Nga đã vượt qua Trung Quốc và lọt vào nhóm 5 nước có dự trữ vàng lớn nhất. Vì sao Nga lại mua nhiều kim loại quý đến thế và Ngân hàng trung ương Nga lại tích cực thay thế đồng USD bằng vàng thỏi.
Ngân hàng trung ương Nga (CBR). Ảnh: sputniknews.com
Phóng viên TTXVN tại Nga dẫn các nguồn tin báo chí sở tại cho biết Ngân hàng trung ương Nga hiện đang nắm giữ 2.112 tấn vàng, con số kỷ lục trong lịch sử nước Nga hiện đại. Số lượng dự trữ vàng đạt mức kỷ lục vào năm 1941, đạt 2.800 tấn, nhưng sau Chiến tranh thế giới thứ Hai, đến năm 1953, con số này đã giảm xuống mức 2.500 tấn.
Trong nhiều thập niên trở lại đây, số lượng dự trữ vàng của Nga tiếp tục giảm xuống, và vào năm 1991, Nga được thừa hưởng từ Liên Xô chỉ 290 tấn kim loại quí. Sau những năm 90 gian nan, dự trữ vàng của Nga bắt đầu hồi phục. 10 năm trước dự trữ vàng chiếm 3,5% (519 tấn) trong tổng số dự trữ tiền vàng của Nga.
Hiện tổng dự trữ tiền vàng của Nga đã lên tới 462 tỷ USD, và 18,6% (tương đương 86,9 tỷ USD) là kim loại quý. Bên cạnh đó, Ngân hàng trung ương Nga đã giảm xuống mức tối thiểu khoản đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ và đồng USD.
Theo giới phân tích, xét theo quan điểm phát triển hệ thống tài chính không có sự thay thế nào cho vàng, việc tích lũy vàng trước hết là động thái nhằm bảo vệ tránh những rủi ro tiền tệ. Hãng tin Reuters cho rằng Ngân hàng trung ương Nga đang đặt cược vào vàng thỏi như tài sản trú ẩn an toàn và phòng vệ tự nhiên chống lại đồng USD.
Hiện Mỹ nắm giữ vàng nhiều nhất, đạt khoảng 8.000 tấn, Đức 3.000 tấn, Italy và Pháp khoảng 2.500 nghìn tấn mỗi nước. Kết thúc năm 2018, Nga đã vượt Trung Quốc vươn lên vị trí thứ 5 những quốc gia có dự trữ vàng lớn nhất thế giới. Trung Quốc hiện có 59,6 triệu ounce trong khi số vàng của Nga là 67,9 triệu ounce.
Bên cạnh đó, đối với Nga, việc dự trữ kim loại quí còn là biện pháp phòng vệ chống lại áp lực trừng phạt, mà Washington đến nay vẫn chưa có ý định giảm nhẹ. Chính quyền Mỹ có thể áp đặt các biện pháp hạn chế đối với nợ chính phủ, các thể chế chính trị và lĩnh vực năng lượng. Theo chuyên gia của hãng xếp hạng tín nhiệm Moody's, các biện pháp trừng phạt mới có thể trở nên “hủy hoại mạnh nhất”. Trong bối cảnh đó, Nga đã đặt cho mình mục tiêu là cách ly tối đa nền kinh tế khỏi đồng USD. Ngân hàng trung ương Nga bắt đầu giảm đồng USD trong dự trữ từ năm 2014, thời điểm Washington bắt đầu áp đặt các biện pháp trừng phạt chống các công ty của Nga, nhưng vào năm 2018 mới tiến hành bán thảo qui mô lớn. Kết quả là từ đỉnh điểm 176 tỷ USD vào năm 2010 đầu tư vào trái phiếu Chính phủ Mỹ đã giảm xuống còn 14,9 tỷ USD. Đổi lại, Ngân hàng trung ương Nga mua dự trữ vàng. Đây là biện pháp phòng vệ lý tưởng chống lại các biện pháp trừng phạt, bởi Washington không đủ khả năng đóng băng các giao dịch bằng kim loại quí. Theo dự báo của Goldman Sachs, trong những năm tới, khối lượng khai thác vàng thế giới giảm xuống, còn theo tính toán của một trong những công ty khai thách vàng lớn nhất thế giới là Goldcorp, đến năm 2022, sản xuất kim loại quí sẽ sụt giảm xuống mức vào đầu thế kỷ XXI. Theo đánh giá của Cơ quan địa chất Mỹ, với việc duy trì tốc độ khai thác như hiện nay, trữ lượng vàng trong lòng đất đến năm 2034 sẽ bị cạn kiệt.