Tướng Mark Milley. Ảnh: Reuters
Các lãnh đạo quân sự luôn có vai trò quan trọng trong đảm bảo ổn định chuyển giao chính quyền. Nhưng Tướng Milley được cho mang vị trí then chốt trong lần chuyển giao giữa chính quyền Tổng thống Donald Trump và người kế nhiệm Joe Biden.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ giữ nhiệm vụ cố vấn cho Tổng thống và Bộ trưởng Quốc phòng các phương pháp đối với những vấn đề quân sự chính. Tổng thống Biden tìm đến Tướng Milley không chỉ vì những vấn đề hiện tại mà còn lắng nghe về điều chỉnh trong tương lai với cấu trúc và chiến lược quân sự.
Tướng Milley (62 tuổi) đang ở năm thứ hai của nhiệm kỳ 4 năm. Người tiền nhiệm của ông là Tướng Joseph Dunford đã nghỉ hưu vốn được Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm nhưng vẫn tiếp tục hoạt động 3 năm dưới thời chính quyền Tổng thống Trump.
Ông Milley trở thành sĩ quan thiết giáp năm 1980 và 35 năm sau đó lên vị trí tham mưu trưởng. Khi tuyên bố lựa chọn ông Milley là Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân tiếp theo, Tổng thống Trump gọi vị Tướng này là “quý ông tuyệt vời” và quân nhân xuất sắc. Tổng thống Trump đã đưa ra đề cử gần một năm trước khi Tướng Dunford mãn nhiệm.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi sau vụ bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội Mỹ ngày 6/1 đã gọi Tướng Milley để tham vấn về thẩm quyền của Tổng thống Trump đối với việc ra lệnh tấn công hạt nhân trong những ngày cuối nhiệm kỳ.
Tướng Milley không hề ngại ngần về việc nhận nhiệm vụ. Ông thích phát biểu, thường dựa vào kiến thức sâu rộng của bản thân đối với lịch sử quân sự, không ngần ngại giữ vững quan điểm bản thân. Ông Milley thường kể một cách đầy kính trọng về người cha quá cố vốn là cựu quân nhân tham gia Chiến tranh Thế giới Thứ hai. Ông cũng bày tỏ lo ngại về yếu thế của Mỹ trong viễn cảnh chiến tranh vũ trụ - môi trường mà ông cho rằng có thể trở thành Trân Châu Cảng tiếp theo.
Tháng 6/2020, Tướng Milley đối mặt với nguy cơ bị sa thải khi phản đối đề cập của Tổng thống Trump dùng Đạo Luật Chống Nổi Loạn để đưa quân đội đến thủ đô trấn áp các cuộc biểu tình xuất hiện sau vụ việc cảnh sát Minneapolis sát hại công dân da màu George Floyd.
Tổng thống đắc cử Joe Biden dự kiên phải đối mặt với nhiều vấn đề khi ông bước chân vào Nhà Trắng, trong đó bao gồm Iran và Triều Tiên. Để giải quyết những vấn đề quân sự tiềm tàng như chống khủng bố tại Trung Đông, cạnh tranh với Trung Quốc, cuộc đua kiểm soát vũ khí cùng Nga… Tổng thống đắc cử Biden nhiều khả năng sẽ tìm đến Tướng Milley và nhân vật được đề cử chức Bộ trưởng Quốc phòng - Tướng về hưu Lloyd Austin.
Theo AP, có nhiều khả năng nhân vật Tổng thống đắc cử Joe Biden đề cử cho chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng là ông Austin khó “qua cửa ải” Thượng Viện trước ngày diễn ra lễ tuyên thệ. Trước tình hình này, ông Biden đã thuyết phục Thứ trưởng Bộ Quốc phòng David Norquist giữ chức quyền Bộ trưởng Quốc phòng. Điều này càng khiến sự hiện diện của Tướng Milley thêm phần chú ý.
Điều đáng để tâm khác là kể từ khi Bộ Quốc phòng Mỹ thành lập năm 1947, một luật được đưa ra là không để quan chức quân đội về hưu phụ trách lực lượng vũ trang, trừ khi người này đã rời quân ngũ ít nhất 7 năm. Luật này được đưa ra nhằm bảo vệ nguyên tắc trong Hiến pháp Mỹ là người từ nhóm dân sự lãnh đạo quân đội. Tướng về hưu James Mattis là trường hợp ngoại lệ đầu tiên kể từ ông George Marshall năm 1950.
Trong khi đó, ông Austin là một Tướng quân đội mới về hưu gần đây. Ông Roger Zakheim tại Quỹ Tổng thống Ronald Reagan nhận định nỗ lực để giành được “cái gật đầu” của quốc hội về việc Tướng quân đội về hưu giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng sẽ khiến Tổng thống đắc cử Biden thận trọng hơn và không từ bỏ Tướng Milley để tránh tạo thêm “sóng gió”.