Theo chân nhà sưu tầm danh tiếng về các loài bướm ở Colombia

Niềm đam mê tìm hiểu về các loài bướm đã được khơi gợi sau khi ông Juan Guillermo Jaramillo (hiện 65 tuổi) tìm thấy hứng thú trong việc chụp ảnh thiên nhiên. Ông Jaramillo đã góp công lớn trong công tác kiểm kê, giúp Colombia được công nhận là quốc gia có nhiều loài bướm nhất trên thế giới.

Danh sách những loài bướm mà ông thu thập được đã được công bố tại Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Anh ở thủ đô London - nơi có bộ sưu tập bướm lớn nhất thế giới - hồi tháng 6 vừa qua. Danh mục các loài bướm ở Colombia hiện đã xác định được 3.642 loài bướm khác nhau đang sinh sống tại quốc gia Andean này, chiếm khoảng 19,4% tổng số loài bướm được biết tới trên thế giới.

Mặc dù vậy, ông Jaramillo luôn khẳng định ông không phải là một nhà sưu tập truyền thống. Ông cho biết: "Tôi đã phá vỡ những khái niệm về việc sưu tầm bướm, vốn thường khiến người ta nghĩ tới việc thu gom chúng, giết chúng rồi đặt vào một phong bì và sau đó ghim chúng vào bên trong một chiếc hộp".

Ông cho biết giống như ong, bướm là loài có khả năng thụ phấn - một điều rất quan trọng đối với hệ sinh thái. Bướm được xem là một nguồn thức ăn quan trọng của chim và rắn. Môi trường sống của loài sinh vật nhỏ bé này cũng đang bị đe dọa bởi nạn phá rừng, công tác phát triển nông nghiệp và tình trạng ấm dần lên toàn cầu.

Sống ở khu vực Antioquia (Tây Bắc Colombia), ông Jaramillo đã chụp được 220.000 bức ảnh về 1.500 loài bướm khác nhau. Để thực hiện điều này, ông đã trải qua 15 năm đi bộ xuyên rừng để tìm kiếm "những viên ngọc có cánh" - một thú vui được đánh giá là vô cùng mạo hiểm, khi ông có thể gặp phải những băng nhóm tội phạm có vũ trang hoặc buôn ma túy. Ông Jaramillo thừa nhận: "Tôi muốn đi rất nhiều nơi, nhưng có một số địa điểm tôi không dám tới vì sợ hãi".

Hành trang không thể thiếu của ông Jaramillo trong những chuyến đi này là chiếc máy ảnh, chân máy và một thùng đựng chất lỏng màu hồng mà ông chuẩn bị mỗi sáng, đó là mồi câu tôm. 

Sau khi đã thử nhiều loại mồi khác nhau, ông nhận thấy mồi câu tôm là thứ hấp dẫn loài bướm nhất. Ông thường rải mồi lên đá và những chiếc lá bên một dòng nước và thậm chí để tẩm mồi vào những miếng bông gòn. Ông giải thích: "Khi những con bướm đậu trên một chiếc lá, chúng thường ở đó khá lâu... Chúng gần như trở thành những mô hình vậy. Nếu không có mồi, bạn sẽ không thể biết tới một số loài nhất định trong rừng cây, vì chúng sống trên những cây rất cao. Một rào cản tiềm ẩn khác khi tiếp cận loài bướm là thời tiết. Nếu không có Mặt Trời, thì sẽ không có bướm đâu". 

Sau bọ cánh cứng, bướm và sâu bướm là những loài côn trùng "đông dân" nhất hành tinh, với gần 160.000 loài đã được giới khoa học nhận biết. Không chỉ nổi tiếng vì có nhiều bướm, theo Công ước Liên hợp quốc về đa dạng sinh học, Colombia còn là quốc gia có nhiều loài chim và phong lan nhất thế giới.

Trước khi trở thành nhà sưu tầm bướm, ông Jaramillo từng là một người sưu tầm chim và cũng đã biên soạn một danh mục về các loài chim mà ông đã từng thấy. Tuy nhiên, trong khi quay phim về các loài chim, ông lại bị thu hút bởi vẻ đẹp rực rỡ của loài bướm. Và từ đó, một thế giới rộng lớn, mới mẻ tiếp tục mở ra đối với ông Jaramillo.