Hành khách tại nhà ga ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 7/1/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Trong những năm trước đại dịch COVID-19, Trung Quốc là nguồn khách du lịch quốc tế quan trọng nhất thế giới. 155 triệu du khách của nước này đã chi hơn 25.000 tỷ USD tại nước ngoài vào năm 2019. Sự hào phóng đó đã thu hẹp nhanh chóng trong ba năm qua, khi Trung Quốc gần như đóng cửa biên giới hoàn toàn nhằm ngăn chặn sự lây lan của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, khi Trung Quốc mở cửa trở lại từ ngày 8/1, hàng triệu du khách đã sẵn sàng quay trở lại các điểm du lịch nổi tiếng thế giới, làm dấy lên hy vọng về sự phục hồi của ngành khách sạn toàn cầu.
Theo các nhà phân tích, mặc dù ngành du lịch quốc tế có thể không ngay lập tức sôi động trở lại như mức trước đại dịch, nhưng các công ty, ngành công nghiệp và quốc gia phụ thuộc vào khách du lịch Trung Quốc sẽ tăng trưởng mạnh vào năm 2023.
Theo Steve Saxon, một đối tác tại chi nhánh Thâm Quyến của công ty tư vấn quản trị toàn cầu McKinsey, Trung Quốc đón trung bình khoảng 12 triệu hành khách đi máy bay mỗi tháng vào năm 2019, nhưng những con số đó đã giảm 95% trong những năm COVID-19. Ông dự đoán rằng con số này sẽ phục hồi lên khoảng 6 triệu hành khách mỗi tháng vào mùa hè năm nay, được thúc đẩy bởi niềm đam mê du lịch bị dồn nén của những người Trung Quốc trẻ tuổi, giàu có.
Emmy Lu, 30 tuổi, làm việc cho một công ty quảng cáo ở Bắc Kinh, nói: “Tôi rất vui về việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Vì đại dịch, tôi chỉ có thể đi du lịch trong nước suốt những năm qua. Điều đó thật không dễ chịu”.
Như Trung Quốc đã thông báo vào tháng trước, nước này sẽ không yêu cầu khách du lịch trong nước phải cách ly bắt đầu từ ngày 8/1, bao gồm cả những cư dân trở về từ nước ngoài. Điều này khiến lượt tìm kiếm các chuyến bay quốc tế và chỗ ở ngay lập tức đạt mức cao nhất trong ba năm trên trang web du lịch Trung Quốc Trip.com.
Theo dữ liệu từ trang web này, lượng đặt chỗ của khách Trung Quốc cho các chuyến du lịch nước ngoài trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán sắp tới (kéo dài từ ngày 21 - 27/1/2023) đã tăng 540% so với một năm trước đó., với chi tiêu trung bình cho mỗi lần đặt phòng đã tăng 32%.
Các điểm đến hàng đầu là ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm Australia, Thái Lan, Nhật Bản và Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc). Mỹ và Vương quốc Anh cũng nằm trong Top 10.
Alex Loo, chiến lược gia vĩ mô của TD Securities, cho biết: “Sự tích tụ nhanh chóng của các khoản tiền gửi (ngân hàng) trong năm qua cho thấy các hộ gia đình ở Trung Quốc đã tích lũy được một lượng tiền mặt đáng kể”, bởi việc phong tỏa thường xuyên có thể dẫn đến hạn chế chi tiêu của hộ gia đình.
Ông Loo nói, có thể xu hướng "chi tiêu trả thù" của người tiêu dùng Trung Quốc, phản ánh những gì đã diễn ra ở nhiều thị trường phát triển khi họ mở cửa trở lại vào đầu năm ngoái, cũng góp phần thúc đẩy các nền kinh tế trên toàn cầu.
Hành khách xếp hàng để kiểm tra an ninh tại sân bay quốc tế ở Hải Khẩu, tỉnh Hải Nam, Trung Quốc, ngày 7/1/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Ai được hưởng lợi?
Đó là tin tốt cho nhiều nền kinh tế đã bị đại dịch “vùi dập”. Các nhà phân tích của Goldman Sachs cho biết: “Chúng tôi ước tính rằng Hong Kong, Thái Lan, Việt Nam và Singapore sẽ được hưởng lợi nhiều nhất nếu hoạt động du lịch của Trung Quốc quay trở lại mức của năm 2019”.
