Nhà toán học người Canada Robert Langlands. Ảnh: New York Times/TTXVN |
Nhà toán học Langlands, 81 tuổi, chủ yếu làm việc tại các trường đại học của Mỹ. Ông được trao tặng giải thưởng Abel vì đã đề ra chương trình Langlands kết hợp lí thuyết đại diện với lý thuyết số, là một hướng nghiên cứu rộng lớn trong toán học gồm nhiều giả thuyết và định lí thống nhất một số ngành toán học quan trọng.
Giáo sư Ngô Bảo Châu của Việt Nam đã được trao giải thưởng Toán học Fields năm 2010 vì đã chứng minh được bổ đề cơ bản trong chương trình Langlands.
Các giải thưởng Abel cùng với Fields thường được xem như "Nobel" về Toán học. Năm 2017 giải thưởng Abel được trao cho nhà toán học Pháp Yves Meyer về đóng góp nền tảng cho lý thuyết wavelet (các hàm số toán học được ứng dụng trong phân tích và nén dữ liệu).
Giải thưởng Abel được đặt tên theo nhà toán học vĩ đại Na Uy Nils Henrich Abel (1802 - 1829), người sáng lập lý thuyết các hàm elip và có đóng góp lớn cho lí thuyết dãy.
Năm 2002, nhân dịp kỉ niệm 200 năm ngày sinh Abel, Chính phủ Na Uy đã chi 200 triệu kron (tương đương 23,6 triệu USD) thành lập Quĩ Abel và giải thưởng Abel nhằm vinh danh những thành tựu của các nhà toán học xuất sắc cũng như quảng bá rộng rãi trong thanh niên ngành khoa học này.
Giải thưởng Abel được quyết định dựa trên đánh giá của Ủy ban Abel gồm 5 nhà toán học nổi tiếng từ các nước khác nhau. Lễ trao giải thưởng này diễn ra tại Viện Hàn lâm khoa học Na Uy và do Thái tử Na Uy trao tặng. Giá trị tiền mặt của giải là 6 triệu kron tiền Na Uy (tương đương 780.000 USD).