Hôm 12/1 vừa qua, Cơ quan cảnh sát Quốc tế (Interpol) đã cho phát đi “Thông báo đỏ” (Red notice) về việc Ukraine phát lệnh truy nã nhằm vào cựu Tổng thống Viktor Yanukovych, với các tội danh tham nhũng, biển thủ công quỹ. Những người nằm khác nằm trong danh sách của Interpol gồm có một số nhân vật trong chính quyền cũ như cựu Thủ tướng Mykola Azarov; cựu Bộ trưởng Tài chính Iurii Kolobov, Giám đốc tập đoàn viễn thống Ukraine…
Tuy nhiên, “Thông báo đỏ” này không phải là lệnh truy nã, và dưới đó Interpol cũng kèm theo dòng thông báo Cơ quan này có vai trò hỗ trợ lực lượng an ninh của các quốc gia trong việc nhận dạng và xác định những người bị tình nghi và có thể bắt giữ, dẫn độ hoặc những hành động hợp pháp tương tự”. Thông báo này không bắt buộc các nước thành viên của Interpol phải bắt giữ hay dẫn độ một người nào đó, đơn giản chỉ là bản thông báo để các thành viên trợ giúp.
Thông báo đỏ của Interpol đối với cựu Tổng thống Viktor Yanukovych. Ảnh: Interpol |
Thông báo của Interpol được đưa ra chỉ ít giờ sau khi Tổng công tố Liên bang Nga Yury Chaika nói rằng, Moskva sẵn sàng xem xét các yêu cầu dẫn độ mà Kiev chuyển sang, nhưng trên cơ sở các hiệp ước quốc tế và luật pháp của Nga. Ông cho biết chưa nhận được yêu cầu của Ukraine, trong khi đó quan chức Kiev nói rằng họ đã gửi đề nghị này vào tháng 12/2014.
Trên thực tế, Ukraine không có “cơ hội” chờ Nga dẫn độ ông Yanukovych. Tháng 10 năm ngoái, chính giới nước này loan báo tin Moskva đã cấp quốc tịch Nga cho ông Yanukovych. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov từ chối trả lời thẳng vấn đề này, chỉ khẳng định rằng cựu Tổng thống Yanukovych đã được trao quy chế bảo vệ. Nếu quả thực ông Yanukovych đã có quốc tịch Nga thì yêu cầu dẫn độ của Ukraine bị vô hiệu, vì nguyên tắc dẫn độ tội phạm của luật pháp quốc tế có điều khoản “không dẫn độ công dân nước mình”, nói rõ quốc gia được yêu cầu dẫn độ có quyền từ chối không thực hiện yêu cầu dẫn độ của quốc gia khác, nếu cá nhân bị yêu cầu là công dân nước mình.
Kể cả trong trường hợp ông Yanukovych không là công dân Nga, thì cơ hội để Ukraine dẫn độ ông vẫn là rất thấp. Theo quan điểm của Moskva, ông Yanukovych là Tổng thống hợp pháp và ông bị phế truất bởi một cuộc đảo chính phát-xít. Một quan chức Nga lý giải: Việc Kiev phát lệnh truy nã nhằm vào ông Yanukovych mang “sắc thái chính trị rõ nét” và vì thế theo luật quốc tế về không dẫn độ tội phạm chính trị và theo luật pháp Nga sẽ không có chuyện “dẫn độ đối với một người bị cáo buộc bởi các nguyên do chính trị”.
Hoài Thanh (Tổng hợp)