Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu họp báo tại Kiev ngày 15/7/2024. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Theo tờ Politico (Mỹ) ngày 20/8, trong bối cảnh cuộc chiến tại Ukraine ngày càng diễn biến phức tạp, Kiev đang tìm cách thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình với Nga bằng một chiến lược mới.
Sau cuộc tấn công vào khu vực Kursk của Nga, Ukraine đã xác định rằng việc tiếp tục các cuộc tấn công như vậy có thể giúp củng cố vị thế đàm phán của mình. Tuy nhiên, chiến lược của Kiev không chỉ dựa trên sức mạnh quân sự, mà còn hướng đến việc xây dựng một mô hình đàm phán tương tự như thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen đã được ký kết vào tháng 7/2022.
Mô hình đàm phán mà Ukraine đang hướng đến lấy cảm hứng từ thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen, nơi mà Nga và Ukraine không cần phải ký kết thỏa thuận trực tiếp với nhau mà thay vào đó, các thỏa thuận riêng rẽ được thực hiện dưới sự giám sát của các bên trung gian như Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này đã giúp Ukraine tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc ra thị trường quốc tế bất chấp xung đột với Nga.
Trong chiến lược hòa bình mới của Kiev, định dạng này được xem như một cách tiếp cận tiềm năng để phá vỡ thế bế tắc hiện tại giữa hai quốc gia. Cố vấn tổng thống Ukraine, Mykhailo Podolyak, đã nhấn mạnh rằng cuộc tấn công vào khu vực Kursk của Nga là một biện pháp quân sự quan trọng để thuyết phục Moskva tham gia vào một tiến trình đàm phán công bằng.
Tuy nhiên, phía Nga lại có quan điểm hoàn toàn khác. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thẳng thừng bác bỏ khả năng đàm phán, cho rằng không thể thương lượng với "những lực lượng tấn công vào dân thường và cơ sở hạ tầng dân sự". Tuy nhiên, Politico cho rằng nhận xét của Tổng thống Putin không làm nản lòng Kiev, mà thay vào đó thúc đẩy họ tìm kiếm các cách tiếp cận mới để đạt được mục tiêu của mình.
Cơ sở của chiến lược hòa bình của Ukraine là kế hoạch 10 điểm do Tổng thống Volodymyr Zelensky đề xuất vào năm 2022. Kế hoạch này bao gồm các chủ đề như an ninh lương thực, năng lượng, và việc khôi phục toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Kiev hiện đang làm việc với các quốc gia đồng minh để xây dựng một đề xuất hòa bình chung dựa trên kế hoạch này.
Andriy Yermak, Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, đã tuyên bố rằng các nhóm làm việc gồm các đại sứ và chuyên gia đang được thành lập để lập kế hoạch hành động chi tiết và mốc thời gian. Ông cũng cho biết định dạng tương tự như thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen có thể được áp dụng trong tiến trình đàm phán hòa bình.
Mặc dù Ukraine đang tích cực thúc đẩy các cuộc đàm phán, nhưng con đường phía trước vẫn còn nhiều thử thách. Nga đã tuyên bố sẽ không tham dự hội nghị thượng đỉnh hòa bình do Kiev tổ chức và gọi kế hoạch hòa bình của Ukraine là "không thể chấp nhận được". Điều này đặt ra câu hỏi liệu các cuộc đàm phán có thể tiến triển mà không có sự tham gia của Moskva hay không.
Tuy nhiên, Ukraine vẫn tin rằng họ có thể thúc đẩy Nga tham gia vào đàm phán bằng cách tiếp tục các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga. Heorhii Tykhyi, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine, đã nhấn mạnh rằng các cuộc tấn công này sẽ dừng lại khi một thỏa thuận hòa bình được đảm bảo.
Thổ Nhĩ Kỳ đã từng đóng vai trò trung gian trong thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen và có thể tiếp tục đảm nhận vai trò này trong các cuộc đàm phán hòa bình sắp tới. Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đã khẳng định rằng nước này sẵn sàng tạo điều kiện cho quá trình đàm phán giữa các bên. Nếu mô hình Biển Đen có thể được áp dụng thành công, đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc đạt được hòa bình cho cuộc xung đột.