Tuy nhiên, nhãn xuồng cơm vàng của Bà Rịa-Vũng Tàu là một trong những giống đặc sản có chất lượng vượt trội, nhu cầu tiêu thụ của thị trường rất lớn lại đang rớt giá khiến người trồng không vui.
Ghé thăm vườn nhãn của gia đình ông Bùi Quang Duyệt, ở khu phố 1, phường 12, thành phố Vũng Tàu hầu như ai cũng sẽ bị cuốn hút bởi những cây nhãn xuồng đang cho trái vàng tươi, trĩu quả. Ông Duyệt cho biết, với hơn 300 gốc nhãn trồng trên diện tích 8.000m2, nhãn xuồng có khả năng kháng bệnh, cơm vàng khô, ngọt thanh rất được nhiều khách hàng ưa chuộng. Mỗi năm nhãn cho thu một vụ, với chi phí đầu tư khoảng 30-40 triệu đồng, sản lượng thu hoạch từ 6-7 tấn. Với giá bán từ 30.000 đồng – 110.000 đồng/kg, gia đình ông có thu nhập từ 250-300 triệu đồng.
Cũng theo ông Duyệt, nhãn chính vụ thường bắt đầu từ cuối tháng 8 dương lịch, khi đó rộ mùa giá sẽ không cao chỉ khoảng 20.000-50.000 đồng/kg. Chính vì vậy, từ 6 năm trở lại đây, ông đã tiến hành xử lý sớm để nhãn cho trái vào khoảng cuối tháng 7 sẽ thu hoạch, khi đó giá bán được cao. Hiện giá nhãn đầu mùa dao động từ 50.000-110.000 đồng/kg tùy theo loạị.
Cũng xử lý nhãn cho trái sớm như gia đình ông Duyệt, với diện tích 2.000m2, từ đầu tháng 7 đến nay, vườn nhãn của ông Lê Trương Vinh, ở khu phố 3, phường 12, thành phố Vũng Tàu cũng đã cho thu hoạch được trên 1 tạ. Với giá bán trung bình khoảng 30.000 đồng đến 110.000 đồng/kg (tùy loại), ông Vinh thu được gần 7 triệu đồng. Theo ông Vinh, với giá nhãn xuồng cơm vàng hiện ở mức cao, ông cũng như nhiều người trồng nhãn có lãi cao. Ước tính 40 gốc nhãn của gia đình ông Vinh năm nay sẽ cho khoảng 1 tấn trái, thu về gần 50 triệu đồng.
Trên địa bàn thành phố Vũng Tàu có khoảng 30ha diện tích trồng nhãn xuồng cơm vàng, tập trung chủ yếu tại phường 11, 12. Đây là “cái nôi” của loại đặc sản này trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, do tiến trình phát triển đô thị hóa, hiện phường 12 có khoảng 2ha diện tích trồng nhãn đang nằm trong khu quy hoạch tái định cư của thành phố.
Ông Nguyễn Hoàng Hồng, Chủ tịch Hội Nông dân phường 12 cho biết, nhãn xuồng cơm vàng đã có thương hiệu từ lâu đặc biệt mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con. Để giữ lại giống nhãn này, Hội nông dân phường đã vận động người trồng nhãn nên tạo ra nhiều mầm nhãn mới trồng ghép các mầm nhãn trên diện tích còn lại để giữ được giống nhãn đặc biệt này.
Trái với mùa nhãn ở thành phố Vũng Tàu, mùa nhãn ở huyện Xuyên Mộc lại kém vui khi nhiều vườn nhãn năm nay tại địa phương này năng suất giảm và giá cũng thấp hơn so với mọi năm. So với vụ nhãn 2016, vườn nhãn quế 5 năm tuổi trên diện tích 8.000 m2 của gia đình ông Trần Văn Khai, ở ấp Nhân Hòa, xã Xuyên Mộc, huyện Xuyên Mộc năm nay chỉ cho thu hoạch chưa đầy 5 tấn (trong khi vụ nhãn 2016 cho thu hoạch trên 6 tấn).
Theo ông Khai, nguyên nhân vườn nhãn giảm năng suất là do ngay từ đầu vụ, khi cây nhãn chuẩn bị ra hoa thì gặp mưa lớn, nhãn nảy đọt và bị bệnh chổi rồng – gây ra tình trạng không đậu trái. Cũng theo ông Khai, vườn nhãn của ông có đến 30% diện tích bị bệnh chổi rồng, thêm vào đó giá nhãn khi bước vào vụ thu hoạch cũng giảm chỉ còn khoảng 10.000 đồng/kg thay vì 30.000 đồng/kg thời điểm cách đây 1 tháng, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến thu nhập của gia đình ông.
Dù lợi nhuận từ trồng nhãn khá cao thế nhưng hiện nay người nông dân vẫn đang còn phải phụ thuộc nhiều vào thời tiết, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất và chất lượng của cây nhãn. Chính vì vậy, người nông dân nói chung và nông dân trồng nhãn nói riêng rất cần ngành nông nghiệp hướng dẫn các kỹ thuật trồng, chăm sóc và các biện pháp phòng trừ sâu bệnh, có như thế mùa nhãn trên đất Bà Rịa-Vũng Tàu mới càng thêm chín “ngọt”.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu có 700ha nhãn; trong đó nhãn xuồng cơm vàng là chủ yếu, trồng tập trung tại thành phố Vũng Tàu và các huyện Tân Thành, Xuyên Mộc, Đất Đỏ. Nhiều năm nay, việc trồng nhãn trái vụ đã mang lại nguồn lợi kinh tế lớn, làm giàu cho nhiều hộ gia đình và đồng thời cũng là một sản phẩm du lịch của địa phương.