Binh sĩ và xe quân sự Israel di chuyển tại thị trấn Kiryat Shmona, gần biên giới với Liban ngày 16/10/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ The New York Times, các cơ quan tình báo Mỹ và Israel đang nỗ lực xác định liệu cuộc tấn công trên bộ mà Israel định thực hiện ở Dải Gaza có thể khiến Hezbollah tiến hành một chiến dịch quân sự quy mô lớn nhằm vào Israel từ Liban hay không.
Để đề phòng, Israel cũng đã củng cố biên giới phía Bắc sau cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10. Ngoài ra, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã phủ quyết đề xuất tấn công phủ đầu Hezbollah do chính phủ đưa ra.
Giữ cho cuộc chiến chỉ gói gọn ở Gaza là ưu tiên hàng đầu của Mỹ và Israel. Hezbollah là một nhóm người Shiite ở Liban được Iran hậu thuẫn, từng tham gia cuộc chiến kéo dài 33 ngày với Israel vào năm 2006. Nếu nhóm này mở chiến dịch tấn công lớn, Israel sẽ phải chiến đấu đồng thời trên hai mặt trận và gặp khó khăn. Kịch bản này cũng có thể lôi kéo Mỹ vào cuộc xung đột và xảy ra khả năng Mỹ sẽ không kích các mục tiêu của Hezbollah.
Từ lâu, các cơ quan tình báo đều đánh giá rằng ông Hassan Nasrallah, thủ lĩnh của Hezbollah, không muốn có cuộc xung đột toàn diện với Israel, bất chấp quan điểm chống Israel của Hezbollah. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ ngày càng lo ngại rằng ông Nasrallah sẽ chịu áp lực từ các thành viên có đường lối cứng rắn của Hezbollah để tham gia vào cuộc chiến tranh toàn diện với Israel mà ông muốn tránh.
Điều mà các cơ quan tình báo đang tìm cách xác định là liệu bây giờ ông Nasrallah có thể thực hiện các hành động mà ông đã tránh trước đây hay không, những hành động đó sẽ là gì và liệu khả năng Mỹ can dự trực tiếp có đủ để khiến Hezbollah đứng bên lề hay không, nếu có thì đứng bên lề trong bao lâu.
Khói bốc lên sau cuộc pháo kích của Israel nhằm vào làng Dhaira, miền Nam Liban ngày 16/10/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Trước khi Hamas tấn công các thị trấn Israel ngày 7/10, ông Nasrallah đã cho rằng Israel đang ở một thời điểm đặc biệt yếu trong lịch sử. Tuy nhiên, theo một quan chức quốc phòng cấp cao của Israel, phản ứng của Israel trước cuộc tấn công của Hamas và quá trình chuẩn bị cho cuộc tấn công trên bộ có thể đã thay đổi chiến lược của Hezbollah.
Đây là một lý do khiến các cơ quan tình báo Mỹ hiện tại nhận định ông Nasrallah muốn giữ Hezbollah tránh khỏi một cuộc chiến lớn.
Tuy nhiên, biên giới phía Bắc của Israel vẫn căng thẳng. Các cuộc đụng độ dọc biên giới Israel – Liban đang nghiêm trọng nhất kể từ cuộc chiến năm 2006. Các cuộc không kích của Israel vào bên trong Syria đã làm dấy lên lo ngại về cuộc xung đột rộng hơn trong khu vực.
Israel đã sơ tán dân khỏi biên giới phía Bắc và tăng cường các đơn vị quân đội để ngăn chặn các cuộc tấn công tiềm tàng, nhưng các cuộc đụng độ đã nổ ra vào ngày 15 và 16/10. Hezbollah đã bắn vào một xe tăng của Israel và các vị trí khác ngày 16/10, trong khi Israel đáp trả bằng hỏa lực pháo.
Mặc dù nghiêm trọng nhưng các cuộc tấn công của Hezbollah hầu hết đều bị Israel ngăn chặn.
Theo một quan chức quốc phòng Israel, Hezbollah dường như đã tính toán rằng các kiểu tấn công mà họ thực hiện cho đến nay là đủ để thể hiện tình đoàn kết với Hamas, nhưng không đủ để gây ra phản ứng quy mô lớn từ Israel.
Tuy nhiên, các quan chức Israel nhận thấy mặt trận phía Bắc vẫn là mối lo ngại lớn. Ông Nasrallah có thể chịu áp lực phải tăng cường tấn công. Theo các quan chức Israel, nếu tấn công khiến lượng lớn người dân thiệt mạng, Israel có thể đáp trả bằng lực lượng lớn hơn nhiều.
Hezbollah là mối đe dọa nghiêm trọng hơn nhiều so với Hamas vì nhóm này có nhiều tên lửa dẫn đường chính xác và hàng nghìn tay súng giàu kinh nghiệm.
Ông Jake Sullivan, Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Mỹ Joe Biden, cho biết trên CBS News ngày 15/10: “Có nguy cơ cuộc xung đột hiện nay leo thang, mở ra một cuộc xung đột thứ hai ở phía Bắc và tất nhiên là có sự tham gia của Iran”. Theo ông Sullivan, Tổng thống Biden muốn gửi một thông điệp răn đe rất rõ ràng tới bất kỳ quốc gia hoặc nhân tố nào tìm cách lợi dụng tình hình này.
Năm 2006, các tay súng Hezbollah đã phục kích một đội tuần tra biên giới của Israel, giết chết 3 binh sĩ và bắt giữ 2 người, dẫn đến nhiều tuần giao tranh khiến trên 1.000 người Liban và 165 người Israel thiệt mạng.
Binh sĩ Israel tuần tra tại khu vực phía Bắc nước này, giáp Liban ngày 15/10/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Từ đó, Hezbollah đã mở rộng kho vũ khí tên lửa và rocket. Trong khi biên giới vẫn còn bất ổn, Israel và Hezbollah phần lớn đã kiểm soát được căng thẳng âm ỉ để ngăn chặn leo thang.
Trong 8 năm qua, quân đội Israel đã cố gắng tránh tiêu diệt các tay súng Hezbollah, ngay cả khi họ đã tấn công các mục tiêu khác ở Syria và Liban. Các quan chức Israel tin rằng chiến lược quản lý xung đột với Hezbollah của họ phần lớn đã thành công.
Theo các cơ quan tình báo Mỹ và Israel, ông Nasrallah không muốn kích động một cuộc chiến tổng lực mà ông tin rằng có thể gây thiệt hại đáng kể cho Hezbollah và làm suy yếu quyền lực của mình. Để giảm khả năng điều đó xảy ra, Hezbollah hiếm khi tấn công xuyên biên giới và nếu có thì quy mô tương đối nhỏ.
Các quan chức Mỹ đánh giá rằng các động thái tiếp theo của ông Nasrallah có thể sẽ phụ thuộc vào diễn biến cuộc chiến trên bộ của Israel ở Gaza. Giới chức Mỹ và Israel lo ngại ông Nasrallah có thể không còn đủ khả năng chống lại áp lực mở mặt trận phía Bắc khi số thương vong của người Palestine gia tăng nếu Israel tấn công trên bộ.
Ông Mick Mulroy, cựu quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc, nhận định: “Càng nhiều thường dân thiệt mạng thì người dân trong khu vực sẽ càng phẫn nộ hơn. Điều này sẽ gây thêm áp lực buộc Hezbollah phải tham gia cuộc chiến hoặc mất uy tín”.