Người dân dùng khăn che chắn khi di chuyển dưới trời nắng nóng tại New Delhi, Ấn Độ ngày 13/6/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngày 1/9, giới chức Ấn Độ - quốc gia đông dân nhất thế giới - cho biết tháng 8 là tháng nóng nhất và khô nhất kể từ khi nước này bắt đầu theo dõi nhiệt độ cách đây hơn 1 thế kỷ, cho dù tháng 8 là thời điểm gió mùa - vốn mang lại 80% lượng mưa của nước này hàng năm. Tuy nhiên, bất chấp những trận mưa lớn gây lũ lụt chết người ở miền Bắc hồi đầu tháng, tổng lượng mưa của Ấn Độ vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình.
Cụ thể, theo Cơ quan Khí tượng Ấn Độ (IMD), lượng mưa trung bình trong tháng 8 vừa qua tại nước này chỉ đạt 161,7 mm, thấp hơn 30,1 mm so với mức thấp kỷ lục ghi nhận hồi tháng 8/2005. IMD cho rằng việc thiếu các đợt mưa lớn và gió mùa yếu là nguyên nhân chính khiến Ấn Độ liên tiếp hứng chịu nắng nóng.
Cùng ngày, Nhật Bản cũng thông báo nước này trải qua mùa Hè nóng nhất kể từ khi bắt đầu theo dõi dữ liệu vào năm 1898. Theo Cơ quan Thời tiết Nhật Bản, nhiệt độ trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 8 vừa qua "cao hơn đáng kể" so với mức trung bình tại miền Bắc, miền Đông và miền Tây nước này. Nhiều khu vực ở Nhật Bản ghi nhận không chỉ mức nhiệt cao nhất mà còn cả mức nhiệt thấp nhất.
Trong khi đó, Australia đang trải qua mùa Đông “ấm” kỷ lục, với nhiệt độ trung bình từ tháng 6 đến tháng 8 vừa qua là 16,75 độ C. Cục Khí tượng Australia (BOM) cho biết ngưỡng nhiệt này cao hơn kỷ lục vào năm 1996 và cũng là mức nhiệt trung bình mùa Đông cao nhất kể từ khi nước này theo dõi dữ liệu vào năm 1910.
Năm 2023, Trái Đất chịu tác động rõ rệt bởi tình trạng biến đổi khí hậu, dẫn tới nhiệt độ toàn cầu tăng cao, với tháng 7 là tháng nóng nhất từng được ghi nhận. Lâu nay, các nhà khoa học vẫn cảnh báo biến đổi khí hậu sẽ dẫn tới các đợt nắng nóng cực đoan hơn, kéo dài hơn, thường xuyên hơn và El Nino có thể làm trầm trọng hơn tình trạng này.
Sóng nhiệt là nguyên nhân dẫn tới hàng trăm nghìn người tử vong mỗi năm. Giới chức trách Nhật Bản cho biết trong tháng 7 vừa qua, ít nhất 53 người ở nước này tử vong vì nắng nóng và khoảng gần 50.000 người phải nhập viện. Các chuyên gia cảnh báo người già, trẻ em và những người lao động ngoài trời là đối tượng dễ bị tổn thương do nắng nóng. Ngay cả một người trẻ có sức khỏe tốt cũng có thể tử vong nếu phải chịu mức nhiệt lên tới 35 độ C trong vòng 6 giờ cùng với độ ẩm 100%.
Tháng trước, cố vấn cấp cao về nắng nóng cực đoan thuộc Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) của Liên hợp quốc, ông John Nairn, đánh giá các đợt nắng nóng đang “trở nên nguy hiểm hơn nhiều và đây là hậu quả của tình trạng Trái Đất ấm lên nổi lên rõ và nhanh nhất. Ông cho rằng mọi người cần nâng cao nhận thức hơn về “những dấu hiệu cảnh báo trên” khi chúng xảy ra ngày một nghiêm trọng và thường xuyên hơn.
Nhiệt độ tăng cao cũng đã xảy ra tại các nước châu Âu và châu Mỹ, từ Hy Lạp đến Canada, kéo theo các vụ cháy rừng nghiêm trọng.