Những ngày cuối đời sống chui lủi, bệnh tật của thủ lĩnh IS al-Baghdadi

Gã khủng bố bị truy nã gắt gao nhất thế giới đã luôn cố gắng bảo toàn sự an toàn và sức khỏe của mình. Hắn cố gắng tìm nơi ẩn náu trong các thị trấn, sa mạc ở vùng Đông Syria gần biên giới Iraq trong lúc “Caliphate” của hắn dần bị xóa sổ. Cuối cùng, tên thủ lĩnh tàn bạo cũng phải rời bỏ những thành trì cũ của IS, sa chân vào vùng lãnh thổ ở tỉnh Idlib phía Tây Bắc Syria do nhóm khủng bố đối địch có liên kết với Al-Qaeda điều hành. Tại đây, hắn đã tự nổ tung thân mình khi bị lực lượng đặc nhiệm Mỹ đột kích dồn vào chân tường ngày 26/10. 

Nhiều tháng qua, al-Baghdadi bắt một cô gái vị thành niên người Yazidi làm nô lệ. Trả lời hãng AP, cô gái cho biết hắn mang cô theo mỗi lần di chuyển, đi cùng nhóm thân tín cốt lõi của hắn. Vài tháng trước, hắn ủy thác hầu hết quyền hạn cho phó thủ lĩnh cấp cao, người có khả năng được IS công bố là người kế vị.

Cô gái dân tộc thiểu số Yazidi, được thả tự do trong một cuộc tấn công của Mỹ hồi tháng 5, cho biết tên al-Baghdadi lần đầu cố chạy đến Idlib cuối năm 2017. Một đêm, cô bị nhồi nhét vào một đoàn xe gồm 3 chiếc, trong đó có tên trùm IS, vợ hắn cùng các cận vệ an ninh, chạy hướng đến Idlib. Đoàn xe chạy đến đường chính thì phải quay lại vì lo sợ bị tấn công. Trong gần một tuần, đoàn người trú tạm tại thị trấn Hajin gần biên giới Iraq. Sau đó, chúng lại di chuyển về phía Bắc đến Dashishi, một thị trấn biên giới khác trong vùng lãnh thổ IS chiếm giữ. 

Tại đó, cô gái khi ấy 17 tuổi đã sống 4 tháng trong nhà bố vợ của al-Baghdadi, tên là Abu Abdullah al-Zubaie. Al-Baghdadi thường xuyên đến đây gặp cô, cưỡng hiếp, đánh đập cô. Hắn chỉ di chuyển vào bên đêm, đi giày đế mềm, che kín mặt. Hắn luôn đi cùng ít nhất 5 gã cận vệ.  

Mùa xuân năm 2018, cô gái bị trao cho người đàn ông khác và đưa khỏi vùng Dashisha. Đây là lần cuối cô trông thấy al-Baghdadi, mặc dù hắn tặng cho cô một mảnh trang sức làm quà. Dường như trong năm sau đó, tên trùm khủng bố dịch chuyển khắp miền Đông Syria trong khi các thành trì IS lần lượt sụp đổ do đòn tấn công của lực lượng người Kurd, trước khi đến Idlib vào mùa xuân năm 2019. 

Theo lời kể của Mohamad Ali Sajit – em rể của thủ lĩnh IS – với kênh truyền hình Al-Arabiya TV , khoảng thời gian đó, Abu Bakr al-Baghdadi là một “gã suy nhược thần kinh”. Hắn phàn nàn không ngớt về sự phản bội giữa tín đồ hay các thân tín cấp cao của hắn. “Đó hoàn toàn là phản bội”, Sajit kể lại câu al-Baghdadi hét lên. 

Sajit, một công dân Iraq kết hôn với em vợ của al-Baghdadi, bị giới chức Iraq bắt hồi tháng 6. Sajit cho biết từng nhìn thấy anh rể vài lần trong 18 tháng qua, bắt đầu từ hồi ở Hajin cuối năm 2017. Lần cuối là trên sa mạc dọc theo biên giới Syria – Iraq, không lâu sau khi Sajit bị bắt. Hắn cho biết al-Baghdadi đã ủy thác hắn đi gửi thông tin trong ổ đĩa cho các cấp phó ở Iraq.

