Xu hướng ly hôn tuổi xế chiều gia tăng ở Ấn Độ

Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, bà Arti Krishnan, 50 tuổi, chuyên gia trong ngành du lịch Bangalore, đã ly dị chồng sau 30 năm chung sống. Dù 2 con gái lớn của bà chọn sống với bố, Krishnan vẫn quyết tâm chấm dứt mối quan hệ với người bạn đời không có chính kiến và mẹ chồng thích kiểm soát.

Krishnancho biết bà đã cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người và cũng dành rất nhiều năng lượng cho sự nghiệp của bản thân. Song bà luôn cảm thấy không được đánh giá cao và đã cố gắng rất nhiều để cứu vãn cuộc hôn nhân hạnh phúc. Và khi Krishnanngừng cố gắng, mọi nút thắt trong cuộc hôn nhân thiếu tự do đã được tháo gỡ. Hiện bà đã ly hôn và sống một mình trong căn hộ nhỏ, tuy ít của cải, nhưng bình yên hơn.

“Tôi không có quyền tự do lựa chọn cho riêng mình. Tôi muốn một ngày nào đó con gái tôi hiểu rằng nếu chúng đang ở trong một mối quan hệ không hạnh phúc, chúng luôn có lựa chọn giúp nó tốt hơn, chúng nên lựa chọn hạnh phúc của mình”, bà nói.

“Ly hôn xế chiều” mô tả việc chấm dứt quan hệ hôn nhân của những cặp vợ chồng trên 50 tuổi. Xu hướng này đang gia tăng ở một số quốc gia - bao gồm Australia, Anh, Mỹ và gần đây là ở Ấn Độ.

Bà Amita Patel, 65 tuổi, chuyên gia phần mềm ở thành phố Pune, miền tây Ấn Độ, chia sẻ thật trớ trêu khi những người con đã có tổ ấm riêng, năng lực tài chính tốt hơn và các cặp vợ chồng có nhiều thời gian để tìm hiểu lại nhau, một số lại quyết định “đường ai nấy đi”. Bà Amita đã ly hôn với người chồng không chung thủy sau suốt 3 thập kỷ bên nhau vào năm ngoái.

Có rất nhiều lý do khiến các cuộc ly hôn ở độ tuổi “xế chiều” gia tăng, bao gồm tuổi thọ con người gia tăng, phụ nữ trở nên độc lập hơn về tài chính và ít bị kỳ thị hơn khi ly hôn. Nhiều cặp vợ chồng nhận thấy họ giống bạn cùng phòng hơn là bạn tâm giao. Con cái trưởng thành cũng nhận thức được rằng bố mẹ mình sẽ hạnh phúc hơn nếu chia tay nhau, thay vì thường xuyên cãi vã.

Trong cuốn sách nổi tiếng mang tên “Ly hôn muộn và khởi đầu lại”, tác giả Deirdre Bair, nhà tâm lý, xã hội học Mỹ, đã thực hiện gần 400 cuộc phỏng vấn các cặp vợ chồng và con cái trưởng thành của họ. Cô nhận thấy rằng phụ nữ thường là người quyết định chia tay trước.

Một phụ nữ ngoài 80 tuổi, đã kết hôn 53 năm, tỉnh dậy sau ca phẫu thuật và nói với chồng rằng bà không muốn dành những năm tháng cuối đời cùng ông nữa. Nhưng bà không phải là người phụ nữ duy nhất có suy nghĩ như vậy. Trong khi tỷ lệ ly hôn của Ấn Độ chỉ khoảng 1%, báo cáo “Tiến bộ của phụ nữ thế giới 2019-2020” của Liên hợp quốc cho thấy tỷ lệ ly hôn ở nước này đã tăng gấp đôi trong 20 năm qua.

Ông Rakesh Batra, 64 tuổi, sống tại Mumbai, đã ly hôn vào năm 2019 sau 35 năm sống trong mối quan hệ hôn nhân không hạnh phúc. Rakesh cho biết ông không sợ hãi khi phải một mình bước vào những năm tháng “hoàng hôn” của cuộc đời. Ly hôn khiến ông không còn phải nghe theo những yêu cầu của vợ, có thể giao lưu hay theo đuổi sở thích của mình. Ông Rakesh nói: “Bạn chỉ có một cuộc đời. Đây không chỉ là câu châm ngôn dành cho thế hệ trẻ”.

