Nhân viên đổ đá khô vào thùng bảo quản vaccine tại nhà máy sản xuất của Pfizer tại bang Michigan. Ảnh: AP
Vaccine phòng COVID-19 của Pfizer/BioNTech đòi hỏi bảo quản siêu lạnh ở -70 độ C, trong khi vaccine của Moderna cũng yêu cầu bảo quản ở -20 độ C khi vận chuyển. Đây là thách thức lớn với các quốc gia như Mỹ và Anh, nhưng lại là cơ hội béo bở cho ngành công nghiệp đá khô Trung Quốc.
Theo tờ Economic Times, truyền thông chính thức của Trung Quốc đưa tin, ngành công nghiệp sản xuất đá khô và máy làm đá khô của nước này đang trông đợi thu lợi nhuận lớn nhờ nhu cầu tăng vọt về dây chuyền lạnh bảo quản vaccine COVID-19.
Tờ Hoàn Cầu Thời báo cho hay, các nhà cung cấp đá khô và máy làm đá khô tại Trung Quốc đang chạy hết công suất để đáp ứng nhu cầu thế giới. Lượng đơn hàng xuất khẩu của một số công ty sang Mỹ đã tăng vọt tới 10, 20 lần, mức tăng chưa có tiền lệ trong lịch sử.
Những người thông thạo trong ngành công nghiệp dự đoán nhu cầu về đá khô sẽ còn tăng mạnh hơn nữa khi có thêm nhiều loại vaccine được phê duyệt và tung ra thị trường.
Nhân viên công ty vận chuyển UPS tiếp nhận lô vaccine Pfizer bảo quản lạnh tại một sân bay ở bang Kentucky, Mỹ ngày 13/12/2020. Ảnh: Getty Images
Trong ba tháng qua, Cold Jet, một công ty sản xuất thiết bị làm đá khô có trụ sở tại Mỹ, đã nhận đơn hàng vượt quá năng lực sản xuất.
Tình trạng thiếu đá khô để bảo quản vaccine diễn ra ở cả Mỹ và châu Âu. Theo ông Sun Gang, Giám đốc chi nhánh Cold Jet tại Thượng Hải, các công ty dự kiến sẽ chuyển giao các sản phẩm đá khô tới khách hàng ở Mỹ và châu Âu vào tháng 2 và tháng 3/2021.
“Vấn đề hiện nay là thời gian giao hàng cực kỳ ngắn. Thông thường, vòng sản xuất của một loại thiết bị là 3 – 4 tháng, nhưng lúc này đã bị cắt giảm xuống còn 2 tháng. Chúng tôi vẫn chưa thể cung ứng đủ”, ông Sun cho biết và bổ sung rằng tình trạng cầu tăng vọt này có thể kéo dài trong nửa năm.
Các nhà máy sản xuất của Pfizer lên kế hoạch cung cấp 1,3 tỉ liều vaccine phòng COVID-19 trong năm tới trong khi công ty Moderna (trụ sở tại Mỹ) cũng dự kiến sản xuất 1 tỉ liều trong năm 2021..
Số lượng vaccine khổng lồ như vậy, cộng thêm việc các loại vaccine này đòi hỏi tiêm hai liều, sẽ cần tới một lượng lớn chưa từng có đá khô để bảo quản siêu lạnh.
Trước nguy cơ thiếu nguồn cung, Pfizer đang chủ động mở rộng dây chuyền sản xuất đá khô của riêng mình.
Ông Sun cho biết Pfizer lên kế hoạch sản xuất 100 tấn đá khô mỗi ngày so với mức chỉ vài chục tấn hiện tại. “Pfizer đã đặt hàng thiết bị từ chúng tôi, nhưng thời gian quá gấp”, ông Sun cho biết và nói thêm rằng công ty chỉ có thể cung cấp các thiết bị cần thiết từ tháng 3 năm tới.
Đá khô hay còn gọi là băng khô, đá khói, là một dạng rắn của carbon dioxide (CO2). Băng khô dưới áp suất thường không nóng chảy thành carbon dioxide lỏng mà thăng hoa trực tiếp thành dạng khí ở -78,5 °C (-109,3 °F). Vì thế nó được gọi là "đá khô", để phân biệt với "đá ướt" (nước đá thông thường).
Đá khô được sản xuất bằng cách nén khí carbon dioxide thành dạng lỏng, loại bỏ nhiệt gây ra bởi quá trình nén, sau đó cho carbon dioxide lỏng giãn nở nhanh. Sự giãn nở này làm giảm nhiệt độ và làm cho một phần CO2 bị đóng băng thành "tuyết", sau đó "tuyết" này được nén thành các viên hay khối.
Đá khô được sử dụng nhiều trong làm lạnh thực phẩm, các mẫu sinh học và các mặt hàng dễ hỏng khác. Sở dĩ đá khô làm được điều này là do nhiệt độ của đá là -78,5 °C và tốc độ tỏa nhiệt nhanh trong môi trường vì vậy sẽ làm đông các phân tử nước chứa trong mô thực phẩm, biến thực phẩm tạo thành một khối đông cứng. Mặt khác khí CO2 sinh ra từ đá tạo thành môi trường không tồn tại sự sống xung quanh thực phẩm giúp tiêu diệt hết các vi khuẩn xung quanh.
Đá khô còn dùng để bảo quản mô sinh vật và thiết bị y tế, vệ sinh công nghiệp, bảo quản thi hài hay tạo các hiệu ứng khói trên sân khấu.