Sốc, buồn nhưng không hoảng sợ: Cuộc đua nước rút cứu Nhà thờ Đức Bà Paris

Ngọn tháp bốc khóc vàng, văng tứ tung mảnh gỗ, đá và kim loại. Phía bên dưới, tầm nhìn bị khói cản trở, lính cứu hỏa, linh mục, người dân mắt cay giàn giụa, xếp thành hàng dài chuyền tay từng hiện vật quý giá ra khỏi nhà thờ. 

Họ có 66 phút. Tiếng chuông báo cháy đầu tiên vang lên lúc 6h20 chiều 15/4, làm linh mục, khoảng 100 con chiên và du khách bên trong im bặt, dừng mọi hoạt động. 

“Mọi người bị bất động vì sốc trong chừng 1 phút”, ông Johann Vexo, thành viên dàn đồng ca nhà thờ kể lại với báo Ouest-France. Sốc song không sợ hãi. Các cửa hậu mở tung trong ít phút, nhà thờ không còn bóng người. 

Trong 23 phút, sự việc như thể chuông cảnh báo giả, người ta không nhìn thấy khói lửa bốc lên. Sau đó, lúc 6h43, máy báo khói thứ hai kêu lên và ngọn lửa xuất hiện, bùng bùng trên xà gỗ. Bất kỳ ai nhìn từ Bờ trái của Paris cũng có thể trông thấy “bà hỏa” tấn công nhà thờ cổ hơn 850 tuổi. 

Tốp xe cứu hỏa đầu tiên di chuyển khó khăn trong giờ cao điểm, réo còi tối đa âm lượng để đến được hòn đảo nhỏ nổi giữa sông Seine, nơi là trái tim lịch sử của Paris. Trong nửa tiếng đầu tiên, đám cháy trông như thể sẽ không gây thiệt hại nhiều cho công trình kiến trúc – tôn giáo này. 

Bên kia bờ sông Seine từ tòa thị chính thành phố, Thị trưởng Anne Hidalgo trông qua cửa sổ trong cuộc họp tối và phát hiện một cót khói màu vàng ngút trời. Bà chạy vội sang hòn đảo nhỏ. “Tôi đến đây và cảm thấy bất lực khi ngọn lửa bao trùm nhà thờ”, bà chia sẻ hôm 16/4. 

Những cây cầu nối hai bờ sông chật cứng người đứng chết lặng, đôi mắt hướng về phía nhà thờ cổ đang bị đám cháy hoành hành. Họ rớt nước mắt khi ngọn tháp nhọn sụp xuống. Bên dưới nó, cất giữ sâu trong nhà thờ là chiếc rương báu vật chứa những thánh tích linh thiêng nhất của Nhà thờ Đức Bà Paris. 

Lính cứu hỏa phá khóa rương, lấy ra chiếc Vương miện gai từng đội trên đầu Chúa Jesu trong lúc ngài bị đóng đinh. Được bện từ cây bấc và những sợi dây bằng vàng, Vương miện gai đã được đựng bên trong lớp vỏ thủy tinh từ năm 1896. Bộ áo choàng của Thánh Louis, được cho là thuộc về Vua Louis IX, cũng được lấy ra cùng với những mảnh Thánh giá và Đinh thánh. Ông Patrick Chauvet, mục sư nhà thờ cho biết số thánh tích đã được an toàn.

Sau đó đến các tác phẩm nghệ thuật. “Chúng tôi phải lấy chúng, trong khói mù mịt, khi mảnh vỡ bắt đầu rơi từ trên trần xuống, để bảo vệ chúng”, Tướng Jean-Claude Gallet phụ trách lực lượng cứu hỏa trả lời đài truyền hình BFM. 

Lúc 7h49, ngọn tháp từ thế kỷ 19 – kiệt tác kiến trúc của Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc – đã gãy sập, rớt xuống gian chính đường. Con gà trống bằng đồng dự báo thời tiết cũng đổ nhào cùng với ba hiện vật được cất giấu bên trong từ năm 1935. 

Đã 66 phút kể từ tiếng chuông báo đầu tiên vang lên. Bầu trời phía trên nhà thờ đỏ rực và ngọn lửa lan nhanh về phía hai tháp chuông, sau đó tấn công vào bên trong tòa nhà. 

Khi bóng tối buông xuống, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Pháp Laurent Nunez cho biết 20 lính cứu hỏa đã trèo vào bên trong hai tháp chuông, bất chấp rủi ro sinh mạng để đánh “giặc lửa” từ bên trong nhằm cứu lấy nhà thờ. Ngọn tháp nhọn đã mất. Liệu nhà thờ có được cứu hay không? Từ bên trong và bên ngoài, lính cứu hỏa chiến đấu hết sức để giành giật những báu vật hàng trăm năm từ tay “bà hỏa”.

Hai tiếng sau, 9h49 tối, bà Nunez cập nhật tình hình cho công chúng. Nỗi sợ đang ám ảnh Paris và hơn thế. Mùi khó từ lâu đã lan đến trung tâm thành phố, tràn vào các căn hộ và tòa nhà cách đó nhiều km. Còi báo động rú liên hồi. Hàng trăm lính cứu hỏa đang làm nhiệm vụ hết sức mình. Thứ trưởng Bộ Nội vụ thông báo không ai chắc chắn sự việc sẽ diễn biến thế nào. 

20 lính cứu hỏa vật lộn bên trong cột tháp chuông. Tàn than nóng rực bay xuống từ nơi ngọn tháp nhọn từng đứng kiêu hãnh, rơi xuống sàn nhà đá cẩm thạch đen cùng với đống tàn tích cháy rụi của chính nó. 

11h23 đêm 15/4, người đứng đầu lực lượng cứu hỏa thông báo phần còn lại của nhà thờ, bao gồm hai tòa tháp chuông, đã được cứu. 

Phải hơn 10 giờ sau đó ngọn lửa cuối cùng mới được dập tắt. Con gà trống đồng trên ngọn tháp nhọn, biểu tượng lâu đời của nước Pháp, đã được tìm thấy ngày hôm sau, bị biến dạng bởi sức nóng nhưng vẫn có thể nhận ra. 

“Hơn cả cảm xúc, hơn cả những lời nói, hơn cả nước mắt”, Bộ trưởng Nội vụ Christophe Castaner khi đến nhà thờ đã nói, “Thứ tôi muốn bày tỏ là niềm tự hào về những người đàn ông và những người phụ nữ đã cứu Nhà thờ Đức Bà”. 

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã cam kết xây dựng lại Nhà thờ Đức Bà Paris trong vòng 5 năm. Trong phát biểu với cả nước được phát sóng trên truyền hình ngày 16/4, Tổng thống Macron tuyên bố: "Chúng ta sẽ xây dựng lại Nhà thờ Đức Bà đẹp hơn và tôi muốn việc này sẽ được hoàn tất trong vòng 5 năm, chúng ta có thể làm được điều này".

Hiện nguyên nhân gây cháy chưa được xác định nhưng truyền thông Pháp dẫn lời lực lượng cứu hỏa cho rằng hỏa hoạn "có thể liên quan tới" dự án tôn tạo trị giá 6,8 triệu USD phần tháp của nhà thờ với 250 tấn chì. Văn phòng công tố Paris đang điều tra vụ việc theo hướng tai nạn.