Sau vài ngày ẩn tích, Edward Snowden, người đã tiết lộ về chương trình giám sát Internet tuyệt mật PRISM của Mỹ, ngày 12/6 đã “tái xuất” với tuyên bố rằng từ năm 2009, Mỹ đã truy cập vào hàng ngàn máy tính ở Hồng Công nói riêng và Trung Quốc nói chung. Thông tin này được nhận định làm xấu mặt chính phủ Mỹ và làm “chua” thêm mối quan hệ Mỹ - Trung.
Mỹ chơi trò đạo đức giả?
Trả lời phỏng vấn phóng viên tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng của Trung Quốc, Snowden tố cáo chính phủ Mỹ đã theo dõi hàng trăm mục tiêu ở Hồng Công, trong đó có quan chức chính quyền, một trường đại học, các doanh nghiệp và sinh viên. Đây chỉ là một phần trong khoảng 61.000 mục tiêu trên toàn thế giới mà Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) bí mật theo dõi.
|
Biểu tình phản đối chương trình PRISM của chính phủ Mỹ bên ngoài lãnh sự Mỹ tại Hồng Công ngày 13/6. Ảnh: AFP/TTXVN |
Snowden nói: “Chúng tôi đột nhập các mạng xương sống, như các bộ định tuyến Internet khổng lồ, để tiếp cận thông tin của hàng trăm ngàn máy tính mà không cần phải đột nhập vào từng máy riêng lẻ”. Tờ The Washington Post cho biết có trong tay một tài liệu chứng minh lời nói của Snowden nhưng chưa kiểm chứng và chưa công bố.
Theo Snowden, anh tiết lộ thông tin này để chứng minh “đạo đức giả của chính quyền Mỹ khi nước này tuyên bố rằng không nhằm vào các cơ sở hạ tầng dân sự như hành động của đối thủ”.
Tờ China Daily của Trung Quốc dẫn nhận định của các nhà phân tích rằng chương trình PRISM “chắc chắn làm hoen ố hình ảnh của Mỹ ở nước ngoài và thử thách mối quan hệ đang phát triển Trung - Mỹ”. Cách giải quyết vấn đề này có thể tạo thách thức cho thiện chí đang đâm chồi giữa hai nước, vì Snowden đang có mặt trên lãnh thổ Trung Quốc và mối quan hệ giữa hai nước vốn chẳng tốt đẹp trong vấn đề an ninh mạng. Điều đáng nói là, PRISM bị tố giác đúng vào thời điểm Mỹ tăng cường cáo buộc Trung Quốc tấn công mạng Mỹ.
Snowden nói anh không có ý định trốn tránh pháp luật, nhưng sẽ đấu tranh để không bị dẫn độ về Mỹ. Anh tin tưởng vào chính quyền Hồng Công và “muốn tòa án và người dân Hồng Công quyết định số phận” của mình.
Đến nay, Hồng Công vẫn im hơi lặng tiếng trước vụ việc. Trưởng Đặc khu hành chính Hồng Công Lương Chấn Anh đang ở thăm New York liên tục từ chối bình luận. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hua Chunying cũng chỉ nói ngắn gọn: “Tôi không có thông tin gì để cung cấp” khi được hỏi về Snowden.
Khó có khả năng cảnh sát Hồng Công bắt giữ Snowden vì đến nay người này chưa phạm tội gì ở đây. Hơn nữa, chính quyền Mỹ chưa đề nghị Hồng Công trả Snowden về nước. Với bản thân Snowden, anh khẳng định sẽ ở đây cho đến khi bị yêu cầu rời đi.
Giám đốc NSA “lên thớt”
Ông Keith Alexander, Giám đốc NSA, hôm 12/6 lần đầu tiên đã phải ra điều trần trước quốc hội Mỹ từ khi chương trình PRISM bị tiết lộ. Trong cả buổi điều trần, ông Alexander đều khẳng định chương trình này hợp pháp và hoạt động dưới sự giám sát của tòa án. Thông tin thu được từ chương trình này đã ngăn chặn hàng chục vụ tấn công khủng bố.
Vị giám đốc này còn tỏ ra lo ngại đặc biệt khi Snowden, một quản trị viên, không bao quát được cả mạng lưới NSA nhưng lại tiếp cận được những khu vực quan trọng trong hệ thống. Theo ông Alexander, nước Mỹ đã không còn an toàn sau khi PRISM bị phơi bày trước dư luận.
Tuy nhiên, các nghị sĩ quốc hội tỏ ra không hài lòng với những gì được giải trình. Vài người bỏ ra ngoài khi câu hỏi của họ vẫn không được trả lời thỏa đáng. Nghị sĩ Tim Murphu nói: “Mọi người không hài lòng. Cần phải chi tiết hơn nữa”. Các nghị sỹ khác cho rằng họ chỉ có thể lấy được những thông tin mà NSA không thể giấu, còn việc tự nguyện cung cấp là rất khó. Vì vậy, vai trò giám sát của quốc hội gặp nhiều khó khăn, nhất là vấn đề quan tâm thuộc lĩnh vực tình báo và công nghệ đòi hỏi phải có chuyên môn sâu.
Thùy Dương