Thủ hiến Bắc Ireland Paul Givan từ chức. Ảnh: Reuters/TTXVN
Việc ông Paul Givan, đảng Dân chủ Hợp nhất (DUP) theo đường lối ủng hộ Bắc Ireland nằm trong Vương quốc Anh, từ chức sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến bộ máy hành pháp chia sẻ quyền lực của khu vực này trước cuộc bầu cử dự kiến sẽ diễn ra vào đầu tháng 5 tới.
Theo quy định về chia sẻ quyền lực của Bắc Ireland, việc ông Paul Givan ra đi sẽ tự động kích hoạt sự miễn nhiệm Phó Thủ hiến Michelle O’Neill của đảng Sinn Féin theo chủ nghĩa dân tộc. Các bộ trưởng khác sẽ vẫn giữ vai trò quản lý song không có quyền đưa ra các chính sách mới.
Trước diễn biến này, lãnh đạo đảng Sinn Féin Mary Lou MacDonald đã kêu gọi tổ bầu cử sớm để chấm dứt tình trạng hỗn loạn. Phát biểu trong một cuộc họp báo tại thành phố Belfast, bà Mary Lou MacDonald nói: “Chúng ta không thể bước tiếp trong những tháng tới khi không có một chính phủ hoạt động và Sinn Féin sẽ không ủng hộ điều đó. Các cuộc bầu cử sớm phải được thực hiện”.
Kịch tính tại Stormont xảy ra khi Bộ trưởng Nông nghiệp Bắc Ireland Edwin Poots ra lệnh cho các quan chức ngừng kiểm tra thực phẩm và nông sản nhập khẩu từ hòn đảo Anh vào Bắc Ireland từ nửa đêm 2/2 theo các thỏa thuận thương mại hậu Brexit, được gọi là Nghị định thư Bắc Ireland.
Vương quốc Anh ra khỏi EU trong khi vẫn để Bắc Ireland nằm trong thị trường chung châu Âu nhằm tránh việc dựng lại một đường biên giới cứng rất nhạy cảm về chính trị trên đảo Ireland - một cam kết theo Thỏa thuận hòa bình thứ Sáu Tốt lành năm 1998. Tuy nhiên, những người theo chủ nghĩa hợp nhất ủng hộ Bắc Ireland nằm trong Vương quốc Anh lại cho rằng việc kiểm soát hải quan trên làm suy yếu địa vị của Bắc Ireland là một phần của Vương quốc Anh.
Hiện vẫn chưa rõ liệu Bộ trưởng phụ trách vấn đề Bắc Ireland của Chính phủ Anh Brandon Lewis có nhất trí để Bắc Ireland tổ chức bầu cử trước thời hạn ngày 5/5 tới hay không.