Bộ Môi trường Nhật Bản đang xem xét ban hành lệnh cấm các siêu thị và cửa hàng cung cấp túi ni lông miễn phí cho người mua hàng nhằm giảm rác thải nhựa. Ảnh: TTXVN/phát
Tái sử dụng
"Bạn có cần một chiếc túi không?" một nhân viên cửa hàng hỏi. “Không, cảm ơn”, Rina Seki, một điều dưỡng viên 36 tuổi ở phường Adachi, Tokyo, trả lời. Cô đã ghé qua cửa hàng Nihonzutsumi ở phường Taito, Tokyo, trên đường đi làm về. Sau khi từ chối mua túi dùng một lần, cô ấy bỏ những thứ mình vừa mua cho bữa tối vào túi mà cô đem theo và có thể tái sử dụng nhiều lần.
Cô Seki, người luôn mang theo một chiếc túi có thể tái sử dụng, cho biết: “Mặc dù túi nhựa tại quầy thanh toán của siêu thị chỉ có giá 3 yen (21 xu Mỹ)/túi nhưng tôi cảm thấy rất lãng phí. Cô ấy nói rằng cô ấy coi việc đánh phí túi nhựa là cơ hội để cắt giảm việc sử dụng nhựa của mọi người một cách dễ dàng hơn. Ví dụ, cô đưa ra quy tắc rửa và tái sử dụng thìa và nĩa nhựa mua ở cửa hàng tiện lợi. Ba đứa con của cô thường mang theo chai nước của mình khi ra ngoài.
Cô Seki nói: “Tôi luôn nghĩ về những gì chúng ta có thể làm trong cuộc sống hàng ngày. Tôi muốn để lại một môi trường toàn cầu trong sạch hơn cho con cái chúng ta”.
Ông Kenji Akiyama, trưởng bộ phận hàng hóa của công ty điều hành chuỗi siêu thị, cho biết: “Chúng tôi thường nhận được những lời phàn nàn từ khách hàng rằng: 'Tại sao bạn không tặng túi miễn phí cho chúng tôi?' và số lượng người đang mang theo túi có thể tái sử dụng khi đi mua sắm đã tăng lên”.
Khối lượng túi nhựa giảm một nửa
Các sản phẩm nhựa dùng một lần, bao gồm cả túi ni-lông, không dễ phân hủy một khi chúng được thải ra biển hoặc sông, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Trong nỗ lực giảm thiểu rác thải nhựa, từ tháng 7/2020, chính phủ bắt buộc tất cả các nhà bán lẻ phải tính phí túi nhựa.
Theo Hiệp hội chuỗi cửa hàng Nhật Bản, tỷ lệ người mua sắm từ chối sử dụng túi nhựa khi thanh toán tại các siêu thị ở Nhật Bản đạt 80,26% trong năm tài chính 2021, tăng mạnh so với mức 57,21% trong năm tài chính 2019, trước khi các khoản phí được áp dụng.
Một cuộc khảo sát được thực hiện bởi trung tâm nghiên cứu kinh tế JCER cho thấy tổng số túi nhựa được phân phối tại Nhật Bản vào năm 2019 là khoảng 197.160 tấn. Con số này giảm một nửa xuống còn 100.410 tấn vào năm 2021.
Chính quyền thị trấn Kameoka, Kyoto, vào tháng 1/2021 đã trở thành đô thị đầu tiên trong cả nước ban hành sắc lệnh cấm tất cả các nhà điều hành doanh nghiệp trong thành phố - hoặc tổng cộng khoảng 700 cửa hàng - cung cấp túi nhựa cho người mua hàng.
Túi giấy, thay thế túi nhựa, hiện cũng phải trả phí. Nhờ đó, tỷ lệ người dân mang theo túi tái sử dụng khi đi mua sắm tăng từ 50% lên 90%, giúp giảm khoảng 700.000 túi nhựa/tháng.
Theo một cuộc khảo sát dư luận do Văn phòng Nội các tiến hành vào mùa Thu năm ngoái, 60% người dân cho biết họ “đã nhận thức rõ hơn về nhu cầu giảm thiểu rác thải nhựa và có hành động phù hợp” kể từ khi các khoản phí đối với túi nhựa được đưa ra.
Ông Tsutomu Mizutani, người đứng đầu văn phòng thúc đẩy tái chế tại Bộ Môi trường, cho biết, nhận thức của mọi người về vấn đề rác thải nhựa ngày càng tăng chứng tỏ sự thay đổi trong quy định đã có hiệu quả ở một mức độ nào đó.
Công nhân phân loại rác thải nhựa để tái chế tại Narashino, tỉnh Chiba, Nhật Bản. Ảnh: TTXVN/phát
Túi nhựa chỉ chiếm 1,2% rác thải nhựa
Tuy nhiên, lượng chất thải nhựa được sản xuất trong nước lên tới 8,24 triệu tấn vào năm 2021. Túi nhựa chỉ chiếm 1,2% trong tổng số này.
Về vấn đề này, chính phủ đã thực hiện một loạt biện pháp giảm thiểu chất thải bổ sung. Vào tháng 4 năm ngoái, chính phủ đã bắt buộc các nhà điều hành doanh nghiệp phải giảm thiểu chất thải từ 12 sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao gồm thìa, nĩa và các đồ dùng do khách sạn cung cấp, đồng thời thúc đẩy việc giới thiệu các loại nhựa ít gây hại môi trường.
Tuy nhiên, theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, khối lượng rác thải hộp và bao bì nhựa tính theo đầu người ở Nhật Bản đứng thứ hai trên thế giới, chỉ sau Mỹ.
Một tổ chức quốc tế thậm chí đã ước tính rằng nếu không thực hiện các biện pháp hiệu quả, lượng rác thải nhựa được tạo ra trên toàn thế giới vào năm 2060 sẽ lên tới 1,014 tỷ tấn, gấp khoảng ba lần so với năm 2019.
Ông Hiroyuki Ueda, nhà nghiên cứu cấp cao tại Công ty nghiên cứu và tư vấn Mitsubishi UFJ, người rất am hiểu về vấn đề rác thải nhựa, cho biết: “Các biện pháp ở Nhật Bản vẫn chỉ đi được nửa chặng đường. Khu vực công và tư nhân phải chung tay để hướng tới việc giảm thiểu chất thải hơn nữa và tái chế nhiều hơn”.