Kênh RT (Nga) cho biết mối quan hệ giữa Nga và Ukraine trở nên tồi tệ hơn từ năm 2014 sau khi Moskva sáp nhập Bán đảo Crimea. Nhưng sau khi ông Volodymyr Zelensky đắc cử Tổng thống Ukraine, có nhiều kỳ vọng chính khách này sẽ thực hiện lời cam kết, hành động cải thiện mối quan hệ hai quốc gia. Trao đổi tù nhân là bước đi quan trọng đầu tiên. Thông tin liên quan đến sự kiện này đã phủ kín tin tức trong khu vực.
Nga và Ukraine chưa từng trao đổi tù binh từ năm 2017. Dưới đây là những nhân vật đáng chú ý nằm trong danh sách tù binh trao đổi mặc dù Nga và Ukraine chưa từng công bố chính thức.
24 thủy thủ Ukraine
Theo Điện Kremlin, ngày 25/11/2018, ba tàu hải quân Ukraine đã xâm phạm lãnh hải Nga khi từ Biển Đen đi qua Eo biển Kerch tiến vào Biển Azov. Tàu của Cơ quan An ninh liên bang Nga (FSB) cùng Hạm đội Biển Đen đã theo sát 3 tàu Ukraine và yêu cầu các phương tiện này dừng lại.
Quân đội Nga đã buộc sử dụng vũ khí để ngăn tàu hải quân Ukraine. Có 3 thủy thủ Ukraine bị thương trong vụ việc và đã được điều trị y tế. Nga đã bắt giữ 3 tàu Ukraine.
Ukraine phản đối và cho rằng Nga vi phạm tự do hàng hải. Phía Ukraine còn coi 24 thủy thủ bị bắt giữ là “tù nhân chính trị”.
Nhà làm phim bị buộc tội khủng bố
Lực lượng chức năng Nga vào năm 2014 đã bắt giữ nhà làm phim Oleg Sentsov và cáo buộc ông này phạm tội khủng bố, đồng thời kết án 20 năm tù. Cáo trạng khẳng định ông Sentsov là thành viên của nhóm cực đoan Ukraine Right Sector và âm mưu đánh bom một đài tưởng niệm tại Crimea.
Ông Oleg Sentsov đã bác bỏ cáo buộc này. Trong khi đó, Ukraine yêu cầu Nga thả nhà làm phim Oleg Sentsov ngay lập tức và cũng coi ông là tù nhân chính trị.
Nhà báo bị bắt vì tội phản quốc
Tháng 7, Tổng thống Zelensky đề xuất trao đổi nhà làm phim Sentsov với nhà báo Nga Kirill Vyshinsky – người đứng đầu chi nhánh của RIA Novosti tại Ukraine.
Năm 2018, Ukraine bắt giữ ông Vyshinsky và cáo buộc ông này phạm tội mưu phản, đăng thông tin sai lệch đồng thời ủng hộ lực lượng đòi ly khai ở Donetsk và Lugansk.
Vyshinsky khẳng định ông chỉ làm việc của mình và đưa tin hoàn toàn chính xác. Sau một năm bị giam giữ, ông Vyshinsky được thả nhờ bảo lãnh vào ngày 4/9. Tuy nhiên, ông Vyshinsky từ chối tham gia trao đổi tù nhân và khẳng định sẵn sàng ra tòa án tại Ukraine.
Những người đào ngũ bị bắt tại Donbass và nhân chứng vụ rơi MH17
Ukraine hiện giam giữ một số cựu binh sĩ, cảnh sát vì cho rằng họ đào ngũ khi chọn đến Nga sau sự kiện Moskva sáp nhập Crimea. Trong những tù nhân này có ông Aleksandr Sattarov phục vụ trong đơn vị cảnh sát chống bạo động Berkut.
Ông Aleksandr Sattarov bị buộc tội phản quốc khi tham gia cuộc chiếm giữ một sân bay tại Crimea trước thời điểm tổ chức cuộc trưng cầu ý dân về việc sáp nhập vào Nga năm 2014. Ông Aleksandr Sattarov đã phủ nhận cáo buộc.
Một cái tên đáng chú ý là Vladimir Tsemakh – cựu chỉ huy lực lượng phòng không Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng. Ukraine bắt giữ ông này với cáo buộc khủng bố. Trong khi đó, các công tố Hà Lan coi ông Tsemakh là nhân chứng quan trọng trong vụ việc liên quan tới chiếc máy bay MH17 của hãng hàng không Malaysia Airlines rơi tại Ukraine tháng 7/2014.