'Xyri vi phạm kế hoạch hòa bình'

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon ngày 26/4 nói rằng Chính phủ Xyri "đang vi phạm" kế hoạch hòa bình khi tiếp tục duy trì binh sĩ và vũ khí hạng nặng trong các thành phố.

Trong tuyên bố được phó phát ngôn viên LHQ Eduardo del Buey đưa ra sau khi hàng chục người thiệt mạng ở thành phố Hama của Xyri, TTK LHQ bày tỏ "hết sức lo lắng" trước những thông tin về hành động nã pháo vào các khu vực đông dân cư của Xyri và "vẫn quan ngại sâu sắc trước việc những vũ khí hạng nặng, trang thiết bị quân sự và quân nhân tiếp tục xuất hiện tại các trung tâm dân cư theo như báo cáo của các quan sát viên LHQ". Ông Ban yêu cầu chính phủ của Tổng thống Xyri Bashar al-Assad "tuân thủ ngay lập tức các cam kết của mình".

Tuy nhiên tại Xyri, chính phủ và phe đối lập tiếp tục cáo buộc lẫn nhau về vụ nổ làm 16 người thiệt mạng tại Hama hôm 25/4. Hãng thông tấn nhà nước SANA dẫn lời Bộ trưởng Thông tin Xyri khẳng định các phần tử khủng bố liên tục vi phạm thỏa thuận ngừng bắn và quân đội chính phủ có quyền phản ứng với các hành động khiêu khích này. Trong khi đó, các tổ chức đối lập lại cung cấp những thông tin trái ngược nhau liên quan điến vụ nổ này. Một tổ chức đối lập Xyri có trụ sở tại Anh nói rằng nguyên nhân vụ nổ chưa được xác định, trong khi một nhóm khác cáo buộc đó là vụ tấn công bằng rốckét của quân đội chính phủ.

Ngày 26/4, tại Pari (Pháp), một doanh nhân Xyri sống lưu vong, ông Nofal Dawalibi đã công bố thành lập "chính phủ chuyển tiếp để đáp ứng các nhu cầu của phe đối lập Xyri". Tuy nhiên, ông Dawalibi không nói rõ "chính phủ chuyển tiếp" này sẽ phối hợp ra sao với Hội đồng Dân tộc Xyri (SNC) - được xem là cơ quan chính trị có tính đại diện cao nhất của phe đối lập Xyri do học giả sống lưu vong Burhan Ghalioun đứng đầu, mà chỉ cho biết "nhiều" thành viên của SNC và Quân đội Xyri Tự do (FSA) ủng hộ "chính phủ chuyển tiếp" của ông. Quân đội Xyri Tự do (FSA) là nòng cốt của phe đối lập vũ trang chống đối chế độ của Tổng thống al-Assad. Diễn biến mới nhất này chứng tỏ thực trạng thiếu đoàn kết trong nội bộ SNC.




Trong bối cảnh tình hình Xyri tiếp tục diễn biến phức tạp, Nga đẩy mạnh nỗ lực giải quyết khủng hoảng thông qua đối thoại. Theo tin từ Mátxcơva, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov ngày 26/4 đã gặp đại diện một nhóm chính trị đối lập Xyri. Tuyên bố sau cuộc gặp này, thủ lĩnh nhóm Mặt trận Nhân dân vì Thay đổi và Tự do, ông Qadri Jamil cho biết cuộc thảo luận với quan chức Nga diễn ra trong bầu không khí thân thiện và gặt hái thành công, hai bên nhất trí thời điểm hiện nay là phù hợp để khởi động tiến trình đối thoại giữa các phe nhóm chính trị tại Xyri.

Về phần mình, Nga cho rằng việc đại diện của một nhóm đối lập ở Xyri đến Nga là phù hợp với các nỗ lực kiến tạo hòa bình của LHQ và Liên đoàn Arập (AL). Mátxcơva kêu gọi các quốc gia có ảnh hưởng với các phe nhóm đối lập Xyri cùng tham gia khởi động tiến trình đối thoại thay vì tìm cách đưa ra những kế hoạch gây cản trở kế hoạch hòa bình. Tuy nhiên, Nga cũng cáo buộc các tay súng đối lập Xyri đang sử dụng những chiến thuật khủng bố để gây rối tình hình, cho rằng phe đối lập phải chịu trách nhiệm lớn hơn trong các vụ vi phạm thỏa thuận ngừng bắn. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich đồng thời lên án "một số nước" đang cung cấp vũ khí và tài chính cho các nhóm đối lập Xyri, khiến cho việc tìm kiếm giải pháp chính trị tại quốc gia này gặp nhiều khó khăn hơn.

Trong khi đó, Pháp tuyên bố trong tháng 5 tới sẽ đề nghị Hội đồng Bảo an LHQ thảo luận về việc ban hành một nghị quyết căn cứ vào Chương 7 của Hiến chương LHQ - điều khoản cho phép can thiệp quân sự trong trường hợp cần thiết, nếu Chính phủ Xyri không tuân thủ cam kết hòa bình.

Liên đoàn Arập cũng thông báo sẽ yêu cầu HĐBA LHQ đánh giá lại chính sách đối với Xyri nếu như Đamát tiếp tục không thực thi các cam kết ngừng bắn. Thông báo của Hội nghị Ngoại trưởng Arập tại Cairô ngày 26/4 cho biết AL sẽ đề nghị Marốc, thành viên của HĐBA, chuyển yêu cầu của AL lên HĐBA trong cuộc họp bàn về tình hình Xyri diễn ra vào ngày 5/5.

Liên quan đến hoạt động của nhóm quan sát viên LHQ tiền trạm tại Xyri, người phát ngôn Neeraj Singh thông báo thêm hai quan sát viên đã được triển khai đến tỉnh Daraa trong ngày 26/4. Ông Singh cũng xác nhận cùng ngày các nhân viên LHQ đã thị sát một loạt địa điểm gồm Sweida, Daraa, Homs, Hama và vùng ngoại ô Douma của thủ đô Đamát. Hiện tại, trong số 15 thành viên của phái đoàn tiền trạm LHQ tại Xyri, có 6 người đã được điều động đến ba điểm nóng Hama, Homs và Daraa. Hiện có thêm bốn quan sát viên Nga đang trên đường đến Xyri.

TTXVN/Tin tức