Trước áp lực phải thay đổi thái độ để không bị coi là chỉ chăm lo bảo vệ lợi ích của tầng lớp thượng lưu, ngày 9/11, các nghị sỹ đảng Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ đã đề xuất lên Ủy ban hỗn hợp của Thượng và Hạ viện gói các biện pháp mới theo đó trong vòng 10 năm tới sẽ cắt giảm 1.200 tỷ USD thâm hụt ngân sách liên bang. Phương án mới của đảng Cộng hòa được các đồng nghiệp đảng Dân chủ đánh giá là có thay đổi chút ít, nhưng nhiều biện pháp không khả thi hoặc chưa đủ, do vậy khó đạt được mục tiêu đến hạn chót 23/11 tới Quốc hội có được một kế hoạch cắt giảm thâm hụt ngân sách chung.
|
Tổng thống Mỹ Barack Obama. Ảnh: AFP-TTXVN |
Phóng viên TTXVN tại Oasinhtơn dẫn nguồn từ Quốc hội Mỹ cho biết, trong gói đề xuất gửi lên "Siêu ủy ban" gồm 12 nghị sỹ chia đều cho hai đảng, các nghị sỹ đảng Cộng hòa lần đầu tiên chấp nhận sử dụng nguồn thu từ thuế vào mục tiêu cắt giảm thâm hụt ngân sách. Cụ thể, theo giải trình của Thượng nghị sỹ Cộng hòa Pat Toonmey, để cắt giảm 1.200 tỷ USD thâm hụt ngân sách trong 10 năm tới, phía Cộng hòa đồng ý tăng nguồn thu từ thuế thu nhập liên bang từ 250 tỷ đến 300 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên các nghị sỹ Cộng hòa có nhượng bộ, đồng ý thay đổi bộ thang thuế thu nhập để có thêm nguồn thu. Đảng Cộng hòa cũng đề nghị bán bớt tài sản của chính phủ và gia tăng bán các hợp đồng cho thuê để có thêm 300 tỷ USD cộng với 700 tỷ USD tiết kiệm từ việc cắt bỏ một số chương trình chăm sóc y tế và các chương trình không cần thiết khác của chính phủ. Đảng Cộng hòa thậm chí còn đề xuất nâng tuổi được hưởng bảo hiểm chăm sóc y tế đối với những người về hưu trong tương lai từ 65 lên 67 tuổi nhằm giảm bớt gánh nặng bảo hiểm y tế và chăm sóc sức khỏe.
Thượng nghị sỹ John Kerry, một thành viên của đảng Dân chủ trong ủy ban trên, cho rằng đề xuất mới của đảng Cộng hòa là một tia hy vọng, nhưng chưa đủ để phá vỡ tình trạng bế tắc hiện nay. Đồng chủ tịch ủy ban, Thượng nghị sỹ Dân chủ Patty Murray phát biểu: "Tôi vẫn chưa nhìn thấy một kế hoạch thực sự đáng tin cậy và cân bằng từ phía đảng Cộng hòa".
Đề xuất mới của đảng Cộng hòa vẫn thấp hơn nhiều so với mức đề xuất cắt giảm gần 3.000 tỷ USD mà đảng Dân chủ đã đề xuất, trong đó cắt giảm nhiều chương trình chăm sóc y tế và các chương trình phúc lợi khác cộng với việc tăng mạnh nhiều thứ thuế đối với thiểu số những người giàu có nhất nước Mỹ. Tổng thống Barack Obama và các nghị sỹ đảng Dân chủ muốn xóa bỏ luật thuế ban hành từ thời Tổng thống George W. Bush, một chính sách bị đảng Dân chủ cho là quá ưu ái đối với những người giàu trong khi bất lợi cho tầng lớp trung lưu và những người có thu nhập thấp. Các nghị sỹ đảng Cộng hòa lâu nay kiên quyết phản đối việc tăng thuế thu nhập, cho rằng giữ thuế thu nhập ở mức thấp sẽ khuyến khích đầu tư nhằm tăng trưởng kinh tế và từ đó sẽ có thêm nguồn thu.
Các cuộc thương lượng về cắt giảm thâm hụt ngân sách ở Mỹ đã kéo dài hơn một năm qua đã liên tiếp gặp thất bại do những mâu thuẫn giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, chủ yếu liên quan đến chi tiêu của chính phủ và tăng thuế đánh vào tầng lớp thượng lưu. Thâm hụt ngân sách liên bang được xác định là nguyên nhân chủ yếu dẫn tới làm tăng khoản nợ của nước Mỹ. Năm 2011 này, thâm hụt ngân sách của Mỹ khoảng 1.300 tỷ USD. Đến ngày 22/10 vừa qua, nợ công của Mỹ đã ở mức 14.969 tỷ USD (chiếm 99,6% Tổng sản phẩm quốc nội - GDP) so với 13.051 tỷ USD tính đến hết năm 2010. Để tránh bị vỡ nợ, đầu tháng Tám vừa qua Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật cho phép nâng trần nợ công của Mỹ thêm 2.400 tỷ USD, lên 16.700 tỷ USD. Một điều kiện đi kèm đạo luật này là chính phủ phải cắt giảm chi tiêu ít nhất 900 tỷ USD trong 10 năm tới.
Thái Hùng