Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa tham dự một hội nghị ở Sharm el-Sheikh, Ai Cập, ngày 8/11/2022. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trước đó, Tổng thống Ramaphosa đã phủ nhận mọi hành vi sai trái trong vụ bê bối mang tên "Farmgate", và tuyên bố rằng gần 600.000 USD tiền mặt được tìm thấy trong đệm ghế sofa tại trang trại Phala Phala của ông ở phía Đông Bắc đất nước này là tiền thu được từ bán trâu. Bản báo cáo cho biết ông Ramaphosa "đã lạm dụng vị trí nguyên thủ quốc gia để điều tra vấn đề và tìm kiếm sự hỗ trợ của Tổng thống Namibia để bắt giữ một nghi phạm". Sau khi báo cáo được công bố, Tổng thống Ramaphosa đã ngay lập tức kêu gọi "đọc kỹ và xem xét đúng đắn" tài liệu này, "vì lợi ích từ sự ổn định của Chính phủ và đất nước".
Ông Ramaphosa chưa phải đối mặt với bất kỳ cáo buộc hình sự nào kể từ khi vụ bê bối lần đầu tiên được phanh phui hồi tháng 6/2022. Vụ việc lần đầu tiên được đưa ra ánh sáng vào mùa Hè vừa qua sau khi cựu Giám đốc Tình báo của Nam Phi Arthur Fraser cáo buộc ông Ramaphosa âm thầm tự hành động để che giấu vụ việc. Vào thời điểm đó, ông Fraser đã công khai đưa ra suy đoán liệu số tiền bị cướp có phải có được do rửa tiền thay vì bán trâu hay không, đồng thời cáo buộc Tổng thống Ramaphosa bắt cóc và hối lộ.
Vụ việc xảy ra vào tháng 2/2020 khi bọn trộm đột nhập vào một trong những cơ ngơi xa xỉ của Tổng thống Ramaphosa. Nhiều xấp tiền mặt được tìm thấy trong đệm ghế sofa. Tổng thống Ramaphosa thừa nhận rằng vụ trộm đã xảy ra nhưng cho biết số tiền bị đánh cắp chưa đến 4 triệu USD. Ông tuyên bố trong một bản đệ trình gửi đến ủy ban điều tra tham nhũng rằng ông đã không tự ý "săn lùng" thủ phạm của vụ trộm như bị cáo buộc, và cũng không đưa ra bất kỳ chỉ thị nào liên quan.
Kết quả cuộc điều tra đã được bàn giao cho Quốc hội Nam Phi, cơ quan sẽ họp vào đầu tuần tới để quyết định có nên tiến hành các thủ tục luận tội chính thức đối với Tổng thống Ramaphosa hay không. Trong trường hợp Quốc hội đưa ra kết luận Tổng thống Ramaphosa có hành vi sai trái, lạm dụng quyền lực và vi phạm Hiến pháp mà ông đã giúp soạn thảo cùng với cố Tổng thống Nelson Mandela vào đầu những năm 1990, Tổng thống Ramaphosa có thể sẽ bị bãi nhiệm.