Trạm gác tại nhà tù bang Arizona ở Florence. Ảnh: AFP/Getty Images
Các tài liệu mà The Guardian thu thập được cho thấy bang Arizona đã có được các nguyên liệu kali xyanua, những viên natri hydroxit và axit sulfuric. Các nhân viên nhà tù cũng đã thực hiện các bước để đảm bảo rằng một phòng hơi ngạt hàng chục năm tuổi tại Nhà tù bang Arizona ở Florence “đã sẵn sàng hoạt động”.
Theo ghi nhận của tờ Guardian, những bước đi này vẫn còn "sơ khai một cách đáng kinh ngạc”. Các công đoạn bao gồm cắm một ngọn nến lên các cửa ra vào và cửa sổ bị bịt kín. Nếu ngọn lửa của ngọn nến không nhấp nháy, thì buồng đó được coi là kín khí.
Và trong quá trình kiểm tra để đảm bảo nhân viên nhà tù nắm được các quy trình hoạt động của phòng khí độc, các cai ngục đã đóng vai những tù nhân phản đối hành hình mình, hét lên: “Đây là vụ giết người,” “Tôi vô tội”…
Mặc dù bang Arizona đã không sử dụng phòng hơi ngạt trong 22 năm qua, nhưng nơi đây từng phụ thuộc rất nhiều vào khí độc gây chết người như một hình thức hành quyết.
Là một trong 27 tiểu bang vẫn duy trì án tử hình ở Mỹ, Arizona lần đầu tiên xây dựng một phòng hơi ngạt ở Florence vào năm 1949. Trong những thập kỷ tiếp theo, Arizona đã hành quyết 37 người bằng khí độc. Vụ hành quyết gần đây nhất là vào năm 1999, và nó đã làm kinh hoàng tất cả những ai chứng kiến.
Nhà tù bang Arizona ở Florence, Arizona, nơi chứa phòng hành quyết của bang.
Trong vụ hành quyết bằng khí độc đó, một người đàn ông quốc tịch Đức tên là Walter LaGrand đã bị kết án tử hình vì tội cướp có vũ trang khiến một người thiệt mạng. Mất tới 18 phút tử tù này mới chết sau khi viên xyanua được thả vào axit đặt bên dưới ghế của anh ta. Các nhân chứng mô tả tử tù “nghẹn ngào và đau đớn”, bàn tay anh ta “đỏ bầm lên và nắm chặt lại”.
Cái chết của LaGrand đã dấy lên sự phẫn nộ ở Đức, quê hương anh ta, nơi vụ hành quyết bị lên án là “dã man”.
Thông tin gần đây rằng Arizona có kế hoạch áp dụng trở lại các vụ hành quyết bằng khí độc - và bang có kế hoạch sử dụng Zyklon B - cũng làm dấy lên sự giận dữ ở nước ngoài.
Đại sứ Áo tại Mỹ, Martin Weiss đã chỉ trích hành động này trên Twitter. Ông Weiss gọi án tử hình “bản thân nó là một hình phạt tàn nhẫn và bất thường” và nói thêm rằng việc sử dụng “Zyklon B để hành quyết là đi quá giới hạn”.
Phó chủ tịch điều hành của Ủy ban Auschwitz Quốc tế, Christoph Heubner, cũng tán thành phản ứng của Đại sứ Weiss. Ông nói: “Với những người sống sót ở Auschwitz, thế giới cuối cùng sẽ sụp đổ, nếu ở bất kỳ nơi nào trên Trái đất này, việc sử dụng Zyklon B để giết người lại được tính đến. Trong mắt họ, đây là một hành động đáng hổ thẹn, không xứng đáng với bất kỳ nền dân chủ nào và hơn nữa, xúc phạm các nạn nhân của tội ác diệt chủng người Do Thái”.
Nhà tù bang Arizona ở Florence, Arizona, nơi chứa phòng hành quyết của bang.
Nhiều tờ báo Đức cũng chỉ trích động thái trên. Nhật báo Tagesspiegel ở Berlin cho biết: “Đức Quốc xã đã giết hàng triệu người Do Thái bằng chất độc. Giờ đây, bang Arizona do Đảng Cộng hòa lãnh đạo lại muốn sử dụng Zyklon B cho các vụ hành quyết.”
“Khi bạn nghe thấy từ ‘Zyklon B’, bạn sẽ đương nhiên nghĩ đến các phòng hơi ngạt của Đức Quốc xã, nơi chúng đã sát hại hàng triệu người. Giờ đây, khí độc sẽ được sử dụng trở lại, ở bang Arizona của Mỹ”, kênh tin tức N-TV.de phản ứng.
Zyklon B ban đầu được phát triển như một loại thuốc trừ sâu. Nhưng trong Thế chiến thứ hai, Đức quốc xã đã sử dụng nó làm công cụ giết người hàng loạt. Họ thiết kế các trại tập trung đặc biệt để sử dụng các viên Zyklon B, cho phép hành quyết hàng nghìn người mỗi ngày. Tại Auschwitz, Đức Quốc xã đã giết gần 1 triệu người Do Thái bằng loại khí độc này.
Robert Dunham, Giám đốc điều hành của Trung tâm Thông tin Hình phạt Tử hình đặt câu hỏi: “Bạn phải tự hỏi Arizona đã nghĩ gì khi tin rằng vào năm 2021, có thể chấp nhận hành quyết người dân trong phòng hơi ngạt bằng khí xyanua. Họ có ai nghiên cứu lịch sử của Holocaust không?"
Một buồng hơi ngạt tại Nhà tù Tiểu bang Missouri, đã chấm dứt hoạt động vào năm 1989.
Tuy nhiên, Cục Cải tạo và Tái hoà nhập bang Arizona đã lưu ý trong một tuyên bố rằng những tử tù bị kết án, phạm tội trước ngày 23/11/1992, có thể lựa chọn giữa chết bằng cách tiêm thuốc độc hoặc xông khí độc.
Nhưng với các tù nhân, họ không có nhiều lựa chọn. Bang Arizona lần gần đây nhất hành quyết một tử tù là Joseph Wood vào năm 2014, bằng cách tiêm thuốc độc. Wood đã mất hai giờ đồng hồ mới chết được. Một nhân chứng nói với The Guardian rằng họ đã chứng kiến Wood thở hổn hển và cố nuốt nước bọt hàng trăm lần sau khi bị tiêm thuốc.
Sau cái chết đau đớn của Wood, bang Arizona đã hoãn các cuộc hành quyết để đánh giá lại các thủ tục tử hình. Nhưng hiện tại, bang này đang hồi sinh án tử hình, và hai tử tù có thể phải đối mặt với việc hành quyết bằng hơi ngạt là Frank Atwood và Clarence Dixon.
“Frank Atwood đã sẵn sàng để chết. Anh ấy là một người theo đức tin Chính thống giáo Hy Lạp và đang chuẩn bị cho thời điểm này. Nhưng anh ấy không muốn bị tra tấn và bị xử tử một cách thảm hại”, luật sư của Atwood cho biết.