Một kỹ sư kiểm tra cột nhà của một căn hộ tại Istanbul. Ảnh: AFP
“Tôi khá tự tin, nhưng các con tôi lại lo lắng, vì vậy chúng tôi làm cuộc kiểm tra này”, ông Uygun, sống ở một trong những khu dân cư nghèo và đông đúc tại thủ đô Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ, chia sẻ.
Mặc dù nhà cửa có vẻ đủ chắc chắn, song người đàn ông chừng 50 tuổi này vẫn không khỏi dè chừng: “Nhưng ai biết trước được chúng ta sẽ ở đâu khi trận động đất xảy ra? Chúng tôi có thể đang ở siêu thị hoặc tại nơi làm việc. Đó là điều khiến chúng tôi sợ hãi.”
Ông Uygun không phải là người duy nhất sống trong “bóng ma” sợ hãi về động đất tại Istanbul.
Istanbul – trung tâm văn hóa và kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ - là nơi sinh sống của 20 triệu cư dân. Nhiều người vẫn còn bị ám ảnh bởi ký ức về trận động đất dữ dội tấn công phía Đông thành phố này vào năm 1999. Trên 17.000 người thiệt mạng, trong đó có 1.000 nạn nhân ở Istanbul.
Kể từ đó, thành phố này đã phát triển rõ rệt, trở thành một thỏi nam châm thu hút những người dân và nhà đầu tư tìm đền nhờ nền kinh tế đang bùng nổ, song không hề để ý đến đường đứt gãy đang hoạt động chạy dọc theo rìa phía Nam của nó.
Thế nhưng, điều đó đã thay đổi sau ngày 6/2, khi một trận động đất độ lớn 7,8 độ richter cướp đi sinh mạng của hơn 48.000 người ở Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ và gần 6.000 người ở biên giới Syria, biến toàn bộ các thành phố trong khu vực rung chấn trở thành đống đổ nát.
Nhân viên cứu hộ tìm kiếm nạn nhân tại hiện trường đổ nát sau trận động đất ở Antakya, Thổ Nhĩ Kỳ, ngày 10/2. Ảnh: Yonhap/TTXVN
Từ đó đến nay, nỗi lo sợ đã bao trùm người dân Istanbul. Họ đã yêu cầu thực hiện hơn 140.000 cuộc kiểm tra kết cấu nhà cửa, giống như cách ông Uygun đã làm.
Theo thừa nhận của chính quyền thành phố, gần 100.000 tòa nhà sẽ sụp đổ hoặc bị hư hại nghiêm trọng nếu xảy ra động đất độ lớn 7,5 tại Istanbul.
Giới chức địa phương đã cử 50 nhóm kỹ sư đi, đo lường chất lượng bê tông và chiều rộng của các thanh cốt thép tại các công trình nhà ở trên khắp thành phố này. Nếu rủi ro đối với một tòa nhà được xác định ở mức “rất cao”, nó có thể bị phá hủy và những người cư ngụ buộc phải rời đi.
Một số quận phía Nam của Istanbul chỉ cách đường đứt gãy Bắc Anatolian 15 km, không khác nhiều so với đường dứt gãy Đông Anatolian của trận động đất hồi tháng 2. Các nhà địa chấn học đã dự báo có 47% xảy ra một trận động đất độ lớn trên 7,3 tại Istanbul trong vòng 30 năm tới.
Cách tòa nhà của ông Uygun hai dãy nhà, chủ tiệm kim khí Ali Nezir đã bắt đầu bán còi cho những người dân lo sợ về cảnh tượng bị mắc kẹt dưới hàng tấn bê tông.
“Mọi người đang sợ hãi”, ông Nezir, chủ cửa hàng nhỏ ở tầng trệt của tòa chung cư 12 tầng, cho biết.
Nhiều cư dân chia sẻ họ đã bắt đầu cất trữ bánh quy và chai nước uống dưới chân giường đề phòng kịch bản xảy ra trận động đất vào nửa đêm, khiến họ không kịp trở tay.
Ông bố Uygun đã chuẩn bị một số túi đồ khẩn cấp cho gia đình, đủ để sống sót trong khi chờ đợi sự giúp đỡ.
Trong khi đó, ông Ugur Erisoglu, một thương nhân ở Istanbul, đang kinh doanh túi cứu hộ với giá 200 lira (khoảng 250.000 đồng) có chứa đèn pin, chăn, bộ dụng cụ y tế và nẹp cổ.
Cửa hàng của ông đang bán được 1.000 chiếc mỗi tháng, với trên 15.000 đơn đặt hàng kể từ sau thảm họa động đất hồi tháng 2 và trong đó có 8.000 đơn đặt hàng từ Istanbul.
Mối đe dọa đang treo lơ lửng trên thành phố lớn này đã buộc một số người cân nhắc việc chuyển nhà. Nhu cầu bất động sản ở các quận phía Bắc của Istanbul, xa đường đứt gãy là rất lớn.
Nhà tâm lý học Nil Akat cho biết ngày càng gặp nhiều bệnh nhân bị khủng hoảng tinh thần và đang lên kế hoạch để rời khỏi Istanbul.
“Nhiều người không còn cảm thấy an toàn khi ở nhà. Họ cảnh giác cao độ, luôn cảnh giác. Ngoài đường, họ chọn những vỉa hè trông an toàn hơn để phòng trường hợp một tòa nhà sụp đổ”, chuyên gia này cho hay. Nỗi sợ hãi này có thể đeo bám bất kỳ ai, không phân biệt tuổi tác hay tầng lớp xã hội.