Giám đốc Mossad Joseph Cohen tham dự một hội thảo an ninh mạng tại Tel Aviv
hôm 25/6/2019. Ảnh: Reuters
Yossi Cohen, Giám đốc Cơ quan tình báo Mossad (Israel) đã học rút ra một bài học rất thú vị trong vài tuần gần đây: “đánh cắp” các dữ liệu hạt nhân của Iran và chuyển về Israel có khi còn dễ dàng hơn việc đặt mua máy thở và chuyển về các bệnh viện của Israel.
Cohen, người từng chỉ huy chiến dịch tình báo không tưởng năm 2018 đánh cắp các tập tài liệu ngay trước mũi Iran, giờ lại phải đảm đương nỗ lực chưa có tiền lệ: đem máy thở, các thiết bị y tế để phục vụ cuộc chiến chống COVID-19.
Ông hiện đứng đầu một phòng tình huống bí mật được dựng lên tại bệnh viện Sheba. Hàng trăm nhân viên dưới quyền của Cohen đang kết nối mọi ngõ ngách của thế giới để có được công nghệ, thiết bị cần thiết. Họ hoạt động mà không cần phải quan tâm đến ngân sách, chỉ lệnh mà họ nhận được là làm tất cả những gì có thể để bảo đảm Israel có đủ khả năng chống chọi với virus SAR-CoV-2 trong điều kiện khẩn cấp nhất.
Israel đã phản ứng hiệu quả trước COVID-19 ở giai đoạn đầu. Quyết định đóng cửa không phận và hạn chế đi lại đối với người từ Trung Quốc và các nơi có dịch được đưa ra đúng lúc. Nó giúp Israel có một khoảng thời gian trễ trước khi dịch bùng phát thực sự. Nhưng khi COVID lan đến Israel và bắt đầu phát tán, các thiết bị y tế chống dịch hầu như trống trơn. Hệ thống y tế Israel trước đó đã không có sự chuẩn bị, có thể là do ngân sách bị cắt giảm, cũng như việc việc lơ đễnh, thiếu quan tâm đến dịch bệnh trong thập kỉ qua.
Nhìn tổng quát, hệ thống y tế của Israel được xem là thành công và hiệu quả. Israel có Luật Bảo hiểm y tế Quốc gia, cung cấp chăm sóc sức khỏe miễn phí cho người dân, cùng với đó là mạng lưới các bệnh viện cộng đồng và gia đình đạt trình độ phát triển nhất thế giới. Vậy nhưng tỉ lệ y tá và giường bệnh điều trị tích cực tính trên đầu dân của Israel thuộc diện thấp nhất trong thế giới phương Tây. Tỉ lệ tử vong vì nhiễm bệnh tại bệnh viện gia tăng và cũng đứng ở mức cao nhất so với các nước phát triển khác.
COVID-19 gõ cửa khi Israel chỉ có chưa đầy 2.000 máy thở, cùng với đó là việc thiếu thốn trầm trọng quần áo bảo hộ, khẩu trang phẫu thuật, khẩu trang N95, các bộ kít xét nghiệm, que thử dịch tễ và nhiều thiết bị khác. Trong kịch bản tồi tệ nhất, Bộ Y tế Israel ước tính rằng sẽ có khoảng 1 triệu ca mắc bệnh vào tháng Năm năm nay; đi kèm với đó là khoảng 10.000 bệnh nhân lâm bệnh nặng và cần thở máy. Phải chứng kiến hàng nghìn bệnh nhân COVID-19 thiệt mạng vì thiếu máy thở - đó chính là cơn ác mộng đối với Thủ tướng Benjamin Netanyahu.
