Taliban đặt điều kiện ngừng bắn tại Afghanistan

Đài Sputnik (Nga) đưa tin Taliban đang đánh bại quân chính phủ Afghanistan trên khắp đất nước kể từ khi liên quân do Mỹ đứng đầu bắt đầu rút quân hôm 1/5 và tuyên bố hiện đã kiểm soát gần 85% lãnh thổ Afghanistan.

Kênh truyền hình 1TV News ngày 15/7 dẫn người phát ngôn của nhóm này Nader Naderi tuyên bố Taliban sẽ thực hiện ngừng bắn trong 3 tháng nếu 7.000 tù binh Taliban được phóng thích và nhóm này được gạch tên khỏi danh sách đen các tổ chức khủng bố của Liên hợp quốc. Người phát ngôn này cho biết thêm "chính xác đó là đề xuất hạn chế các hoạt động quân sự" và Taliban đang chờ phản hồi của Kabul.

Bất chấp đà tiến gần đây của Taliban tại Afghanistan, Mỹ vẫn tiếp tục các nỗ lực rút quân khỏi nước này sau 20 năm tham chiến. Hồi đầu tuần, Tướng hàng đầu của Mỹ ở Afghanistan, ông Austin Miller, đã chuyển giao quyền chỉ huy tại buổi lễ chính thức ở thủ đô Kabul. Động thái mang tính biểu tượng mới nhất này đưa cuộc chiến kéo dài nhất của Mỹ đến gần hơn tới hồi kết.

Tướng Miller, sĩ quan cấp cao nhất trên thực địa ở Afghanistan, đã trao quyền chỉ huy cho Tướng Kenneth McKenzie, người sẽ giám sát các hoạt động còn lại của binh sĩ Mỹ tại Afghanistan từ trụ sở ở Mỹ. Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby bác bỏ ý tưởng cho rằng Taliban sẽ được trao vào tay một “chiến thắng tất yếu”, song ông không nói rõ Mỹ sẽ hỗ trợ các lực lượng Afghanistan như thế nào trong tương lai.

Trên thực địa, Taliban đang ngày càng lớn mạnh và được cho là đã kiểm soát ít nhất 212 quận-huyện tại Afghansitan, trong khi chính quyền trung ương chỉ nắm giữ 70 quận-huyện tại nước này. Bên cạnh đó, hai bên đang cạnh tranh giành quyền kiểm soát 116 quận huyện khác.

Ngày 14/7, Taliban tuyên bố chiếm được giao lộ chiến lược Spin Boldak dọc biên giới với Pakistan. Tuyên bố của người phát ngôn Taliban - ông Zabihullah Mujahid nêu rõ - lực lượng này đã giành quyền kiểm soát thị trấn biên giới quan trọng Wesh ở Kandahar. Cùng với đó là  tuyến đường quan trọng giữa Spin Boldak và Chaman cũng như cơ quan hải quan Kandahar. Một nguồn tin an ninh giấu tên của Pakistan xác nhận lực lượng Taliban đã giành quyền kiểm soát giao lộ này.

Trong khi đó, giới chức Afghanistan tuyên bố các lực lượng chính phủ đã đẩy lùi một cuộc tấn công của Taliban ở cửa khẩu biên giới Spin Boldak. Người phát ngôn Bộ Nội vụ Afghanistan - ông Tareq Arian khẳng định: "Taliban đã có một số động thái gần khu vực biên giới này. Các lực lượng an ninh đã đẩy lùi được cuộc tấn công".

Taliban nêu điều kiện ngừng bắn chỉ vài ngày sau khi CNN đưa tin ít nhất 22 lính đặc nhiệm Afghanistan đã bị nhóm tay súng Hồi giáo này hành quyết ở thị trấn Dawlat Abad thuộc tỉnh Faryab ngày 16/6.

Vụ việc diễn ra hôm 16/6 tại thị trấn Dawlat Abad thuộc tỉnh Faryab ở Aghanistan, giáp biên giới với Turmenistan. Phóng viên CNN có được một số đoạn video đã được kiểm chứng và tiếp xúc nhiều nhân chứng có mặt ở hiện trường. Băng video chiếu cảnh thi thể các binh sĩ đặc nhiệm Afghanistan bị trưng trong khuôn viên một khu trợ ngoài trời. Hội Chữ thập đỏ (Red Cross) tại Aghanistan xác nhận có 22 lính đặc nhiệm đã bị các tay súng Taliban hành quyết.

Theo một nhân chứng ở Dawlat Abad, số binh sĩ này bị sát hại dã man. Họ tới thị trấn cùng với sự yểm trợ của một vài xe thiết giáp, nhưng đã cạn kiệt vũ khí, đạn dược sau hai giờ giao tranh với Taliban và không nhận được hỏa lực hỗ trợ đường không từ quân đội chính phủ.

Ngày 14/7, tại cuộc họp ở thủ đô Dushanbe của Tajikistan, ngoại trưởng các nước thành viên Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) đã kêu gọi chấm dứt bạo lực ở Afghanistan, đồng thời hối thúc Chính phủ Afghanistan tăng cường vị thế vì sự ổn định của đất nước. Trong một tuyên bố, ngoại trưởng các nước SCO kêu gọi tìm ra một giải pháp hòa bình cho quốc gia Tây Nam Á này.

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Nga cho biết Moskva đã hối thúc Chính phủ Afghanistan và lực lượng Taliban khởi động các cuộc đàm phán có ý nghĩa nhằm sớm thành lập một chính quyền liên hiệp chuyển tiếp trước khi quá muộn. Bộ này đồng thời nêu rõ bất cứ nỗ lực nào của Taliban gây tổn hại tới an ninh của các đồng minh với Nga ở khu vực Trung Á đều sẽ dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace tuyên bố London sẵn sàng hợp tác với Taliban, nếu lực lượng này tham gia chính phủ liên hiệp ở Afghanistan và tôn trọng các quyền của con người.

Trong khi đó, Trung Quốc cũng bày tỏ hy vọng rằng Afghanistan sẽ đạt được một thỏa thuận chia sẻ quyền lực rộng khắp và toàn diện, theo đuổi chính sách ổn định và đúng đắn đối với người Hồi giáo, kiên quyết chống khủng bố dưới mọi hình thức và tư tưởng cực đoan, đồng thời cam kết thiết lập quan hệ hữu nghị với tất cả các nước láng giềng.