Theo tờ Washington Post, các quan chức Nga và Iran đã hoàn tất thỏa thuận trong cuộc họp ở Iran vào đầu tháng 11 và hai nước đang nhanh chóng chuyển giao các thiết kế và bộ phận chính để quá trình sản xuất bắt đầu sau vài tháng.
UAV của Iran. Ảnh: Reuters
Các quan chức nắm rõ vấn đề cho rằng nếu được thực hiện đầy đủ, thỏa thuận trên sẽ thể hiện mối quan hệ tăng cường giữa liên minh Nga – Iran. Iran đã hỗ trợ quan trọng cho chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine. Khi có được dây chuyền lắp ráp UAV riêng, Nga có thể tăng đáng kể kho dự trữ các hệ thống vũ khí tương đối rẻ tiền nhưng có sức hủy diệt cao mà trong những tuần gần đây đã làm thay đổi cục diện ở Ukraine.
Theo các quan chức tình báo, Nga đã triển khai hơn 400 UAV do Iran sản xuất tới Ukraine kể từ tháng 8.
Sau khi rút khỏi một số vị trí, Nga đã chuyển sang chiến lược tấn công không ngừng vào các thành phố của Ukraine, sử dụng kết hợp tên lửa hành trình và UAV cảm tử nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine.
Đối với Nga, thỏa thuận với Iran có thể đáp ứng nhu cầu cấp thiết về vũ khí dẫn đường chính xác. Các quan chức Mỹ cũng cho rằng thỏa thuận này mang lại lợi ích kinh tế và chính trị đáng kể cho Iran.
Các chi tiết của thỏa thuận giữa Iran và Nga đã được hoàn thiện trong cuộc họp đầu tháng 11. Cuộc họp có sự tham gia của một nhóm nhà đàm phán công nghiệp quốc phòng Nga để giải quyết vấn đề vận chuyển.
Theo một trong những quan chức phương Tây nắm được tin tình báo về thỏa thuận bí mật trên, cả hai nước đã nỗ lực mạnh mẽ để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình sản xuất UAV do Iran thiết kế bên trong nước Nga.
Nhiều quốc gia thành viên NATO cũng đã xem thông tin tình báo, nhưng các quan chức chính phủ từ chối thảo luận chi tiết. Nhà Trắng từ chối bình luận về báo cáo nói trên. Bộ Quốc phòng Nga cũng không trả lời yêu cầu bình luận.
Phái bộ tại Liên hợp quốc của Iran ở New York đã từ chối đề cập tới các cáo buộc nói trên. Tuy nhiên, một phát ngôn viên thừa nhận rằng Iran và Nga đã duy trì hợp tác quốc phòng, khoa học và nghiên cứu song phương trước khi bắt đầu cuộc xung đột Ukraine.
Một máy bay không người lái bay trên bầu trời Kiev trong một cuộc tấn công vào ngày 17/10. Ảnh: Getty Images
Tham tán công sứ Iran Mahdi Nourian cho biết Iran đã ưu tiên tăng cường hợp tác quốc phòng với các nước khác trong hai năm kể từ khi nghị quyết của Liên hợp quốc về hạn chế Iran bán vũ khí đã hết hạn.
Ông Nourian nói: “Sau những tuyên bố UAV Iran được sử dụng trong xung đột ở Ukraine, Iran đã yêu cầu một cuộc họp chuyên gia chung với chính quyền Ukraine để xem xét những cáo buộc như vậy. Cho đến nay, các bước quan trọng đã được thực hiện trong cuộc đối thoại hợp tác giữa các chuyên gia quốc phòng Iran và Ukraine và đối thoại sẽ tiếp tục làm sáng tỏ mọi hiểu lầm về vấn đề này”.
Trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chỉ trích gay gắt Iran vì quyết định cung cấp vũ khí cho Nga và kêu gọi các biện pháp trừng phạt mới đối với Iran.
Sau khi phủ nhận trước đó rằng đã cung cấp UAV hoặc tên lửa cho Nga, một phát ngôn viên của Iran hồi đầu tháng này đã thừa nhận rằng Iran đã bán một số UAV cho Nga, nhưng đã bán trước khi nổ ra xung đột ở Ukraine vào ngày 24/2.
Ông Michael Knights, chuyên gia an ninh và quân sự Trung Đông của Viện Washington về Chính sách Cận Đông, cho biết: “Iran đang đóng vai trò là một văn phòng thiết kế cho một cường quốc… Điều đó sẽ có lợi cho cả Nga và Iran”.
Nga đã có một loạt UAV được sử dụng chủ yếu để giám sát và phát hiện pháo binh.
Sau khi sử dụng hàng nghìn tên lửa dẫn đường chính xác trong các cuộc tấn công vào Ukraine, Nga ngày càng chuyển hướng sang đối tác Iran để mua UAV giá rẻ.
Tuy nhiên, các quan chức an ninh phương Tây cho biết cho đến nay, vẫn chưa có UAV nào do Iran thiết kế được sản xuất trên đất Nga.