Hong Kong - khu hành chính đặc biệt được ghé thăm nhiều nhất thế giới với chỉ dưới 56 triệu lượt khách vào năm 2019, hầu hết đến từ Trung Quốc đại lục, có thể ghi nhận mức tăng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 7,6% khi doanh thu từ xuất khẩu và du lịch tăng lên. Trong khi đó, GDP của Thái Lan có thể tăng 2,9%, còn GDP của Singapore sẽ tăng 1,2%.
Theo nghiên cứu của Capital Economics, ở những nước khác trên thế giới như Campuchia, Malaysia, vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc), Myanmar, Sri Lanka, Hàn Quốc và Philippines cũng có thể được hưởng lợi từ sự trở lại của khách du lịch Trung Quốc.
Hong Kong đã chịu tác động đặc biệt sâu sắc từ việc đóng cửa biên giới với Trung Quốc đại lục. Các ngành công nghiệp trụ cột của Hong Kong là du lịch và bất động sản đã bị ảnh hưởng nặng nề, khiến GDP ước giảm 3,2% trong cả năm 2022.
Một số quốc gia Đông Nam Á, bao gồm Thái Lan, Indonesia, Singapore và Philippines, vốn phụ thuộc vào du lịch, đã duy trì các quy định nhập cảnh tương đối thoải mái đối với du khách Trung Quốc, bất chấp đợt bùng phát COVID-19 kỷ lục đã quét Trung Quốc trong những tuần gần đây. Bộ trưởng Y tế Thái Lan, Anutin Charnvirakul cho biết: “Đây là một trong những cơ hội mà chúng ta có thể đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế”.
Trong khi đó, New Zealand cũng đã miễn các yêu cầu xét nghiệm đối với du khách Trung Quốc, vốn là nguồn thu nhập lớn thứ hai của ngành du lịch nước này trước đại dịch.
Tâm lý thận trọng
Tuy nhiên, các chính phủ khác thì thận trọng hơn. Cho đến nay, gần một chục quốc gia, bao gồm Mỹ, Đức, Pháp, Canada, Nhật Bản, Australia và Hàn Quốc, đã bắt buộc du khách Trung Quốc phải xét nghiệm COVID-19 trước khi nhập cảnh.
Liên minh châu Âu (EU) mới đây cũng đã khuyến khích các quốc gia thành viên yêu cầu xét nghiệm COVID-19 đối với du khách từ Trung Quốc.
Ông Steve Saxon, người đứng đầu hoạt động du lịch của McKinsey ở châu Á, cho biết rõ ràng có “xung đột” giữa các cơ quan quản lý du lịch với các quan chức chính trị và y tế ở một số quốc gia.
Các hãng hàng không và sân bay đã bác bỏ các khuyến nghị của EU về các yêu cầu xét nghiệm. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, nhóm vận động hành lang toàn cầu của ngành hàng không, cùng với các sân bay do ACI Europe cũng như Airlines for Europe đại diện, đã đưa ra một tuyên bố chung vào thứ Năm, gọi động thái của EU là “đáng tiếc” và “một phản ứng tức thời”.
Hồi phục hoàn toàn?
Theo các nhà phân tích, bên cạnh những hạn chế, sẽ cần thời gian để du lịch quốc tế phục hồi hoàn toàn vì nhiều người Trung Quốc phải gia hạn hộ chiếu và xin lại thị thực.
Emmy Lu, đến từ Bắc Kinh cho biết cô vẫn đang xem xét kế hoạch du lịch của mình, cân nhắc các yêu cầu xét nghiệm khác nhau và giá vé máy bay. Cô nói: “Những hạn chế là bình thường, bởi vì mọi người đều muốn bảo vệ người dân ở đất nước của họ. Tôi sẽ chờ xem liệu một số chính sách có được nới lỏng hay không”.
Saxon cho biết ông kỳ vọng hoạt động du lịch nước ngoài của người dân Trung Quốc sẽ phục hồi hoàn toàn vào cuối năm nay. Ông nói: “Các quốc gia sẽ chào đón khách du lịch Trung Quốc do khả năng chi tiêu của họ”, đồng thời cho biết thêm nhiều nước có thể nhanh chóng dỡ bỏ các hạn chế khi tình hình dịch COVID-19 tại Trung Quốc được cải thiện. Ông nhấn mạnh: “Sẽ mất thời gian để hoạt động du lịch quốc tế sôi động trở lại, nhưng nó sẽ nhanh chóng lấy lại sức mạnh ngay khi thực sự bắt đầu”.