìm kiếm và cứu hộ cho Hạm đội Baltic.
Bộ Quốc phòng Nga được yêu cầu phải trả 2,6 tỉ rúp cho Pella, theo một bài đăng ngày 24/10 trên trang web của tòa án thành phố Moskva.
Theo hợp đồng đóng tàu Ladoga trị giá khoảng 1,5 tỷ rúp, Pella dự định cung cấp tàu cho Bộ vào tháng 11/2016. Quyết định của tòa án lưu ý rằng Bộ Quốc phòng đã thay đổi thiết kế và cung cấp bản thiết kế mới cho công ty Pella vào tháng 2/2016.
Các quan chức của công ty cho biết những thay đổi đó đã làm tăng chi phí đóng tàu lên hơn 3,2 tỉ rúp. Do những điều chỉnh về kích thước của tàu, cùng với các tính năng khác, công ty đã không thể bàn giao tàu cho đến tháng 9/2018.
Tàu tên lửa nhỏ lớp Karakurt. Ảnh: Russianarms
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga đã từ chối trả thêm chi phí, viện dẫn các điều khoản hiện hành của chính phủ không yêu cầu thay đổi hợp đồng đối với các đơn đặt hàng của nhà nước sau cuộc đấu thầu ban đầu.
Các quan chức của Pella trình bày với tòa án rằng họ không đủ khả năng chi trả thêm chi phí, vì điều đó sẽ khiến công ty phá sản.
Pella cũng cung cấp cho tòa án một giao thức bất đồng ý, được ký bởi Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Alexey Krivoruchko, trong đó đề cập đến mức giá mới được thảo luận bởi công ty và giới chức quốc phòng.
Một cựu quan chức ngành đóng tàu giấu tên tiết lộ khoản thanh toán 2,6 tỷ rúp mà tòa án yêu cầu trả cho Pella là “khá lớn”. Tuy nhiên, ông nói thêm, “kỷ luật thực hiện các mệnh lệnh [của nhà nước] đã được cải thiện trong những năm gần đây”, và các quan chức quốc phòng thường đưa ra “những mong muốn bổ sung” dẫn đến việc tăng chi phí.
Chưa hết, truyền thông Nga đưa tin Pella cũng đang vướng kiện tụng với hơn một chục chủ nợ. Phần lớn nguyên đơn là các công ty đánh cá của Nga, đã đặt hàng các tàu đánh cá từ Pella nhưng không nhận được hàng đúng hạn.
Một chủ nợ là Cục thiết kế Petrobalt có trụ sở tại St. Petersburg, đã đệ đơn kiện Pella, cho rằng nhà máy đóng tàu đã không tôn trọng nghĩa vụ hợp đồng của mình trong việc thiết kế tàu cá đúng hạn. Số tiền được yêu cầu trong vụ kiện là hơn 10 triệu rúp.
Khi được hỏi về tương lai của chương trình tàu Karakut, Mathieu Boulègue, chuyên gia tại Chương trình Nga và Á Âu, thuộc Chatham House, cho biết vụ kiện mới nhất chỉ là một trong số nhiều vấn đề về sản xuất. Nếu không phải là khó khăn tài chính, thì đó là vấn đề đảm bảo một bộ phận hoặc duy trì hoạt động của dây chuyền sản xuất.
Được thành lập vào những năm 1950 và có trụ sở gần Vịnh Phần Lan, Pella chuyên sản xuất các loại tàu cỡ vừa và nhỏ phục vụ cho cả nhu cầu dân sự và quân sự.
Trong một cuộc triển lãm quốc phòng năm 2016 ở Nga, giám đốc cấp cao của Pella, Andrei Slizkiy nói với các phóng viên rằng công ty đã ký hợp đồng sản xuất 7 tàu hộ tống tên lửa lớp Karakurt. Các tàu được trang bị hệ thống tên lửa Pantsir và tên lửa Kalibr. Nga đã sử dụng dòng tên lửa Pantsir để chống lại Ukraine trong cuộc xung đột bùng phát từ tháng 2.
Cho đến nay, Pella đã bàn giao ba chiếc Karakurt - theo báo cáo của các phương tiện truyền thông, trong đó chiếc cuối cùng được giao vào năm 2020. Năm đó, Pella báo cáo doanh thu đạt hơn 10 tỉ rúp.