Lực lượng dân phòng miền Đông - Nam Ukraine đang thu được những thắng quan trọng ở Donetsk, Lugansk và Mariupol, đẩy Kiev vào thế khó. Chính quyền Ukraine vừa trải qua một tuần đáng quên. Từ hôm 24-26/1, phát ngôn viên quân đội nước này Andriy Lysenko đã nhiều lần lên tiếng xác nhận thiệt hại, thương vong của binh sĩ chính phủ ở miền Đông, nhất là tại Donetsk, Lugansk và Mariupol. Ba thành phố này đồng thời cũng là 3 mặt trận mà ở đó quân chính phủ đang bị ly khai từng bước đánh bật.
Sát Lugansk, phe ly khai đang đẩy nhanh đà tiến về phía bắc và phía tây, trong một nỗ lực nhằm chiếm quyền kiểm soát khu vực biên giới giáp Nga, cùng với đó là tuyến đường nối giữa khu vực này với Donetsk. Mặt trận này có tầm quan trọng chiến lược vì nhiều lý do, nổi bật là khả năng kết nối, tiếp tế với Donetsk.
Quân ly khai tuần tra trên một tuyến đường dẫn tới sân bay Donetsk. Ảnh: Reuters |
Tại Donetsk, chiến sự diễn ra ác liệt trong vài tuần nay, với việc dân phòng giành quyền kiểm soát sân bay Donetsk sau các cuộc giao tranh đẫm máu. Về mặt tác chiến, sự thất thủ của quân đội Kiev tại đây đã mở ra cho phe khai cơ hội phát động các cuộc tấn công mới, buộc người ta phải đặt ra những câu hỏi về khả năng chiến đấu quân đội Ukraine. Kiểm soát sân bay, quân ly khai có thể tăng cường đánh phá trực tiếp từ hướng bắc Donetsk, bao vây Avdeyevka từ các mũi Gorlivka, Krasny Partizan và làng Pisky gần sân bay. Với những chiến thắng này, dân phòng Donetsk sẽ hình thành nên thế bao vây thành phố Debaltseve - điểm án ngữ tuyến đường tới Lugansk, từ 3 hướng, đẩy quân chính phủ đóng tại đây vào thế bị chia cắt, không còn đường tiếp tế.
Mariupol là mặt trận mới nhất nằm dưới các đợt tấn công của quân ly khai. Nằm trên bờ biển Azov, rất gần với biên giới Nga, thành phố duyên hải này được xem là đầu cầu nối thông sang Crimea. Không những vậy, Mariupol có vị trí đặc biệt quan trọng về kinh tế. Thành phố lớn thứ 2 tại khu vực Donetsk này chiếm 33% sản lượng công nghiệp của toàn vùng, hơn 70% sản lượng sắt thép và có tới 2/3 sản lượng hàng hóa xuất khẩu ở Donetsk được thực hiện qua cảng Mariupol. Nền kinh tế chế tạo của Ukraine vì thế sẽ bị hủy hoại nghiêm trọng nếu thành phố này rơi vào tay quân ly khai - điều có thể hoàn toàn sớm thành sự thật khi Mariupol hiện đang bị dân phòng cắt đường tiếp tế từ hướng bắc và hướng đông.
Đó là lý do giải thích tại sao Kiev phải thực hiện chiến lược nước đôi để giữ bằng được Mariupol: Một mặt Tổng thống Petro Poroshenko lên tiếng yêu cầu quay trở lại Thỏa thuận Minsk, mặt khác Kiev tiếp tục cho tăng cường lực lượng, vũ khí hạng nặng tới thành phố này, trong bối cảnh việc phòng thủ tại đây hiện chủ yếu trông đợi vào khả năng chiến đấu của các tiểu đoàn tiễu phạt thân Kiev.
Mariupol hiện là điểm nóng mới của các cuộc giao tranh. Ảnh: AP |
Mark Galeotti, một chuyên gia chuyên nghiên cứu về Nga tại Đại học New York nhận định: Với thắng lợi tại Donetsk, Mariupol, Lugansk, quân ly khai sẽ có có “bài tẩy” để buộc Kiev phải nhượng bộ trong các các cuộc đàm phán, cũng như phương hướng giải quyết, xử lý khủng hoảng ở miền Đông. Hơn nữa, có trong tay cả sân bay, bến cảng, thì ý tưởng về một nhà nước độc lập tại Donetsk mà phe ly khai miền Đông theo đuổi trở nên rõ ràng và khả thi hơn.
Nội các của Thủ tướng Andriy Yatsenyuk hôm 26/1 đã buộc phải ban bố tình trạng khẩn cấp tại Donetsk và Lugansk, đặt toàn bộ đất nước ở trạng thái báo động cao. Tuy nhiên, điều này có vẻ như không giúp thay đổi tương quan trên chiến trường. Tinh thần chiến đấu của quân đội Ukraine đã xuống thấp. Có nhiều thông tin cho thấy, binh sĩ Kiev tỏ ra hoang mang, tháo chạy hàng loạt trong các cuộc giao tranh vừa qua ở Donetsk. Yuriy Lutsenko, thủ lĩnh Khối Poroshenko ngày 26/1 đã phải nói rằng, Quốc hội Ukraine sẽ phải thông qua dự án luật ràng buộc nghĩa vụ pháp lý đối với các hành vi đảo ngũ, không tuân lệnh trên chiến trường. Trong khi đó, đạo quân ly khai ở miền Đông vẫn giữ vững được ý chí, với niềm tin mạnh mẽ quyết chiến đấu tới cùng.
Hoài Thanh (
Theo The DailyBeast, Ukrainiancrisis)