Ibrahim Aqil (trái), người sáng lập ra nhánh quân sự của Hezbollah và đã bị sát hại, và Hashem Safieddine (phải) là ứng cử viên lãnh đạo nhóm. Ảnh: AFP/Getty Images
Theo tờ The Guardian, khi xuất hiện thông tin Nabil Qaouk, một nhân vật quan trọng khác trong lực lượng Hezbollah ở Liban, đã chết trong một cuộc không kích ở Beirut, thì dường như Israel đã gần hoàn thành nhiệm vụ loại bỏ các tầng lớp chỉ huy quân sự cấp cao Hezbollah.
Vụ sát hại ông Hassan Nasrallah, Tổng thư ký Hezbollah, vào ngày 27/9 chỉ là một vụ nổi bật nhất và gây chấn động nhất trong nỗ lực chưa từng có kéo dài nhiều tháng qua của Israel.
Như nhiều thủ lĩnh cấp cao khác của Hezbollah, Qaouk gia nhập tổ chức này khi còn là một thiếu niên trong những năm đầu tiên tổ chức này mới hình thành và tiếp tục đảm nhận một loạt vị trí chỉ huy quân sự. Gần đây, Qaouk đã bắt đầu đảm nhận các vai trò chính trị nhiều hơn và là một người thường xuyên đến Iran.
Những thủ lĩnh cấp cao Hezbollah khác bị giết trong những ngày gần đây bao gồm Ibrahim Aqil, một thành viên sáng lập thứ hai của cánh quân sự Hezbollah. Aqil, ở độ tuổi ngoài 60, đảm nhiệm vai trò chỉ huy lâm thời các lữ đoàn đặc nhiệm Radwan.
Fuad Shukr, người đã chết vào tháng 7, từng tham gia vào các vụ đánh bom tự sát quy mô lớn nhằm vào các mục tiêu của Mỹ, Pháp và Israel vào năm 1983 do một liên minh các nhóm Hồi giáo Shia là tiền thân của Hezbollah thực hiện. Ông này tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong phát triển khả năng quân sự của Hezbollah, đảm nhận vai trò tham mưu trưởng của Hezbollah và là một cố vấn quân sự cấp cao cho thủ lĩnh Nasrallah.
Một nạn nhân khác trong chiến dịch của Israel là Ali Karaki, người chịu trách nhiệm về các hoạt động quân sự dọc theo biên giới tranh chấp với Israel. Karaki cũng là người đã thực hiện nhiều vai trò quốc tế bí mật. Các nhà phân tích cho biết Karaki đang được chuẩn bị để đảm nhận một vai trò lãnh đạo cấp cao trong Hezbollah. Ông này đã chết cùng với thủ lĩnh Nasrallah trong cuộc tấn công lớn của Lực lượng Phòng vệ Israel vào Beirut.
Một thủ lĩnh cấp cao khác cũng chết trong vụ này là Ibrahim Jazini, người chịu trách nhiệm an ninh nội bộ trong Hezbollah. Jazini vốn là người được ông Nasrallah tin tưởng.
Cái chết của những người này đã khiến Hezbollah rơi vào tình trạng hỗn loạn hoàn toàn, thiếu vắng các thủ lĩnh có năng lực, có kinh nghiệm quân sự và quốc tế sâu sắc.
Ông Naveed Ahmed, một nhà phân tích an ninh độc lập ở Vùng Vịnh và là chuyên gia về Hezbollah, nhận định: “Hezbollah đang đối mặt với thực tế tồi tệ hơn bất kỳ kịch bản tồi tệ nhất nào mà họ có thể đã dự tính”.
Trong khi đó, kênh truyền hình Al Arabiya của Saudi Arabia dẫn lời các nguồn tin cho hay, Hội đồng Shura - cơ quan ra quyết định tối cao của Hezbollah - đã bổ nhiệm ông Hashem Safieddine làm Tổng Thư ký mới của Hezbollah. Ông Safieddine từng là người đứng đầu Ủy ban điều hành của Hezbollah. Ông là anh em họ của cố thủ lĩnh Nasrallah. Ông Safieddine có mối liên hệ tôn giáo và gia đình mật thiết với Iran. Con trai ông là chồng của con gái tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng đặc nhiệm của Iran, người đã thiệt mạng trong cuộc không kích của Mỹ tại Iraq năm 2020.
Khác với ông Nasrallah, người sống ẩn dật trong nhiều năm, ông Safieddine gần đây thường xuyên xuất hiện công khai tại các sự kiện chính trị và tôn giáo. Với phong thái điềm tĩnh, ông đã có những bài phát biểu hùng hồn trong các lễ tang của những tay súng Hezbollah đã hy sinh trong năm qua do các cuộc đụng độ với Israel.
Video các vụ nổ ở Beirut trong cuộc không kích giết chết thủ lĩnh Hezbollah (Nguồn: Reuters):
Chiến dịch ám sát của Israel cho đến nay đã nhắm vào các chỉ huy quân sự của Hezbollah, trong khi các nhân vật chính trị cấp cao vẫn chưa bị ảnh hưởng nhiều. Nhưng khi mà ông Safieddine ngồi trong Hội đồng Thánh chiến của Hezbollah, ông này có thể sớm bị nhắm mục tiêu.
Tuy nhiên, thông báo trên kênh Telegram tối 29/8, Hezbollah đã phủ nhận việc ông Hashem Safieddine được chọn làm thủ lĩnh mới.
Với thông báo mới nhất này của Hezbollah, rất khó dự đoán ai sẽ là người trở thành thủ lĩnh tối cao của Hezbollah.
Dù thủ lĩnh tối cao đã thiệt mạng nhưng trong một tuyên bố ngày 28/9, Hezbollah cho biết họ sẽ tiếp tục hoạt động quân sự để hỗ trợ Gaza và bảo vệ Liban. Nhóm này đã tiến hành 5 cuộc tấn công bằng tên lửa vào miền Bắc Israel sau khi thừa nhận ông Nasrallah đã bị giết.
Mặc dù Hezbollah đã bị ảnh hưởng nặng nề trong ngắn hạn, các nhà phân tích cho rằng nhóm này khó có thể bị ảnh hưởng nặng nề trong dài hạn vì ông Nasrallah sẽ được thay thế bằng một thủ lĩnh khác và nhóm này vẫn duy trì được kho vũ khí cùng sức mạnh quân sự lớn.
Mohammad Marandi, Giáo sư tại Đại học Tehran, đánh giá Beirut được coi là điểm yếu nhất của Hezbollah vì đây cũng là nơi có các đại sứ quán phương Tây và những người có liên hệ với các cơ quan tình báo phương Tây. Tuy nhiên, theo ông, nhìn chung, Israel không có khả năng đánh bại Hezbollah về mặt quân sự.
Các nhà phân tích cho rằng Hezbollah hiện phải đối mặt với những lựa chọn chiến lược trong bối cảnh thiếu lãnh đạo tạm thời thay vì phải chịu đòn giáng mạnh vào sự tồn tại của mình.
“Hezbollah sẽ không biến mất", ông Yezid Sayig, thành viên cấp cao tại Chương trình Trung Đông của Carnegie, cho dự báo. Ông nói thêm rằng họ sẽ kiên nhẫn chiến lược ngay cả khi Iran không vào cuộc để bảo vệ họ ngay bây giờ.