Ông Patrick Leahy, 1 trong 4 thượng nghị sĩ Mỹ vừa gửi thư cho Ngoại trưởng Pompeo lên án hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông. Ảnh: REUTERS
Theo phóng viên TTXVN tại Washington, trong thư, 4 Thượng nghị sĩ gồm Bob Menendez, Ed Markey, Patrick Leahy và Brian Schatz nêu rõ: “Hành vi của Trung Quốc ở vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác, việc họ cải tạo, quân sự hóa các thực thể nhân tạo làm cớ để ép buộc các nước, phớt lờ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực đối với yêu cầu chủ quyền và nỗ lực của Trung Quốc nhằm gây sức ép buộc ASEAN nhượng bộ trong đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên trên Biển Đông (COC) đều đáng để Mỹ phải chú ý hơn”.
Các Thượng nghị sĩ cũng khẳng định việc đảm bảo Biển Đông là nơi luật pháp quốc tế được tôn trọng, tự do hàng hải được đảm bảo, dòng chảy thương mại tự do, các tổ chức khu vực đa phương là trung tâm và các nước trong khu vực không bị cưỡng ép, là lợi ích cốt lõi của Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Các Thượng nghị sĩ Mỹ đánh giá cao việc chính quyền Mỹ lên án hành động quân sự hóa Biển Đông của Trung Quốc và hoan nghênh các cuộc tuần tra tự do hàng hải (FONOP) của hải quân Mỹ trong khu vực, nhưng cũng cho rằng cần đưa ra nhiều hành động hơn nhằm đối phó với các hoạt động gây hấn và ngăn chặn xu hướng hành xử bất chấp của Trung Quốc ở Biển Đông. Điều này yêu cầu có một chiến lược rõ ràng, toàn diện cùng sự đồng thuận với các đồng minh và đối tác, trong đó ASEAN là trung tâm của mọi nỗ lực.
Trong thư, các Thượng Nghị sĩ Mỹ kêu gọi Ngoại trưởng Pompeo "đảm bảo những hành vi gây hấn và bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông là vấn đề ưu tiên hàng đầu" trong các cuộc thảo luận tại Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) tại Bangkok, Thái Lan. Các Thương nghị sĩ nhấn mạnh: “Chúng tôi kêu gọi ông (Pompeo) coi cuộc gặp tới đây tại Bangkok là cơ hội tạo đồng thuận để bảo vệ quyền của đồng minh và đối tác của Mỹ theo Công ước Liên hợp quốc về luật biển (UNCLOS), chấm dứt việc Trung Quốc xâm phạm quyền hợp pháp của các nước, đảm bảo luật pháp và thể chế quốc tế được tôn trọng, và chống lại nỗ lực của Trung Quốc nhằm phá hoại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.
Theo các Thượng nghị sĩ trên, vẫn chưa quá muộn để buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về cách hành xử của họ và ngăn chặn sự gây hấn của Bắc Kinh trong lĩnh vực hàng hải, đồng thời bày tỏ sẵn sàng ủng hộ và thúc đẩy nỗ lực nhằm giải quyết các thách thức.