Theo hãng tin Reuters ngày 20/3, cuộc xung đột Nga-Ukraine đã mở ra cơ hội ngoại giao và thương mại cho nhà xuất khẩu khí đốt Qatar để tăng cường bán năng lượng cho phương Tây và củng cố quan hệ đồng minh với Washington trong bối cảnh Mỹ căng thẳng với các quốc gia Arab vùng Vịnh khác.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani tại Moskva ngày 11/9/2021. Ảnh: Reuters
Qatar đã đưa ra lập trường trung lập về cuộc xung đột, nhưng trong khi tránh lựa chọn đứng về một bên, nước này đưa ra tín hiệu rằng họ có thể cung cấp hỗ trợ kinh tế và chính trị đáng kể cho các đối tác phương Tây.
Với việc nhiều nhà nhập khẩu năng lượng châu Âu đang khẩn trương tìm cách giảm bớt sự phụ thuộc nặng nề vào Nga, Qatar đã gợi ý rằng họ có thể chuyển nhiều khí đốt hơn nữa sang châu Âu trong tương lai.
Ngược lại, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã phản đối lời kêu gọi của phương Tây về việc tăng nhanh sản lượng dầu để kiềm chế giá dầu thô tăng vọt do cuộc xung đột ở Ukraine.
Hai cường quốc Arab vùng Vịnh hàng đầu trên, vốn đã tìm cách cô lập Qatar trong nhiều năm, đã xuất hiện căng thẳng trong mối quan hệ của họ với Washington trong những năm gần đây, một phần do lo ngại về các cam kết an ninh của Mỹ với các đối tác Arab vùng Vịnh.
Trong khi đó Qatar, quốc gia có căn cứ không quân lớn nhất của Mỹ ở Trung Đông, được Washington coi là một đồng minh lớn không thuộc NATO của Mỹ vào tháng trước, một vị thế mà cả UAE và Saudi Arabia đều không có.
Qatar cũng đã tìm cách đóng một vai trò nhất định trong suốt các cuộc đàm phán hạt nhân Iran và đưa ra các thông điệp giữa Tehran và Washington.
Hồi đầu tuần, Ngoại trưởng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani đã gặp người đồng cấp Nga Sergei Lavrov. Một nguồn tin am hiểu về các cuộc đàm phán Iran nói với Reuters: “Đã có sự phối hợp với Washington trước chuyến thăm của Ngoại trưởng Qatar, đặc biệt là liên quan đến cuộc thảo luận về vấn đề hạt nhân của Iran (JCPOA)”.
Một ngày trước chuyến công du Moskva, Ngoại trưởng Mohammed đã nói chuyện với người đồng cấp Mỹ Antony Blinken. Ông cũng đã gặp những người đồng cấp ở Đức và Pháp, các bên tham gia cuộc đàm phán hạt nhân Iran cùng với Mỹ, Anh, Trung Quốc và Nga.
Mehran Kamrava, giáo sư tại Đại học Georgetown ở Qatar, cho biết: “Có vẻ như Qatar đã đóng một vai trò trong các cuộc thảo luận bên lề cuộc đàm phán hạt nhân Iran".
Mặc dù trong những năm gần đây, giống như Riyadh và Abu Dhabi, Doha đã tăng cường quan hệ ngoại giao và kinh tế với Moskva, nhưng nước này vẫn duy trì quan hệ đối tác mạnh mẽ với Washington.
Qatar hiện là một trong số các nhà sản xuất khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn nhất thế giới. Khi Qatar quyết định tăng sản lượng LNG vào năm 2027, một số người đã đặt câu hỏi về việc Qatar sẽ tìm kiếm khách hàng như thế nào. Nhưng hiện tại, trong bối cảnh nhu cầu mạnh mẽ và giá cao, các nhà lãnh đạo phương Tây đang hối thúc Qatar tăng cường cung cấp cho châu Âu trong bối cảnh lo ngại về Nga, nước hiện cung cấp khoảng 30-40% nhu cầu khí đốt của châu lục này.
Justin Alexander, Giám đốc Khalij Economics, một công ty tư vấn về Vùng Vịnh, cho biết: “Mối quan tâm mới trong việc đa dạng hóa nguồn cung cấp khí đốt của châu Âu mang đến cơ hội to lớn cho Qatar để bán LNG”.