Bà Shweta Kumar, 60 tuổi, sống tại Chennai, cũng đã ly hôn sau 35 năm chung sống. Kumar chia sẻ dù mức sống có thể giảm mạnh và có thể bị chính gia đình mình ruồng bỏ, nhưng bà nhận ra rằng bà không muốn trải qua 30-40 năm tiếp theo trong một gia đình không hạnh phúc.

“Ông ấy chỉ nghĩ đến vật chất còn tôi thì thiên về tâm linh và nội tâm. Các con tôi đang ở nước ngoài và cảm thấy ổn với quyết định của chúng tôi. Tôi có thể thức dậy với nụ cười, và chỉ điều đó thôi đã khiến tất cả trở nên xứng đáng”, bà nói.

Dĩ nhiên, sống chung với cãi vã thường xuyên cũng gây tổn hại đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Ông Robert J. Waldinger, giáo sư tâm thần học tại Trường Y Harvard (Mỹ) đã tham gia nghiên cứu dài hạn trên 724 người đàn ông được phỏng vấn hàng năm về công việc, cuộc sống gia đình và sức khỏe của họ. Nghiên cứu bắt đầu vào năm 19 và kéo dài 79 năm.

Trong chương trình TED Talk năm 2015, ông Waldinger nói rằng các mối quan hệ tốt giúp chúng ta hạnh phúc và khỏe mạnh hơn. Trong khi đó, các cuộc hôn nhân chứa nhiều xung đột rất có hại cho sức khỏe, thậm chí còn tệ hơn cả ly hôn. Mặt khác, ông cho biết các mối quan hệ ấm áp và gần gũi có thể giúp cho mọi người trẻ lâu hơn.

Cô Kamna Chhibber, nhà tâm lý học và trị liệu ở thành phố Gurgaon, miền bắc Ấn Độ, cho biết các cặp vợ chồng ngày càng nhận thức được ưu tiên cá nhân cần thiết đến thế nào. Điều đó hoàn toàn không giống như trước đây, khi họ luôn chú trọng đến các chuẩn mực xã hội và những gì gia đình mong đợi.

“Giờ đây, khi xã hội dễ dàng chấp nhận hơn, nếu nhu cầu của một cá nhân liên tục không được đáp ứng, hoặc họ đang ở trong mối quan hệ đầy xung đột, không gắn kết, tốt hơn là nên chia tay, ngay cả khi đã lớn tuổi”, cô nói và cho biết nhiều cặp vợ chồng thực sự ủng hộ nhau, họ ly hôn nhưng vẫn cố gắng làm bạn.

Song hệ thống pháp luật Ấn Độ đang đối mặt với nhiều thách thức khi giải quyết xu hướng này. Rajesh Rai, luật sư tại Tòa án Tối cao ở New Delhi, cho biết trước tiên, giới chức sẽ cố hàn gắn lại mối quan hệ đó.

Trong vụ ly hôn gây tranh cãi của một cặp vợ chồng lớn tuổi, luật sư Rai cho biết tòa án gia đình đã cố gắng thuyết phục các bên hòa giải những khác biệt của họ, giới thiệu họ đến các cố vấn hoặc hòa giải viên. Trong thời gian đó, các cặp đôi có thể cân nhắc lại quyết định của mình. Tuy nhiên, anh nói rằng khi họ đã chắc chắn, quá trình ly hôn sẽ bắt đầu. Anh cũng cho rằng nếu cả hai vợ chồng muốn chia tay thì tốt nhất nên làm đơn xin thuận tình ly hôn.

Bà Krishnan, chuyên gia du lịch ở Bangalore, cho biết xã hội Ấn Độ vẫn xoay quanh chế độ phụ hệ và cha mẹ cũng có tác động lớn đến quyết định bắt buộc phụ nữ phải kết hôn. Tuy nhiên, Krishnan cho biết bạn bè, chị dâu và nhiều người phụ nữ khác đã ủng hộ bà khi quyết định ly hôn.