Bò sữa được nuôi tại trang trại ở Porterville, California, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Hơn 80 đàn bò sữa và 3 nhân viên chăn nuôi bò sữa đã dương tính với virus kể từ cuối tháng 3. Các bang khác báo cáo có đàn bò nhiễm bệnh bao gồm Colorado, Idaho, Kansas, Michigan, New Mexico, North Carolina, Ohio, South Dakota và Texas. Giới khoa học đã đưa ra những chỉ dẫn cần biết về đợt bùng phát bệnh này.
Tại sao cúm gia cầm gây lo ngại
Giới chức y tế cho biết rủi ro đối với công chúng vẫn ở mức thấp. Tuy nhiên, sự lây lan của cúm gia cầm ở bò sữa phản ánh sự mở rộng phạm vi động vật có vú có thể bị nhiễm virus này, vốn thường lây nhiễm cho chim. Các chuyên gia về cúm cho biết việc người bị mắc cúm gia cầm là điều đáng lo ngại.
Các nhà khoa học đang cảnh giác với những biến đổi của chủng virus H5N1, có thể báo hiệu khả năng lây lan dễ dàng giữa người với người. Virus này đã gây ra các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc tử vong ở những người tiếp xúc gần với chim hoang dã hoặc gia cầm và từ lâu đã nằm trong danh sách các virus có khả năng gây đại dịch. Bất kỳ sự lây lan sang một loài động vật có vú mới nào đều đáng lo ngại. Các trường hợp nhiễm trùng ở gia súc là do cùng một phân nhóm cúm gia cầm đã lây nhiễm cho chim hoang dã và đàn gia cầm trên toàn cầu trong hơn hai năm, đồng thời giết chết một số loài động vật có vú, có khả năng nhiễm virus từ việc ăn phải chim ốm hoặc chim chết.
Ca nhiễm H5N2 tại Mexico
Tuần này, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã thông báo về cái chết của một người tại Mexico có vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, người này đã bị nhiễm cúm gia cầm H5N2. Đây là lần đầu tiên virus cúm gia cầm H5N2 lây nhiễm cho người trên toàn cầu và là trường hợp H5 đầu tiên được báo cáo ở người tại Mexico. Hiện chưa rõ người này bị nhiễm virus như thế nào. Giới chức Mexico cho biết người đàn ông này chết vì các tình trạng sức khỏe khác, trong khi WHO cho biết cái chết là do nhiều yếu tố gây ra.
Virus H5N1 hiện đang lây nhiễm cho bò sữa ở Mỹ thuộc về một phân nhóm được gọi là clade 2.3.3.4b.
Mặc dù cúm gia cầm chủ yếu lây nhiễm và giết chết chim, nhưng nhiễm trùng ở người có thể xảy ra và gây ra các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc tử vong. Các trường hợp nhiễm trùng ở người gần đây ở các loại cúm gia cầm khác ngoài trường hợp H5N2 ở Mexico bao gồm một trường hợp liên quan đến một phân nhóm H5N1 khác ở Australia và một trường hợp nhiễm H5N6 vào tháng 5 tại Trung Quốc.
Quy mô đợt bùng phát cúm gia cầm trên bò sữa
Mức độ đầy đủ vẫn chưa được biết, con số đàn bò bị nhiễm trên thực tế nhiều khả năng cao hơn so với tài liệu ghi nhận. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho biết họ đã phát hiện một phần mẫu virus H5N1 trong khoảng 1 trên 5 mẫu trong một cuộc khảo sát sữa bán lẻ trên toàn quốc. Giới chức y tế Mỹ tin rằng mọi người không thể bị bệnh do uống sữa thanh trùng nhưng khuyến cáo không nên uống sữa tươi chưa thanh trùng.
Ngoài ra, virus có thể có mặt ở những con bò không có biểu hiện nhiễm trùng.
H5N1 lây lan ở Mỹ như thế nào?
Hiện chưa rõ cách thức lây lan, nhưng có bằng chứng cho thấy virus truyền từ chim hoang dã sang bò, từ bò sang bò khác, từ bò sang gia cầm, và có 3 trường hợp truyền từ bò sang người. Hiện tại chưa có bằng chứng về khả năng lây truyền giữa người với người.
Do nồng độ virus cao trong sữa và tuyến vú bò, các nhà khoa học nghi ngờ virus có thể lây lan sang động vật khác trong quá trình vắt sữa. Hiện vẫn chưa biết liệu virus có thể lây lan sang bò qua các giọt bắn đường hô hấp như cách thức lây nhiễm thông thường của virus cúm ở người, tuy nhiên các nghiên cứu đang được tiến hành.
Các nhà khoa học tin rằng khả năng cao là công nhân tại các trang trại nhiễm virus qua tiếp xúc với sữa bị nhiễm bệnh. Triệu chứng ở người bao gồm viêm kết mạc (mắt đỏ) và các triệu chứng hô hấp nhẹ.
Liệu có vaccine cúm gia cầm cho người?
Mỹ đang duy trì kho dự trữ các mẫu vaccine tiềm năng tiền đại dịch và vaccine số lượng lớn chống lại nhiều chủng cúm khác nhau. Tháng trước, các quan chức Mỹ thông báo họ đã quyết định sản xuất vaccine số lượng lớn gần giống với virus H5N1, dự kiến sẽ tạo ra được 4,8 triệu liều vaccine.