Ông David Calhoun (trái) được bổ nhiệm làm Giám đốc điều hành của Boeing thay ông Dennis Muilenburg (phải) ngày 23/12/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Giới phân tích cho rằng các vấn đề của Boeing gặp phải với mẫu máy bay 737 Max dẫn đến hai vụ tai nạn nghiêm trọng, khiến 346 người thiệt mạng và thiệt hại hơn 10 tỷ USD. Theo các chuyên gia hàng không, phải mất nhiều năm Boeing mới vực dậy sau cuộc khủng hoảng.
Theo kênh CNN, Boeing ngày 23/12 đã sa thải Giám đốc điều hành Dennis Muilenburg. Boeing ra thông báo: “Hội đồng Quản trị quyết định rằng việc thay đổi lãnh đạo là cần thiết để khôi phục niềm tin cho Công ty tiếp tục tiến lên trong lúc phải ra sức cải thiện các mối quan hệ với các cơ quan quản lý, khách hàng và tất cả các bên liên quan”.
Ông David Calhoun – người được Boeing chính thức bổ nhiệm vào vị trí tân CEO thay ông Muilenburg đồng thời kiêm Chủ tịch Boeing – từng lên tiếng ca ngợi người tiền nhiệm và cho biết hội đồng Boeing đã nghĩ ông Muilenburg chính là nhà lãnh đạo sẽ dẫn dắt và đưa 737 Max vực dậy từ khủng hoảng.
Tuy nhiên, cuối cùng, cả Calhoun và hội đồng Boeing đều mất kiên nhẫn trước những sai lầm của Muilenburg. “Tình hình nghiêm trọng đến mức việc thay một người mới là sự lựa chọn duy nhất”, nhà phân tích hàng không Cai von Rumohr nhận định.
Sai lầm 1: Đánh giá thấp vấn đề 737 Max
Ngay từ đầu, ông Dennis Muilenburg hoàn toàn đánh giá thấp mức độ nghiêm trọng liên quan đến dòng máy bay 737 Max công ty phải đối mặt.
Sau vụ tai nạn rơi máy bay 737 Max của hãng hàng không Lion Air vào tháng 10/2018, các dấu hiệu nhanh chóng cho thấy hệ thống an toàn tự động (MCAS) là một yếu tố chính gây ra tai nạn. Hệ thống MCAS trên máy bay này đã gặp lỗi một ngày trước khi xảy ra tai nạn. Mặc dù các phi công chuyến bay trước đó có thể hạ cánh an toàn và báo cáo kỹ thuật cũng đã được ghi nhận, nhưng cả CEO Muilenburg và quan chức Boeing đều cho rằng cập nhật phần mềm tự động và đào tạo phi công nhiều hơn có thể giải quyết vấn đề, thay vì đề xuất cấm bay đối với Max 737.
Tháng 3/2019, một máy bay 737 Max khác của Boeing thuộc hãng hàng không Ethiopian Airlines rơi. Giới chức hàng không trên toàn thế giới bắt đầu ra lệnh cấm bay 737 Max. Tuy nhiên, Boeing liên tục hối thúc Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) cho phép 737 Max tiếp tục bay. Vào tháng 10, trong một phiên điều trần trước Quốc hội, ông Muilenburg khẳng định công ty tin rằng 737 Max đã an toàn khi bổ sung thêm khóa đào tạo cho phi công và họ nghĩ rằng việc cấm bay đối với 737 Max là quyết định quá sớm cho đến khi có thêm thông tin về vụ tai nạn.
Bên cạnh đó, các cuộc điều tra cho thấy đánh giá sai lầm của Boeing về vấn đề 737 Max có thể xuất hiện trước khi xảy ra cả hai vụ tai nạn. Trong quá trình chờ được cấp chứng nhận bay đối với 737 Max, các phi công của Boeing đã gửi tin nhắn cho nhau để hỏi liệu hệ thống an toàn có hoạt động như mong muốn hay không. Một người làm việc cho Boeing tiết lộ trước Quốc hội rằng anh ta đã tìm cách báo cáo cấp trên về vấn đề này với dây chuyền sản xuất trước vụ tai nạn của hãng hàng không Lion Air.
Máy bay Boeing 737 Max bay trình diễn tại Triển lãm hàng không Farnborough, phía Tây thủ đô London, Anh. Ảnh: AFP/TTXVN
Sai lầm 2: Trễ hẹn hạn chót liên tục
Sau vụ tai nạn lần 2, Boeing hứa hẹn họ sẽ có giải pháp "trong những tuần tới", song công ty đã bỏ lỡ loạt hạn chót tự đề ra trong nỗ lực giành được sự chấp thuận từ FAA đưa 737 Max hoạt động trở lại.
Tồi tệ hơn, trong mắt khách hàng và những nhà đầu tư, Boeing dường như không biết gì về các rắc rối liên quan đến quá trình xin phép hoạt động trở lại. Đầu tháng 12, Giám đốc FAA Stephen Dickson nói với Quốc hội hồi 737 Max sẽ không hoạt động trở lại cho đến năm 2020, song trước đó, Boeing khăng khăng sẽ được phê duyệt trước cuối năm 2019.
Khách hàng mất dần kiên nhẫn. Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC hồi tháng 10, Giám đốc điều hành hãng hàng không Southwest Airlines Gary Kelly gợi ý ban quản lý hãng hàng không cân nhắc không mua tiếp máy bay của Boeing.
Sai lầm 3: Ngưng sản xuất 737 vô thời hạn
Bước đi sai lầm mới nhất của Boeing là tuyên bố sẽ tạm dừng sản xuất dòng máy bay Boeing 737 Max vào tuần trước. Đây là một dấu hiệu cho thấy 737 Max không thể trở lại hoạt động.
Quyết định trên càng khắc họa rõ thêm vấn đề sẽ tiếp tục ám ảnh Boeing: sự lạc quan của Boeing đã gây ra thất bại trong việc quản lý sản xuất máy bay. Boeing liên tục khẳng định về sự hoạt động trở lại của 737 Max, khiến các nhà cung cấp lầm tưởng việc sản xuất sẽ không bị gián đoạn. Tuy nhiên, quyết định tạm ngừng sản xuất 737 Max vô thời hạn như một cái tát giáng trời cho các bên cung cấp vật liệu, linh kiện. Các nhà cung cấp không thể đưa ra kế hoạch tương ứng trước khoảng thời gian mập mờ của Boeing. Cơ quan đánh giá mức độ tín nhiệm Aboulafia kết luận: “Nếu đây là giọt nước làm tràn ly, thì nó cũng sẽ là cách mà Boeing phá sản mà không đưa ra bất kỳ lời giải thích hay kế hoạch tương lai như thế nào”.