Ảnh minh họa: AFP
Theo trang oilprice.com, các quốc gia châu Phi trên Địa Trung Hải, cũng như Thổ Nhĩ Kỳ, đã bắt đầu nhập nhiều hơn nhiên liệu Nga trước cả khi có lệnh cấm của phương Tây. Các nhà phân tích cho biết giờ đây có những dấu hiệu cho thấy một số sản phẩm đó có thể được tái xuất khẩu sang châu Âu. Khi đó, rất khó để xác định nguồn gốc thực sự của hàng hóa bị pha trộn với các sản phẩm khác.
Bản thân EU có thể không quá nghiêm ngặt trong việc tìm cách loại bỏ mọi thùng sản phẩm dầu mỏ Nga khỏi thị trường của mình, nhất là khi đang xảy ra xáo trộn lớn trong thương mại dầu mỏ toàn cầu và mục tiêu của các quốc gia phương Tây là trừng phạt Nga nhưng vẫn để cho dầu Nga xuất hiện trên thị trường thế giới.
EU đã cấm nhập khẩu các sản phẩm dầu tinh chế của Nga bằng đường biển. Mỗi ngày, khoảng 1 triệu thùng dầu diesel, napta và các loại nhiên liệu khác của Nga cần tìm nơi bán khác. Cơ chế trần giá cũng áp dụng cả với dòng nhiên liệu của Nga đến các nước thứ ba nếu giao dịch được thực hiện thông qua các công ty bảo hiểm phương Tây. Mức trần giá dầu diesel của Nga là 100 USD/thùng, trong khi mức giá trần áp lên các sản phẩm dầu mỏ là 45 USD/thùng.
Trong tháng này, châu Âu đang trên đà nhập khẩu lượng dầu diesel từ Trung Đông và châu Á nhiều nhất trong 7 năm qua khi EU chuyển sang tìm nguồn cung thay thế sau khi lệnh cấm nhập khẩu dầu diesel và các loại nhiên liệu khác của Nga có hiệu lực.
Đồng thời, lượng sản phẩm dầu của Nga đến Bắc Phi đang tăng mạnh. Ví dụ, Maroc đã nhập khẩu 2 triệu thùng dầu diesel của Nga vào tháng 1, trong khi nước này chỉ nhập 600.000 thùng cả năm 2021. Tunisia cũng gia tăng nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ của Nga, tăng lên 2,8 triệu thùng trong tháng 1 và ước tính 3,1 triệu thùng khác trong tháng 2. Tunisia nhập khẩu khối lượng không đáng kể sản phẩm dầu của Nga trước cuộc xung đột ở Ukraine.
Theo các nhà phân tích, những nước này sẽ không sử dụng hết các sản phẩm dầu mỏ nhập từ Nga. Bắc Phi cũng không tăng cường công suất tinh chế. Do đó, có thể giải thích rằng khu vực này tăng mạnh nhập khẩu nhiên liệu của Nga là để tái xuất khẩu sang các nước khác, trong đó có cả châu Âu, sau khi pha trộn với các sản phẩm không có nguồn gốc từ Nga.
Ông Viktor Katona, một nhà phân tích cấp cao về dầu tại Kpler, cũng nhận định khu vực Bắc Phi sẽ không tăng công suất lọc dầu mà một phần sản phẩm dầu mỏ của Nga sẽ được chuyển đến châu Âu.
Ông Ioannis Papadimitriou, chuyên gia phân tích cấp cao về hàng hóa tại Vortexa, cho biết hiện có 87 tàu chở dầu diesel Nga đang hoạt động trên biển. Trong số đó, 63 tàu chở 18 triệu thùng đang có dấu hiệu đi tới các điểm đến không thuộc châu Âu, không thuộc Địa Trung Hải, hoặc không phải là các điểm trung chuyển giữa các tàu trên khu vực Địa Trung Hải.
Số tàu còn lại chủ yếu đi vào khu vực Địa Trung Hải và có điểm đến cuối cùng là Bắc Phi và Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Papadimitriou cho biết các tàu này không gặp khó khăn trong tìm người mua ở thị trường phi truyền thống.
Theo ông Papadimitriou, các nhà phân tích và quan sát thị trường sẽ phải xem mất bao lâu để số tàu này tìm và đến được đích cuối cùng và liệu chậm trễ hậu cần có thể ảnh hưởng tới tốc độ xuất khẩu sản phẩm dầu của Nga hay không.