Nhật Hoàng Akihito (thứ 2 trái), Hoàng hậu Michiko (thứ 2 phải) và Hoàng Thái tử Naruhito (trái) , Hoàng tử Akishino (phải) tại Hoàng Cung ở Tokyo ngày 2/1/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Với phong thái gần gũi với người dân mỗi khi có dịp xuất hiện, Nhật hoàng được nhiều người coi là vị Hoàng đế của nhân dân.
Sinh ngày 23/12/1933, Nhật hoàng Akihito là con trai cả của Nhật hoàng Hirohito (Hi-rô-hi-tô) và Hoàng hậu Kojun. Tháng 11/1952, ngài đã được tấn phong làm Hoàng Thái tử. Bảy năm sau đó, Hoàng Thái tử Akihito đã kết hôn với một thường dân là bà Michiko Shoda, người sau này đã trở thành Hoàng hậu Michiko. Ngày 7/1/1989, Nhật hoàng Akihito lên ngôi sau khi vua cha băng hà và trở thành vị Hoàng đế đầu tiên ở Nhật Bản phá vỡ truyền thống của Hoàng gia đã tồn tại hàng trăm năm trước đó khi có cuộc hôn nhân với một thường dân.
Sau khi lên ngôi, Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko thường xuyên tới thăm các khu vực trên khắp đất nước Nhật Bản để tìm hiểu về cuộc sống của người dân địa phương. Cho đến trước khi thoái vị, Nhật hoàng và Hoàng hậu Michiko đã tới thăm tất cả 47 tỉnh, thành ở Nhật Bản. Gần đây nhất, ngày 17/4 vừa qua, Nhật hoàng và Hoàng hậu đã có chuyến thăm tới tỉnh Mie. Đây là chuyến thăm trong nước cuối cùng của Nhật hoàng trước khi thoái vị.
Sau các thảm họa thiên tai nghiêm trọng, Nhật hoàng và Hoàng hậu luôn cố gắng có mặt nhanh nhất tại các khu vực bị tàn phá bởi thiên tai để chia buồn với gia đình các nạn nhân, ân cần thăm hỏi, an ủi những người còn sống và động viên lực lượng cứu hộ. Tháng 7/1991, chỉ hơn 2 năm sau khi lên ngôi, Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko đã khiến người dân bất ngờ khi họ quỳ xuống để nói chuyện với những người bị ảnh hưởng bởi ngọn núi lửa phun trào ở tỉnh Nagasaki, phía Tây Nam Nhật Bản. Trong năm cuối cùng tại vị, bất chấp tuổi cao và sức khỏe giảm sút sau các ca phẫu thuật tim và ung thư tiền liệt tuyến, Nhật hoàng cùng với Hoàng hậu vẫn tới thăm các tỉnh Hiroshima, Okayama và Ehime ở phía Tây Nhật Bản để thăm hỏi và động viên người dân địa phương bị thiệt hại nặng nề do mưa lũ. Qua những chuyến đi đó, hình ảnh Nhật hoàng và Hoàng hậu ân cần thăm hỏi các nạn nhân ở các khu vực bị thiên tai tàn phá đã in đậm trong tâm trí của người dân nước này.
Không chỉ là vị Hoàng đế của nhân dân, Nhật hoàng Akihito còn được coi là vị Hoàng đế của tình hữu nghị khi góp phần không nhỏ vào việc tăng cường tình hữu nghị giữa Nhật Bản và các nước trên thế giới. Năm 1991, trong chuyến thăm nước ngoài đầu tiên kể từ khi lên ngôi, Nhật hoàng Akihito đã tới thăm Thái Lan, Malaysia và Indonesia. Sau đó, Ngài đã tới thăm nhiều nước ở châu Á, Nam Mỹ và Bắc Mỹ. Theo Chính phủ Nhật Bản, trong 30 năm qua, Nhật hoàng và Hoàng hậu đã có các chuyến thăm chính thức tới 28 quốc gia trên thế giới, trong đó có chuyến thăm chính thức Việt Nam vào tháng 3/2017. Trong các chuyến thăm đó, Nhật hoàng Akihito không chỉ nói chuyện với các thành viên của các Hoàng gia khác và lãnh đạo Nhà nước, Chính phủ mà còn với người dân của nước sở tại nơi Ngài đến thăm. Ngài cũng gặp gỡ những người Nhật Bản đang sống và những tình nguyện viên Nhật Bản đang làm việc ở đó.
Nhật Hoàng Akihito và Hoàng Thái tử Naruhito tại Hoàng Cung ở Tokyo ngày 2/1/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Đáng chú ý, ngày 15/8/2015, trong một bài phát biểu nhân lễ kỷ niệm 70 năm ngày kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ 2, Nhật hoàng Akihito đã lần đầu tiên bày tỏ sự “hối hận sâu sắc” về vai trò của Nhật Bản trong Chiến tranh Thế giới thứ 2. Tuyên bố đó đã phần nào giúp làm dịu bớt nỗi đau của người dân ở nhiều nước châu Á từng bị Nhật Bản xâm chiếm trong Chiến tranh Thế giới thứ 2. Bài phát biểu có đoạn: "Nhìn lại quá khứ và ghi nhớ sự hối hận sâu sắc về cuộc chiến, tôi cầu mong sự tàn phá của chiến tranh sẽ không bao giờ lặp lại".
Nhờ những nỗ lực không biết mệt mỏi của Nhật hoàng và Hoàng hậu, kể từ khi Ngài lên ngôi cho đến nay, tình hữu nghị giữa Nhật Bản và nhiều nước trên thế giới ngày càng được tăng cường, tạo ra môi trường hòa bình cho đất nước phát triển. Và nhờ vậy, người dân nước này được sống trong hòa bình theo đúng như ý nghĩa của niên hiệu trong thời kỳ này là Heisei (Bình Thành), có nghĩa là đạt được hòa bình.
Nói tóm lại, Nhật hoàng Akihito đã góp phần hiện đại hóa chế độ quân chủ cha truyền con nối lâu đời nhất thế giới bằng cách đưa Hoàng gia Nhật Bản gần gũi hơn với công chúng và thân thiện hơn với các nước trên thế giới.