Thế giới ghi nhận hơn 200 ca mắc bệnh đậu mùa khỉ

Đây là thông báo được Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh châu Âu (ECDC) đưa ra trong thông cáo dịch tễ, công bố ngày 25/5.

Theo ECDC, đã có hơn 10 nước, hầu hết ở châu Âu, báo cáo có ít nhất 1 ca mắc bệnh đậu mùa khỉ. Đây là lần đầu tiên chuỗi lây nhiễm này được ghi nhận tại châu Âu - vốn không có nhiều mối liên quan dịch tễ đến khu vực Tây hoặc Trung Phi. Hầu hết các ca mắc là nam giới trẻ, tự nhận có quan hệ tình dục đồng giới. Tổng số ca mắc bệnh đậu mùa khỉ trên thế giới ghi nhận đến ngày 25/5 đã cao gấp 5 lần so với con số ca công bố ngày 20/5 - thời điểm bắt đầu thống kê số người mắc bệnh này. Tại Anh, nước phát hiện ca bệnh đầu tiên vào đầu tháng này, hiện có số bệnh nhân cao nhất (71 người), tiếp đến là Tây Ban Nha (51 bệnh nhân) và Bồ Đào Nha (37 bệnh nhân). Ở ngoài châu Âu, Canada ghi nhận 15 ca bệnh và Mỹ là 9 ca. 

Bệnh được gọi là đậu mùa khỉ do lần đầu tiên được các chuyên gia của Đan Mạch phát hiện trên loài khỉ (macaques) từ năm 1958. Khoảng 12 năm sau, những trường hợp đầu tiên trên người được phát hiện ở CHDC Congo ở Tây Phi. Các nhà khoa học cho rằng không chỉ do tiếp xúc với khỉ, căn bệnh này còn có thể lây sang người thông qua tiếp xúc gần với chuột hoặc các loài gặm nhấm khác ở khu vực phía Nam sa mạc Sahara. Kể từ đó, căn bệnh này đã lan sang các nước khác nhưng nhìn chung đã được kiểm soát ở khu vực Tây Phi. Tuy nhiên, trong vài tuần qua, số ca mắc đậu mùa khỉ đã xuất hiện ở châu Âu và Bắc Mỹ.

Nhìn chung, bệnh đậu mùa khỉ dễ nhận biết nhất thông qua những thay đổi trên da, bắt đầu bằng những tổn thương màu đỏ, trải qua các giai đoạn khác nhau và cuối cùng đóng vảy sau khi giai đoạn ủ bệnh của virus kết thúc. Các triệu chứng phổ biến của bệnh như nhức đầu, sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ bắp và kiệt sức.

Giới chức y tế khuyến cáo nếu mọi người phát hiện những tổn thương nhỏ, màu đỏ xuất hiện trên da, nên liên hệ với bác sĩ hoặc cơ quan y tế địa phương, để kịp thời thực hiện các xét nghiệm và truy vết nguồn tiếp xúc, lây nhiễm. Mặc dù vậy, theo các chuyên gia, so với virus SARS-CoV-2, bệnh đậu mùa khỉ khó lây sang người khác hơn nhiều. Trong khi virus SARS-CoV-2 có thể lây qua các giọt bắn và hạt trong không khí, virus đậu mùa khỉ thường lây lan qua tiếp xúc cơ thể lâu dài và gần gũi với người hoặc động vật bị mắc bệnh. Chuyên gia của WHO tại châu Âu Richard Pebody nhấn mạnh rửa tay thường xuyên, giữ vệ sinh sạch sẽ và quan hệ tình dục an toàn là những biện pháp tốt nhất để ngăn chặn nguy cơ bệnh lây lan.

Do bệnh đậu mùa khỉ có liên quan đến bệnh đậu mùa nên đã có vaccine phòng bệnh. Bệnh đậu mùa từng làm hàng triệu người tử vong mỗi năm đã bị "xóa sổ" vào năm 1980 nhờ chiến dịch tiêm chủng trên toàn thế giới.

Vaccine phòng bệnh đậu mùa có tác dụng phòng ngừa 85% đối với bệnh đậu mùa khỉ, dù hiệu quả của vaccine giảm dần theo thời gian. Một số nước, trong đó có Mỹ, đã tích trữ vaccine phòng đậu mùa trong trường hợp bệnh này xuất hiện trở lại, nay có thể sử dụng vaccine này để phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ.

Trong tuyên bố đưa ra ngày 23/5, Trưởng nhóm kỹ thuật thuộc bộ phận dịch bệnh khẩn cấp của WHO, bà Maria Van Kerkhove, khẳng định thế giới có thể khống chế sự lây lan của bệnh đậu mùa khỉ.