Binh sĩ Israel gác tại khu vực phía Tây Nablus ở khu Bờ Tây ngày 12/3/2023. Ảnh: AFP/ TTXVN
Theo kênh Al Jazeera, trong bốn ngày đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas bắt đầu vào ngày 24/11, Israel đã thả 150 tù nhân Palestine, trong đó có 117 trẻ em và 33 phụ nữ.
Hamas đã thả 69 con tin, gồm 51 người Israel và 18 người quốc tịch khác.
Theo các tổ chức tù nhân Palestine, cũng trong 4 ngày đó, Israel đã bắt giữ ít nhất 133 người Palestine ở Đông Jerusalem và Bờ Tây,
Bà Amany Sarahneh, người phát ngôn Hiệp hội Tù nhân Palestine, nói với kênh Al Jazeera: “Chừng nào còn chiếm đóng thì các vụ bắt giữ sẽ không dừng lại… Đây là một hoạt động hàng ngày, không chỉ sau ngày 7/10. Thực ra chúng tôi dự báo sẽ có nhiều người bị bắt hơn trong bốn ngày này”.
Thỏa thuận ngừng bắn do Qatar làm trung gian được đưa ra sau 51 ngày Israel ném bom không ngừng vào Dải Gaza bắt đầu từ ngày 7/10 - ngày Hamas phát động cuộc tấn công bất ngờ vào lãnh thổ Israel, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng.
Israel đã bắn phá khiến trên 15.000 người Palestine ở Dải Gaza thiệt mạng từ đó.
Ngày 27/11, lệnh ngừng bắn ban đầu 4 ngày đã được kéo dài thêm hai ngày nữa. Trong thời gian đó, có thêm 60 người Palestine và 20 con tin dự kiến được thả.
Trong quá trình chiếm đóng quân sự kéo dài 56 năm ở Bờ Tây và Đông Jerusalem, lực lượng Israel thực hiện các cuộc đột kích hàng đêm vào nhà của người Palestine, bắt giữ 15 đến 20 người vào những ngày bình thường.
Trong hai tuần đầu tiên sau ngày 7/10, số người Palestine bị Israel giam giữ tăng gấp đôi từ 5.200 người lên trên 10.000 người. Con số đó bao gồm 4.000 lao động từ Gaza vào làm việc ở Israel và bị giam giữ rồi được thả trở lại Gaza.
Các luật sư và tổ chức giám sát tù nhân người Palestine đã ghi nhận 3.290 vụ bắt giữ ở Bờ Tây và Đông Jerusalem kể từ ngày 7/10.
Từ khi lệnh ngừng bắn bắt đầu, đường phố Ramallah ở Bờ Tây tràn ngập người dân chào đón các tù nhân được trả tự do.
Nhưng nỗi lo lắng đối với các tù nhân Palestine vẫn chưa chấm dứt sau khi họ được thả. Phần lớn những người được trả tự do thường bị lực lượng Israel bắt lại trong nhiều ngày, tuần, tháng và năm sau khi họ được thả.
Hàng chục người được trao đổi giữa Israel và Hamas năm 2011 đã bị bắt lại và bị khôi phục bản án.
Bà Sarahneh cho biết vẫn chưa rõ liệu Israel có đưa ra đảm bảo rằng họ sẽ không bắt giữ lại những người đã được thả hay không. Bà nói: “Không có gì đảm bảo khi còn tình trạng chiếm đóng. Những người này có thể bị bắt lại bất cứ lúc nào… Bằng chứng lớn nhất cho thấy những người này có thể bị bắt lại là phần lớn những người đang bị giam giữ hiện nay đều là những tù nhân từng được trả tự do”.
Kể từ ngày 7/10, điều kiện sống của những người Palestine bị bắt hoặc bị giam giữ đã suy giảm nghiêm trọng. Nhiều người đã phàn nàn về việc bị đánh đập và có 6 tù nhân Palestine đã chết khi bị giam giữ trong nhà tù Israel.
Theo các nhóm nhân quyền, chính quyền nhà tù Israel đã ngừng chăm sóc y tế cho các tù nhân Palestine trong ít nhất tuần đầu tiên sau ngày 7/10. Các chuyến thăm của gia đình cũng như luật sư đã bị dừng lại.
Theo các nhóm nhân quyền, các tù nhân trước đây được quyền ra sân từ ba đến bốn giờ, nhưng giờ đây thời gian đó đã giảm xuống còn chưa đầy một giờ.
Những phòng giam quá đông đúc hiện nay thường chứa số lượng tù nhân gấp đôi so với quy định, nhiều người phải ngủ trên sàn mà không có nệm.
Chính quyền nhà tù Israel cũng đã cắt điện và nước nóng, tiến hành khám xét phòng giam, loại bỏ tất cả các thiết bị điện bao gồm TV, đài, bếp nấu và ấm đun nước, đồng thời đóng cửa căng tin mà tù nhân dùng để mua thực phẩm và các đồ dùng cơ bản như kem đánh răng.
Trong khi ngừng bắn ở Gaza, lực lượng Israel đang tiến hành một trong những cuộc đột kích lớn nhất ở Bờ Tây kể từ khi cuộc chiến với Hamas bắt đầu. Họ đã bắt giữ hàng chục người ở thành phố Jenin và trại tị nạn Jenin.