Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera. Ảnh: AFP/TTXVN |
Phát biểu tại cuộc họp báo, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera khẳng định đây là một bước quan trọng nhằm tăng cường sự hiểu biết và tin tưởng lẫn giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Theo ông Onodera, hiện các công việc chuẩn bị đang tiến hành nhằm mở một đường dây nóng giữa quan chức quốc phòng 2 bên.
Việc thiết lập "Cơ chế liên lạc đường biển và đường không" là vấn đề bị trì hoãn từ rất lâu, với kế hoạch ban đầu được 2 bên nhất trí từ năm 2007. Tuy nhiên, cho đến tháng 5 vừa qua, Tokyo và Bắc Kinh mới đạt được một thỏa thuận khi căng thẳng trong quan hệ song phương do ảnh hưởng từ những tranh cãi liên quan đến vấn đề lịch sử và lãnh thổ phần nào được giải quyết.
Ngoài việc thiết lập đường dây nóng, Nhật Bản và Trung Quốc sẽ tổ chức luân phiên các cuộc gặp cấp chuyên viên và quan chức cấp cao nhằm nghiên cứu những vấn đề về hệ thống liên lạc cũng như kỹ thuật cần được giải quyết. Ngoài ra, hai bên cũng khẳng định trong một biên bản ghi nhớ rằng Các lực lượng Phòng vệ Nhật Bản và quân đội Trung Quốc sẽ tiếp tục tuân theo những nghi thức liên lạc đang có giữa các tàu thuyền và máy bay để ngăn chặn leo thang căng thẳng. Việc thông báo trước bằng văn bản cũng sẽ được yêu cầu nếu một trong hai bên quyết định dừng hoặc chấm dứt cơ chế này.
Trước đó, trong một buổi lễ sau cuộc gặp cấp cao Nhật-Trung-Hàn tại thủ đô Tokyo, ngày 9/5, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và người đồng cấp Trung Quốc Lý Khắc Cường đã ký thỏa thuận đặt thời hạn 30 ngày để thiết lập một đường dây nóng, từ đó các quan chức quốc phòng cấp cao có thể liên lạc khi xảy ra các đụng độ liên quan tới tàu hải quân hoặc máy bay chiến đấu của 2 nước. Tuy nhiên, thỏa thuận này không bao gồm vùng biển xung quanh quần đảo tranh chấp mà Tokyo gọi là Senkaku trong khi Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư ở biển Hoa Đông. Quần đảo Senkaku là nhóm đảo nhỏ nằm cách đảo chính của tỉnh Okinawa (Nhật Bản) khoảng 400 km về phía Tây, hiện do Nhật Bản kiểm soát nhưng Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và thường xuyên đưa tàu hoặc máy bay đến vùng biển này.