Tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19 tại Rio De Janeiro, Brazil, ngày 6/3/2021. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ Dailymail, Brazil đã mất kiểm soát tình hình dịch COVID-19 khi biến thể của SARS-CoV-2, hay còn gọi là P.1, đang hoành hành ở phần lớn bang và không có dấu hiệu chậm lại.
Nhà toán học sinh học tại Đài quan sát COVID-19 Brazil, Tiến sĩ Roberto Kraenkel, nói: “Thông tin này là quả bom nguyên tử. Tôi ngạc nhiên vì mức độ các biến thể được phát hiện ở đó…. Mọi biến thể gây lo ngại đều lây lan nhanh hơn và điều này có nghĩa đây là giai đoạn tăng tốc của dịch bệnh. Một thảm họa”.
Tiến sĩ Denise Garret, Phó chủ tịch dịch tễ học ứng dụng tại Viện Vaccine Sabin ở bang Washington (Mỹ), nhận định: “Không quốc gia nào sẽ an toàn nếu như dịch bệnh chưa được kiểm soát ở mọi quốc gia. Chúng ta có thể tiêm vaccine càng nhiều càng tốt và đạt miễn dịch cộng đồng, nhưng chừng nào còn ổ dịch mất kiểm soát ở nước khác thì mặt trận vẫn sẽ mở. Ở những nước như Brazil, không có biện pháp hạn chế nào và virus đang sổ lồng, đây thực sự là lò ấp các biến thể”.
Mọi virus đều liên tục biến đổi. Càng lan nhiều, càng sinh sôi thì virus càng biến đổi nhiều và các đột biến ngày càng nguy hiểm. SARS-CoV-2 thực ra bắt đầu biến đổi khá chậm.
Tuy nhiên, các biến thể bắt đầu xuất hiện toàn cầu từ cuối năm 2020 khi số ca mắc gia tăng ở phần lớn quốc gia đã khiến virus này có vô số cơ hội để biến đổi.
Tình hình ở Brazil đặc biệt chín muồi cho các biến thể nguy hiểm. Xét nghiệm kháng thể cho thấy khoảng 76% dân số thành phố Manaus ở Brazil đã mắc bệnh hồi tháng 10/2020, nhưng không có nghĩa số dân này đã miễn dịch với COVID-19.
Điều trị cho bệnh nhân nhiễm COVID-19 tại Para, Brazil. Ảnh: AFP/TTXVN
Biến thể P.1 được phát hiện hồi tháng 12/2020 ở Brazil có thể đã khiến tỷ lệ lây nhiễm và tái nhiễm tăng. Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy đột biến ở khu vực E484K giúp biến thể này lẩn tránh kháng thể đã được sinh ra khi cơ thể nhiễm biến thể khác hoặc khi được tiêm vaccine.
Tiến sĩ Garrett nhận định: “Biến thể mới này lẩn tránh miễn dịch và nó bắt đầu lại từ đầu và đang là dòng phổ biến ở Brazil”. Tuy nhiên, tin tốt là vaccine dường như chống được biến thể Brazil.
Bà Garrett cảnh báo diễn biến dịch bệnh ở nước này có ảnh hưởng thực sự tới các nước khác. Đây là tình huống thuyết phục nhất cho thấy cần phân phối vaccine COVID-19 công bằng khắp thế giới.
Bà nói: “Tôi hiểu chủ nghĩa dân tộc vaccine, nước nào cũng muốn tiêm cho người dân mình trước tiên nhưng nếu không phân phối công bằng, sẽ luôn có mối đe dọa tồn tại. Chừng nào còn có quốc gia mất kiểm soát dịch bệnh, thì thế giới sẽ luôn bị đe dọa”.
Tính tới 9/3, Brazil có 11,1 triệu ca mắc, trong đó trên 2.500 ca tử vong. Riêng ngày 9/3, Brazil ghi nhận số ca tử vong trong ngày cao kỷ lục: 1.954. Con số này cao nhất thế giới và vượt kỷ lục 1,700 ngày 2/3 trước đó.