Các quan chức Iraq và người Kurd tại Syria cho hay họ đã lần ra những nguồn tin riêng biệt dẫn đến thủ lĩnh IS và Sajit chính là một manh mối sống. Khi IS càng bị thu hẹp lãnh thổ kiểm soát, việc di chuyển của al-Baghdadi càng bị siết chặt. Hắn đi lại cùng với đai bom, ngủ ngay sát đai bom, buộc cận vệ cũng phải đeo đai bom. Hắn không sử dụng điện thoại di động. Chỉ có tên cận vệ Abu Hassan al-Muhajer được dùng một chiếc Galaxy 7. 

Sức ép căng thẳng khiến bệnh tiểu đường của gã trầm trọng hơn. Hắn liên tục phải đo đường huyết và tiêm insulin. Hắn không ăn chay trong tháng lễ Ramadan. Hắn buộc nhóm thân tín vây quanh mình cũng phải làm theo. 

Theo lời Sajit, đôi lúc, al-Baghdadi đóng giả người chăn cừu. Khi tướng an ninh Abu Sabah dự đoán về một vụ tấn công tiềm tàng trên vùng sa mạc biên giới Iraq – Syria nơi chúng ẩn nấp, cả nhóm sẽ hạ lều, chui xuống hầm trốn. Chúng để cừu chạy nhởn nhở phía bên trên căn hầm để đánh lạc hướng. Một khi mối đe dọa kết thúc, chúng mới lại chui lên mặt đất, sinh hoạt trong lều. 

Abu Bakr al-Baghdadi duy trì bên mình nhóm thân tín gồm 5 – 7 người, trong đó có al-Muhajer, al-Zubaie và Abu Sabah; cùng một cựu thủ lĩnh IS ở Iraq là Abu al-Hakim. Al-Muhajer bị tiêu diệt cùng ngày với al-Baghdadi trong một cuộc tấn công khác do Mỹ dẫn đầu tại Jarablus dựa trên nguồn tin chỉ điểm của người Kurd. Al-Zubaie bị tiêu diệt hồi tháng 3. Hôm 3/11, giới chức Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố đã bắt giữ chị gái của tên trùm khủng bố tại vùng Azaz thuộc Syria.  

Những ngày cuối đời, tên al-Baghdadi cũng liên lạc với cấp phó Hajji Abdullah. Các quan chức Iraq cho biết al-Baghdadi đã giao cho cấp phó phụ trách phần lớn việc điều hành và tài chính của tổ chức IS. Sajit tin rằng Hajji Abdullah thực chất là người mà IS chọn làm người kế vị trước khi al-Baghdadi bị tiêu diệt. Mật danh của hắn chính là Abu Ibrahim al-Hashemi Al-Qurayshi.

Giới chức Mỹ dù không nắm rõ thời điểm al-Baghdadi đến Iblib song khẳng định hắn chọn địa điểm này vì đó là vùng lãnh thổ cuối cùng ngoài tầm kiểm soát của Chính phủ Syria. Các tình báo viên người Kurd cho biết họ đã lần ra hành tung của trùm IS trong tháng 5. Họ nghi ngờ hắn đã chạy đến Idlib sau khi IS hoàn toàn bị đánh bại cuối tháng 3. 

Tại đó, hắn trốn trong một căn nhà ở làng Barisha, cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ 5km. Giống nhiều thị trấn biên giới khác ở Idlib, nơi đây chật kín người tha hương từ khắp Syria dạt về. Khu vực này thuộc quyền điều hành của nhóm phiến quân Hayat Tahrir al-Sham, đối địch với IS. 

Căn nhà này thuộc sở hữu của một người đàn ông buôn cừu tên Abu Mohammed al-Halabi. Người này hiếm khi giao thiệp với hàng xóm. Một cư dân kể lại rằng khoảng 11 giờ đêm 26/10, hơn 10 chiếc trực thăng đã quần thảo ngôi làng của họ: “Chúng tôi chạy ra ngoài ban công để quan sát và họ bắt đầu hô lớn cùng với tiếng súng trường tự động. Vì vậy, chúng tôi chạy vào trong nhà ẩn nấp”.

Sau đó, một cuộc đột kích từ trên không đã diễn ra ở phía Tây ngôi làng, đúng hướng căn nhà của người buôn cừu al-Halabi. Sau đó, lính Mỹ cảnh báo người dân tránh xa ngôi nhà này bởi vì họ sắp sửa nổ tung nó. “Chẳng ai thực sự ngờ rằng al-Baghdadi sống ở đó”, một người dân nói.