Lực lượng biên phòng Mỹ bắt giữ một nhóm người di cư tại khu vực biên giới Mỹ - Mexico ở Sunland Park, bang New Mexico (Mỹ) ngày 20/3/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Xu hướng gia tăng này diễn ra trong bối cảnh các biện pháp cứng rắn của Tổng thống Donald Trump nhằm ngăn chặn nhập cư trái phép chỉ mới phát huy hiệu quả trong 3 tháng gần đây với số vụ bắt giữ ở biên giới giảm mạnh.
Phát biểu với báo giới tại Nhà Trắng ngày 8/10, quyền Giám đốc Cơ quan Hải quan và biên giới Mỹ (CBP) Mark Morgan cho biết số người di cư bị bắt giữ ở biên giới đã giảm từ trên 144.000 người trong tháng 5/2018 xuống còn 52.000 người vào tháng 9/2019.
Ông Morgan cho biết "CBP sẽ tiếp tục phối hợp với các nước đối tác, đặc biệt là Mexico, El Salvador, Guatemala và Honduras để giải quyết vấn đề có thể ví như là một cuộc khủng hoảng khu vực này."
Phần lớn các trường hợp người di cư bị bắt giữ được nhân viên Cơ quan Di trú xử lý, sau đó được tạm thời phóng thích để chờ xem xét yêu cầu tỵ nạn, song họ thường tìm cách trốn sâu vào nội địa Mỹ với hy vọng sẽ được định cư.
Để ngăn chặn làn sóng di cư từ Honduras, Guatemala và El Salvador, chính quyền Mỹ đã đề nghị Mexico không cho họ quá cảnh và phải xin tị nạn tại quốc gia đầu tiên họ đặt chân đến, là Guatemala hoặc Mexico. Chính quyền Tổng thống Trump cũng đã yêu cầu trục xuất bất cứ người xin tỵ nạn nào quay lại Mexico, và đang nỗ lực chống lại lệnh của tòa án nhằm cản trở việc triển khai sắc lệnh này.
Bên cạnh việc hạn chế những điều kiện để người di cư được xin tỵ nạn, Nhà Trắng đã thúc đẩy việc xây thêm tường rào dọc biên giới dài khoảng 3.200 km, đồng thời chuyển ngân sách của các chương trình khác vào việc xây dựng bức tường sau khi Quốc hội từ chối cấp ngân sách. Theo ông Morgan, một đoạn tường rào mới dài 114 km đã được xây dựng và tổng cộng khoảng 724 km sẽ được hoàn thành vào cuối năm 2020.
Hằng năm có hàng nghìn người ở khu vực Trung Mỹ trốn tránh bạo lực và nghèo đói đã rời bỏ quê hương để tới Mỹ bất chấp một hành trình dài, đầy khó khăn và nguy hiểm. Kể từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Trump đã chủ trương mạnh tay ngăn chặn làn sóng di cư tới Mỹ dù hợp pháp hay bất hợp pháp.
Hiện các cơ sở của Mỹ đang rơi vào tình trạng quá tải khi phải đối mặt với làn sóng di cư của các gia đình và trẻ nhỏ từ Trung Mỹ chạy trốn bạo lực và nghèo đói. Chính phủ Mỹ hiện chỉ có thể cung cấp khoảng 2.500 tới 3.000 chỗ tạm giữ đủ điều kiện cho các gia đình di cư.