Một sĩ quan quân sự luôn nhận nhiệm vụ bảo vệ và tháp tùng valy hạt nhân của tổng thống Mỹ. Ảnh: AP
Tuy nhiên, khả năng Tổng thống đương nhiệm Donald Trump sẽ không tham dự lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden có thể làm vấn đề này càng thêm phức tạp.
Theo BusinessInsider, Tổng thốn Donald Trump trước đó đã từ chối tiết lộ liệu ông có tham dự lễ nhậm chức của ông Biden vào ngày 20/1/2021 hay không. Tuy nhiên, nhiều nguồn tin cho rằng nhà lãnh đạo Mỹ sẽ bỏ qua lễ tuyên thệ nhậm chức của người kế nhiệm và thay vào đó tổ chức một cuộc mít tinh chính trị ở nơi khác.
Vì vậy, điều gì sẽ xảy ra với "valy hạt nhân" luôn đi kèm với tổng thống nếu ông Trump không xuất hiện tại lễ nhậm chức và bàn giao cho ông Biden?
“Đây là một tình huống chưa từng xảy ra”, Hans Kristensen – chuyên gia vũ khí hạt nhân tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ - nhận định.
Tổng thống Mỹ là người duy nhất có quyền ra lệnh một cuộc tấn công hạt nhân. Bất kỳ nơi nào ông đến sẽ luôn có một sĩ quan quân đội tháp tùng cùng chiếc valy hạt nhân. Với chiếc valy quyền lực này, tổng thống Mỹ có thể ra lệnh chỉ huy các lực lượng hạt nhân của nước này dù không ở các trung tâm kiểm soát và chỉ huy.
Chiếc valy thực chất không chứa bất kỳ nút ấn khởi động các đầu đạn hạt nhân. Thay vào đó, nó bao gồm các công cụ liên lạc, mật mã và các phương án lựa chọn cho một cuộc chiến tranh hạ tnhana.
Theo truyền thống, tổng thống đắc cử sắp làm lễ nhậm chức sẽ được thông tin về trách nhiệm hạt nhân nặng nề mà mình sắp mang theo. Tiếp đến, trong lễ nhậm chức, mật mã mà họ nhận được trước đó sẽ được kích hoạt và từ đó họ hoàn toàn có quyền ra lệnh một cuộc tấn công hạt nhân.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn đài ABC News năm 2017, Tổng thống Trump miêu tả khoảnh khắc được nghe thông tin về “sức mạnh và mức độ phá hủy của các loại vũ khí hạt nhân” là cực kỳ đáng sợ.
Sự kiện chuyển giao valy hạt nhân sẽ diễn ra vào buổi chiều ngày tổ chức lễ nhậm chức. Sự kiện này sẽ được tổ chức bên lề và không được công khai.
Chính vì vậy, nếu Tổng thống Trump không có mặt tại lễ nhậm chức của ông Biden, quá trình chuyển giao valy sẽ trở nên khác biệt.
Tuy nhiên, theo Trung tá Không quân đã nghỉ hưu Buzz Patterson - người từng phụ trách mang valy hạt nhân cho cựu Tổng thống Bill Clinton, quá trình phải diễn ra và điều này sẽ phụ thuộc vào Lầu Năm Góc.
Trong một tuyên bố, người phát ngôn của Lầu Năm Góc cho biết Bộ Quốc phòng đã có kế hoạch chuyển giao valy hạt nhân vào ngày nhậm chức của tổng thống mới nhưng từ chối cung cấp thêm bất kỳ thông tin chi tiết nào.
Tướng nghỉ hưu Patterson cho biết: “Chúng tôi đã thực hiện quy trình này trong nhiều năm qua. Có hệ thống sẵn sàng đảm bảo quy trình được tiến hành ngay lập tức”.
Trong khi đó, ông Kristensen suy đoán kế hoạch của Lầu Năm Góc có thể tương tự kế hoạch dành cho các tình huống khẩn cấp khi mà một tổng thống đột ngột bị sát hại hoặc không có khả năng điều hành đất nước. Trong các tình huống đó, quyền chỉ huy và kiểm soát hạt nhân và tất cả các thiết bị đi kèm ngay lập tức được chuyển giao cho phó tổng thống hoặc người sống sót chỉ định.