Thổ Nhĩ Kỳ nổi lên là một nhà trung gian hoà giải để chấm dứt xung đột Nga-Ukraine. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ Newsweek ngày 11/9, cuộc xung đột kéo dài giữa Nga và Ukraine đã gây ra nhiều đau thương và thiệt hại, và việc tìm kiếm một con đường hòa bình trở nên ngày càng cấp bách. Mặc dù quan điểm của các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine thường xuyên mâu thuẫn, nhiều quốc gia vẫn nổi lên như những trung gian tiềm năng có thể đóng vai trò hỗ trợ trong các cuộc đàm phán. Dưới đây là những nước được xem xét có khả năng làm trung gian hòa giải để chấm dứt cuộc xung đột.
Áo
Áo đã trở thành quốc gia mới nhất bày tỏ ý định làm trung gian hòa giải cho cuộc xung đột Nga-Ukraine. Thủ tướng Áo Karl Nehammer tuyên bố rằng Vienna có thể "ủng hộ một nền hòa bình công bằng và lâu dài dựa trên luật pháp quốc tế và đóng vai trò là nơi diễn ra các cuộc đàm phán". Là nơi có nhiều cơ quan của Liên hợp quốc và có lịch sử trung lập về chính trị, Áo được xem là địa điểm lý tưởng cho các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, chuyên gia Peter Rough, Giám đốc Trung tâm châu Âu và Á-Âu tại Viện Hudson nhận định rằng vai trò của Áo sẽ bị hạn chế do thiếu sức ảnh hưởng thực sự đối với các bên tham gia.
Hungary
Hungary, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Viktor Orbán, đã tự định vị mình là một bên trung gian tiềm năng nhờ mối quan hệ gần gũi với Nga. Thủ tướng Orbán đã có cuộc hội đàm với cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin, trong đó ông kêu gọi một lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, mâu thuẫn kéo dài giữa Budapest và Kiev khiến Hungary khó có thể được chấp nhận như một trung gian khách quan. Những nỗ lực của ông Orbán bị coi là chỉ mang tính chính trị nhằm ghi điểm trong nước hơn là một sáng kiến hòa bình thực sự.
Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ
Tại Diễn đàn Kinh tế Phương Đông, Tổng thống Putin đã đề cập đến Brazil, Trung Quốc và Ấn Độ như những quốc gia có thể đóng vai trò trung gian. Tuy nhiên, mỗi quốc gia này đều có những hạn chế riêng. Trung Quốc, với mối quan hệ gần gũi với Nga, khó có thể đảm bảo vai trò trung gian khách quan, đồng thời Mỹ cũng sẽ không để Trung Quốc giành được vị thế như một nhà gìn giữ hòa bình.
Ấn Độ có lợi thế vì có mối quan hệ tốt với cả Nga và Ukraine, nhưng câu hỏi đặt ra là liệu New Delhi có thực sự muốn đảm nhận vai trò này hay không. Ấn Độ, với chính sách không liên kết, không thể cung cấp những đảm bảo an ninh cần thiết để duy trì một lệnh ngừng bắn lâu dài. Mặt khác, Brazil dù được ông Putin nhắc đến, nhưng cho đến nay vẫn chưa có động thái rõ ràng nào thể hiện sự sẵn sàng hoặc khả năng làm trung gian hòa giải.
Thổ Nhĩ Kỳ
Thổ Nhĩ Kỳ đã từng đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán ngũ cốc giữa Nga và Ukraine, cho thấy tiềm năng của Ankara trong việc tổ chức và hỗ trợ các cuộc đàm phán. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã nhiều lần thể hiện mong muốn đóng góp vào quá trình hòa bình, mặc dù mối quan hệ phức tạp giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Nga và NATO đã khiến vai trò của họ bị đặt dấu hỏi. Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ vào các cuộc đàm phán hòa bình sẽ cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Mỹ và Tây Âu để đảm bảo tính khả thi.
Thụy Sĩ
Thụy Sĩ, với truyền thống trung lập lâu đời, cũng đã từng tổ chức hội nghị hòa bình để thúc đẩy công thức hòa bình 10 điểm của Tổng thống Zelensky nhằm chấm dứt cuộc chiến. Mặc dù hội nghị này không có sự tham gia của Nga, nhưng nó cho thấy Thụy Sĩ có khả năng tạo ra một môi trường trung lập và an toàn cho các cuộc đàm phán tiềm năng. Việc không có mối liên hệ đặc biệt thân cận với bất kỳ bên nào trong cuộc xung đột giúp Thụy Sĩ trở thành một ứng viên sáng giá cho vai trò này.
Indonesia hoặc New Zealand
Ngoài các quốc gia đã đề cập, một số chuyên gia còn cho rằng Indonesia hoặc New Zealand có thể đóng vai trò trung gian biểu tượng, nhất là trong bối cảnh Mỹ có thể ủng hộ sự tham gia của các quốc gia này vào các cuộc đàm phán. Cả hai quốc gia đều có kinh nghiệm trong việc làm trung gian cho các cuộc xung đột quốc tế và có vị thế trung lập, không gây tranh cãi.
Tóm lại, dù có nhiều quốc gia sẵn lòng và tiềm năng làm trung gian hòa giải cho cuộc xung đột Nga-Ukraine, câu hỏi quan trọng vẫn là liệu các bên liên quan, đặc biệt là Nga, Ukraine và các nước lớn như Mỹ, có sẵn sàng tham gia và chấp nhận vai trò của các trung gian này hay không.