Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington D.C. Ảnh: THX/TTXVN
Trước đó một ngày, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện Mỹ Lindsey Graham đã hối thúc Tổng thống Trump đồng ý tạm thời mở cửa chính phủ trở lại trong vòng 3 tuần. Ông Graham kêu gọi Tổng thống Trump và giới lập pháp tiếp tục đối thoại. Theo ông, nếu các cuộc đàm phán không đạt được tiến triển, khi đó mới nên ban bố một lệnh tình trạng khẩn cấp. Hiện phe Dân chủ kiên quyết từ chối đàm phán cho đến khi nào chính phủ được mở cửa trở lại.
Các nghị sĩ hàng đầu của đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ đã bày tỏ phản đối ý định của Tổng thống Donald Trump ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia nhằm gia tăng sức ép đối với việc xây dựng bức tường biên giới Mỹ-Mexico. Giới quan sát nhận định động thái này cho thấy những hoài nghi trong nội bộ đảng Cộng hòa của Tổng thống Trump giữa lúc tình trạng đóng cửa một phần chính phủ chuẩn bị bước sang tuần thứ 4.
Phát biểu với báo giới ngày 13/1, Thượng nghị sĩ Ron Johnson, Chủ tịch Ủy ban An ninh nội địa Thượng viện, đã chỉ trích ý định của Tổng thống Trump sử dụng quyền ban bố tình trạng khẩn cấp để buộc quốc hội thông qua khoản ngân sách xây bức tường biên giới do ông đề xuất. Đây là vấn đề mấu chốt gây bất đồng giữa phe Cộng hòa và Dân chủ, dẫn tới việc một phần Chính phủ Mỹ phải tạm thời đóng cửa do ngân sách hoạt động hết hạn từ ngày 21/12/2018. Ông cảnh báo nếu Tổng thống Trump ban bố tình trạng khẩn cấp, quyết định này sẽ đối mặt với rào cản pháp lý, đe dọa tới kế hoạch xây dựng bức tường.
Trong khi đó, Hạ nghị sĩ Steve Scalise, nhân vật quyền lực thứ hai của đảng Cộng hòa tại Hạ viện, cho biết viện quốc hội này không muốn một tình trạng khẩn cấp quốc gia ngay cả khi Tổng thống Trump có quyền ban bố một sắc lệnh như vậy.
Chỉ gần đây Tổng thống Trump mới không đề cập đến khả năng ban bố tình trạng khẩn cấp, sau nhiều ngày dọa sẽ làm điều này như một cách để thoát khỏi tình trạng bế tắc giữa Nhà Trắng và Quốc hội trong vấn đề ngân sách. Ngày 12/1, Tổng thống Trump cho biết ông sẽ hoãn tuyên bố lệnh tình trạng khẩn cấp, khẳng định muốn cho các nghị sĩ Dân chủ thêm thời gian để có thể đạt được thỏa thuận về chi phí 5,7 tỷ USD xây dựng bức tường biên giới với Mexico.
Trước đó, tại cuộc họp diễn ra ở Nhà Trắng ngày 11/1, Tổng thống Trump dọa nếu Quốc hội không thông qua ngân sách cho bức tường biên giới, ông sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng một hành động như vậy có thể gây ra một cuộc chiến pháp lý mà chỉ có thể kết thúc tại Tòa án Tối cao.