Tay súng phiến quân gác trên đường phố ở Hama, Syria, ngày 6/12/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Việc mất quyền kiểm soát Homs không chỉ làm lung lay quyền lực kéo dài 24 năm của Tổng thống Bashar al-Assad mà còn đặt thủ đô Damascus vào tình thế bị đe dọa nghiêm trọng khi quân nổi dậy tiến nhanh về phía này.
Kể từ khi quân nổi dậy giành được thành phố Aleppo cách đây một tuần, hệ thống phòng thủ của chính phủ đã sụp đổ với tốc độ chóng mặt. Các lực lượng nổi dậy liên tiếp chiếm giữ nhiều thành phố lớn và tái kích hoạt các phong trào nổi loạn ở những khu vực vốn yên ắng từ lâu.
Sự thất thủ của Homs, một ngã tư chiến lược nối liền Damascus với bờ biển Địa Trung Hải, đã cắt đứt thủ đô khỏi các thành trì ven biển của cộng đồng Alawite – nhóm thiểu số ủng hộ Tổng thống Assad. Thêm vào đó, tuyến đường này cũng là nơi đặt các căn cứ quân sự quan trọng của Nga, đồng minh chủ chốt của Tổng thống Assad.
Abu Mohammed al-Golani, thủ lĩnh của lực lượng phiến quân quyền lực nhất, tuyên bố rằng quân nổi dậy đang tiến sát tới việc giành quyền kiểm soát toàn bộ đất nước.
Hãng tin CNN và Reuters cùng ngày dẫn lời các quan chức nước ngoài, trong đó có cả Mỹ, nhận định rằng chính quyền Tổng thống Assad có thể sụp đổ trong vòng từ 5 đến 10 ngày tới. Một số quan chức thậm chí dự đoán sự kiện này có thể xảy ra ngay trong tuần tới, cho thấy mối nguy hiện hữu đối với tổng thống Assad
Các nguồn tin quân sự cho biết, trong ngày 7/12, các chỉ huy quân đội và an ninh của Syria đã rời khỏi Homs bằng trực thăng để đến các khu vực ven biển, trong khi một đoàn xe quân sự lớn rút lui theo đường bộ. Phiến quân cho biết họ đã kiểm soát phần lớn trung tâm thành phố.
Theo lời kể của người dân, phiến quân đã chiếm được nhà tù trung tâm, giải thoát hàng ngàn tù nhân, đồng thời buộc các cơ quan an ninh phải sơ tán sau khi đốt toàn bộ tài liệu mật.
Phiến quân cho biết, chỉ trong vòng 24 giờ, họ đã chiếm được gần như toàn bộ khu vực phía Tây Nam Syria và tiến sát đến vị trí cách Damascus chỉ 30 km.
Tuy nhiên, theo văn phòng Tổng thống Syria ngày 7/12 đã bác bỏ thông tin cho rằng Tổng thống Bashar al-Assad đã rời khỏi Thủ đô Damascus trước cuộc tấn công của phiến quân.
Thông báo lên án "các tin đồn và thông tin sai sự thật" và cho biết thêm Tổng thống Assad "vẫn đang thực hiện các công việc và bổn phận quốc gia và hiến pháp ngay tại thủ đô".
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng Syria cũng bác bỏ thông tin cho rằng quân đội nước này đã rút khỏi vùng ngoại ô của Thủ đô Damascus. Thông báo của Bộ cho biết “đây là một chiến dịch tin giả nhằm gieo rắc sợ hãi” và Quân đội Syria vẫn giữ các vị trí và triển khai tại tất cả các vùng ngoại ô Damascus, sẵn sàng đối đầu với "bất kỳ hành động xâm lược khủng bố nào".
Trước đó, một số thông tin cho rằng quân đội Chính phủ Syria đã rút lui khỏi một số vị trí ở các tỉnh phía nam thủ đô, bao gồm Quneitra và Daraa (gần Cao nguyên Golan) và Sweida.
Trong một diễn biến liên quan, truyền thông Iran đưa tin, Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi trong cuộc gặp người đồng cấp từ Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tại Qatar vào ngày 7/12 đã thống nhất quan điểm giao tranh ở Syria nên được dừng lại ngay lập tức.
Trong cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei đã bác bỏ thông tin về việc nước này sơ tán nhân viên khỏi đại sứ quán tại thủ đô Damascus. Ông Baghaei cho biết tin tức về việc sơ tán Đại sứ quán Iran tại Damascus là không đúng sự thật, đồng thời nói thêm rằng Đại sứ quán vẫn đang tiếp tục hoạt động.
Từ ngày 27/11, phiến quân tại Syria, do nhóm Hayat Tahrir al-Sham dẫn đầu, đã phát động các cuộc tấn công lớn trên một số mặt trận ở Syria, chiếm giữ các thành phố quan trọng như Aleppo và Hama và nay là Homs.
Hiện tại, Mỹ, Trung Quốc, Nga và một số nước đã kêu gọi công dân nhanh chóng rời khỏi Syria.