Ông Netanyahu sợ rằng Israel sẽ là một phiên bản Italy của Địa Trung Hải. Đó là lý do tại sao Thủ tướng Israel giao Cohen đảm trách công việc mua sắm các thiết bị y tế cần thiết. Không chỉ có nhân viên Mossad làm việc trong phòng tình huống quốc gia này. Hàng trăm người đến từ các đơn vị khác nhau trong quân đội cũng được huy động. Họ đến từ Cục Phát triển vũ khí và hạ tầng kĩ thuật thuộc IDF, Vụ mua sắm Bộ Quốc phòng, các chuyên gia công nghệ đến từ đơn vị mạng Aman 8200; chuyên gia an ninh mạng từ các đơn vị khác.
Xếp ngay phía dưới Cohen trong phòng tình huống là Cục trưởng phụ trách công nghệ của Mossad, người điều hành mọi hoạt động. Ông này là người đại diện trực tiếp cho Cohen tại Tổng hành dinh. Cohen xuất hiện một lần trong ngày và dự các phiên họp đánh giá tình hình. Căn phòng tình huống đặt tại Trung tâm đổi mới công nghệ thuộc bệnh viên Sheba sáng đèn suốt đêm. Làm những gì phải làm, tiền không thành vấn đề, các anh thậm chí còn được phép quốc hữu hóa cơ sở tại Israel để sản xuất và trang bị cho bản thân - đó là chỉ đạo trực tiếp của ông Netanyahu. Hôm 31/3, Bộ trưởng Bennett tiết lộ, Israel đã chi hơn 560 triệu USD cho các gói mua sắm và số tiền này chưa có dấu hiệu dừng lại.
Nhân viên của Mossad trải rộng trên khắp thế giới giờ đang tạo ra một “di sản chiến trường” mới ở một lĩnh vực hoàn toàn mới. Họ đột kích các nhà máy, tạo lập quan hệ với các nhà sản xuất, khẩn thiết phái tàu thuyền, xe tải tới mọi nơi xa lạ để rồi phát hiện ra rằng thế giới có quá nhiều kẻ lừa đảo. Trong một vụ việc, có tay cò trung gian đã tìm cách tuồn các bộ xét nghiệm COVID-19 giả cho Mossad. Lại có vụ một xe tải của Mossad phi tới một cơ sở công nghiệp ở châu Âu và phát hiện ra rằng một xe khác do chính phủ Đức phái tới đã nhanh chân chỉ hơn một tiếng và thu mua hết cả kho. Có một lô hàng 100.000 bộ xét nghiệm mà Mossad mua ở vùng Vịnh được chuyển về Israel, nhưng ngay sau đó phát hiện ra rằng thiết bị này không phù hợp.
Thế nhưng bên cạnh thất bại cũng có những thành công. 27 máy thờ đã được chuyển về Israel trong sáng ngày 31/3 trong một chiến dịch đặc biệt; hàng trăm máy khác đang trên đường về. Mossad cũng bắt đầu tiếp cận được công nghệ mới dùng để chế tạo máy thở. 30 nhà máy ở Israel đang chạy đua cùng thời gian để sản xuất ra thiết bị này, vốn được hy vọng có thể giải quyết tình trạng thiếu máy trong vài tuần tới.
“Nó giống như một cuộc đua chế tạo vũ khí. Đã từng có thời các nước đua nhau chế tạo vũ khí, trang bị chiến tranh. Kế đến là cuộc đua vũ khí hạt nhân và giờ đây tất cả mọi người đều săn lùng máy thở. Giá máy thở cùng các đồ, phương tiện bảo hộ chống COVID-19 đã tăng ít nhất 500%. Các nước áp lệnh cấm, chặn xuất khẩu. Mọi người chào mời những mức giá điên rồ và đưa ra những lời hứa hẹn to tát để có được thứ mà chúng tôi cũng cần. Để chạy đua, chúng tôi phải huy động các tiềm lực đặc biệt của Mossad, đi vào những nơi xa lánh và nguy hiểm, sử dụng các quan hệ đặc biệt. Chúng tôi hy vọng mình sẽ thành công”, một nhân viên Mossad giấu tên chia sẻ.