Ảnh minh họa: Minh Phương/Báo Tin tức
Từ giữ tháng 9 đến cuối tháng 10/2023, chỉ số VN-Index ghi nhận mức giảm 16% và mới có dấu hiệu tăng trở lại từ tuần qua, dù nền kinh tế của Việt Nam hiện đang phục hồi kể từ đợt suy giảm đầu năm nay.
Theo ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital, việc thị trường chứng khoán Việt Nam bị bán tháo trong đợt vừa qua là do sự kết hợp các yếu trong nước và ngoài nước. Trong đó, việc nhà đầu tư lo ngại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thể thắt chặt đáng kể chính sách tiền tệ để bình ổn tỷ giá USD/VND, bao gồm cả khả năng tăng lãi suất, là yếu tố quan trọng nhất khiến thị trường lao dốc. Tuy nhiên, việc tỷ giá USD/VND tăng nhẹ gần đây (VND hiện mất giá khoảng 3% so với đầu năm) khiến tâm lý thị trường trở nên lạc quan hơn.
Ngoài ra, các yếu tố đặc thù khác của Việt Nam đè nặng lên thị trường bao gồm việc bán cổ phiếu VHM và VIC, liên quan đến việc Vingroup phát hành trái phiếu hoán đổi trị giá 250 triệu USD và việc các công ty chứng khoán bán giải chấp.
Theo VinaCapital, điểm mấu chốt là tất cả các yếu tố tiêu cực nhất lúc này đã hoặc đang giảm bớt và triển vọng hồi phục của thị trường chứng khoán Việt Nam trong những tháng tới được hỗ trợ bởi tăng trưởng lợi nhuận phục hồi, nền kinh tế phục hồi và định giá rẻ của thị trường.
VinaCapital kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận EPS (thu nhập trên mỗi cổ phiếu) sẽ phục hồi 35% so với cùng kỳ trong quý IV/2023 và tăng 20% trong năm 2024, phần lớn do đợt suy giảm của nền kinh tế Việt Nam vào đầu năm nay rõ ràng đã kết thúc.
“Bằng chứng là tốc độ tăng trưởng GDP phục hồi từ mức 3,3% so với cùng kỳ trong quý I/2023, lên 4,1% trong quý II và 5,3% trong quý III. Yếu tố chính đè nặng lên nền kinh tế Việt Nam là xuất khẩu sang Mỹ chậm lại, nhưng dữ liệu trong tháng 10 đã xác nhận những khẳng định gần đây của chúng tôi rằng hoạt động sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam hiện đang phục hồi, củng cố kỳ vọng rằng tăng trưởng GDP sẽ phục hồi trở lại đến mức 6,5% vào năm tới”, chuyên gia của VinaCapital phân tích.
Theo VinaCapital, mặc dù những dấu hiệu rõ ràng rằng nền kinh tế đang phục hồi, mức định giá của VN-Index dựa trên P/E (hệ số giá trên lợi nhuận một cổ phiếu) và P/B (hệ số giá trên giá trị sổ sách) đã giảm xuống mức rẻ - điều chỉ diễn ra 2 lần trong 10 năm qua. Hơn nữa, khối lượng giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã giảm hơn một nửa, từ 1,3 tỷ USD trước đợt bán tháo xuống còn 500 triệu USD vào cuối tháng 10.
Các nhà phân tích nhận định, việc giảm bán trong thời gian thị trường sụt giảm mạnh là dấu hiệu cho thấy thị trường sẽ phục hồi mạnh mẽ một khi các yếu tố gây ra đợt bán tháo giảm bớt. Điều này giúp lý giải sự hồi phục của thị trường từ cuối tuần trước.
Thực tế, tâm lý lạc quan của các quỹ đầu tư ngoại đang rót vốn vào thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn duy trì trong suốt thời gian qua dù diễn biến thị trường nhiều thời điểm không mấy thuận lợi.
Trong tháng 10/2023, Quỹ đầu tư đến từ Phần Lan PYN Elite ghi nhận mức lỗ lớn nhất trong năm nay khi âm 10,5%.
Dù vậy, trong thư gửi nhà đầu tư cuối tháng 10, người đứng đầu quỹ PYN Elite ông Petri Deryng cho rằng, năm 2024 vẫn còn nhiều yếu tố để kỳ vọng, như kinh tế Việt Nam tăng trưởng nhanh hơn và lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết cũng cao hơn.
“Triển vọng này vẫn không thay đổi trong những tháng gần đây. Chúng tôi phải nhìn về phía trước, dù thật đau lòng khi theo dõi diễn biến hàng ngày của thị trường chứng khoán”, Petri Deryng nói.
Một số dữ liệu vĩ mô phục hồi khá tốt trong thời gian gần đây được PYN Elite Fund đưa ra để củng cố niềm tin trên.
Cụ thể, thương mại Việt Nam có tháng thứ 2 tăng trưởng dương sau 8 tháng sụt giảm. Trong đó xuất khẩu tháng 10 tăng 5,9% so với cùng kỳ năm trước và nhập khẩu tăng 5,2% so với cùng kỳ, cao hơn tốc độ tăng trưởng trong tháng 9.
Sản xuất công nghiệp tăng 4,1% so với cùng kỳ năm trước, mức cao nhất kể từ tháng 10 năm 2022.
Trong khi đó, FDI đăng ký tăng 15% so với cùng kỳ lên 25,8 tỷ USD trong 10 tháng 2023, dẫn đầu là FDI vào lĩnh vực sản xuất (tăng 46% so với cùng kỳ, chiếm 73% tổng vốn FDI).
Ngoài ra, thị trường chứng khoán cũng sẽ được hỗ trợ mạnh bởi lãi suất tiền gửi trong tháng 10 đã giảm sâu hơn, thậm chí thấp hơn mức có dịch COVID-19 và lãi suất cho vay cũng đã giảm khoảng gần 300 điểm cơ bản; Chính phủ cũng đề xuất vào tháng 10 gia hạn chương trình cắt giảm thuế giá trị gia tăng đến tháng 6/2024…
Tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam năm 2024 do VietnamBiz phối hợp tổ chức mới đây, ông Dominic Scriven, Chủ tịch Quỹ Dragon Capital Việt Nam cũng chỉ một số điểm hấp dẫn của thị trường trong mắt nhà đầu tư ngoại.
Theo ông Dominic Scriven, Việt Nam là quốc gia có nhiều yếu tố thuận lợi, không chỉ kinh tế mà còn là dân số, địa chính trị. Việt Nam có dân số 104 triệu người, tốc độ tăng trưởng rất tốt trong khi nhiều quốc gia châu Á khác thì hầu hết đang có dân số già.
Yếu tố thứ hai là vị trí địa chính trị, địa lý về kinh tế. “Không có nước nào có kênh đối thoại cùng lúc với các nước lớn gồm: Nga, Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ như Việt Nam. Sự kiện Việt Nam và Mỹ nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược toàn diện sẽ ảnh hưởng tích cực đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong thời gian tới”, ông Dominic Scriven cho hay.
Tuy vậy, các chuyên gia cũng cho rằng, vốn quốc tế đầu tư vào Việt Nam hiện vẫn còn rất nhỏ. Việc hệ thống giao dịch mới KRX sắp được đưa vào vận hành trên HoSE và nỗ lực tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình nâng hạng thị trường sẽ là bước đệm quan trọng hỗ trợ chứng khoán Việt Nam hút dòng vốn ngoại mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.